Γεωπολιτικό πόκερ για γερά νεύρα: Το πρωτοφανές επεισόδιο στη Λιβύη, ο τουρκικός… ταραξίας και η ηχηρή απάντηση της Αθήνας

Δεν κρύβεται ο στενός εναγκαλισμός της Άγκυρας με την μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα απαντά η Αθήνα σε όλες τις προκλήσεις. Η καθαρή θέση της ελληνικής πλευράς φάνηκε και από την στάση που τηρήθηκε στη χθεσινή προκλητική προσπάθεια της υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης Νάιλα Μανγκούς να δημιουργήσει εντυπώσεις. Ο Έλληνας υπουργός Νίκος Δένδιας αντέδρασε άμεσα, δεν κατέβηκε από το κυβερνητικό αεροπλάνο και συνέχισε το ταξίδι του στη Βεγγάζη, όπου είχε σειρά συναντήσεων.

Υπενθυμίζεται πως η Νάιλα Μανγκούς είχε υπογράψει με τον Τούρκο ομόλογο Μελβούτ Τσαβούσογλου την τουρκολιβυκή συμφωνία τον Οκτώβριο, που βασίζεται στο παράνομο τουρκολιβυκό «μνημόνιο» του 2019. Και αυτό είχε γίνει παρά το ό,τι η μόνη αρμοδιότητα της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης είναι η διεξαγωγή εκλογών και φυσικά όχι η υπογραφή διεθνών συμφωνιών που δεσμεύουν το μέλλον της χώρας.

Ήταν σίγουρα ένα πρωτοφανές διπλωματικό περιστατικό, το οποίο μάλιστα πήρε μεγάλη έκταση σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Η Άγκυρα ποντάρει στη στενή σχέση με την μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης για να δημιουργήσει τετελεσμένα και συνεχίζει να παίζει τον ρόλο του «ταραξία» στην ευρύτερη περιοχή

Είναι επομένως εμφανές πως με τακτικισμούς στην διπλωματική σκακιέρα αλλά και με νέες απειλές θα συνεχίσει να πορεύεται η τουρκική πλευρά, που δείχνει ένα διπλό πρόσωπο. Από την μία πλευρά ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να εμφανιστεί ως συνομιλητής ισχυρών παικτών στην διεθνή σκηνή και αναζητά να τονώσει το προφίλ του στο δρόμο προς τις εκλογές. Από την άλλη πλευρά «χαϊδεύει τα αυτιά» του σκληροπυρηνικού ακροατηρίου εκτοξεύοντας νέες απειλές εναντίον της Ελλάδας και συντηρώντας το κλίμα έντασης .

Με μια σειρά κινήσεων επιχειρεί να εκμεταλλευθεί το ρευστό γεωπολιτικό τοπίο - μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία - ωστόσο το γεγονός πως δεν πετυχαίνει απτά αποτελέσματα εντείνει τον εκνευρισμό του. Το πολυπόθητο για τον κ. Ερντογάν τετ α τετ με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έγινε στο Μπαλί στο περιθώριο της συνόδου του G 20 , ωστόσο δεν φαίνεται να βγαίνει ο σχεδιασμός της Άγκυρας. Οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει σημαντικές διακυμάνσεις, καθώς η τουρκική πλευρά επιχειρεί ριψοκίνδυνες ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Μόσχα.

Το κλίμα για την Τουρκία παραμένει βαρύ στις ΗΠΑ και είναι ενδεικτικό ότι 22 Αμερικανοί βουλευτές ζητούν να διατηρηθεί στο τελικό νομοσχέδιο για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό ο περιορισμός πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκιά και το κιτ εκσυγχρονισμού τους. Παράλληλα η παραμονή του Μπομπ Μενέντεζ στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας μετά τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τα τουρκικά όνειρα για τα αμερικανικά μαχητικά.

Την ίδια στιγμή πάντως που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιεί έναν κύκλο επαφών και κοιτά προς τη Δύση - συναντήθηκε για παράδειγμα με τον Γάλλο πρόεδρο αλλά και την πρωθυπουργό της Ιταλίας- συνεχίζει να συντηρεί το κλίμα έντασης με την χώρα μας. «Η Ελλάδα να μάθει τα όριά της και να θυμάται την ιστορία» σημείωσε μεταξύ άλλων, υιοθετώντας εκ νέου μια εμπρηστική ρητορική με φράσεις «μια νύχτα θα έρθουμε ξαφνικά».

Πώς διαβάζει η Αθήνα τις τουρκικές κινήσεις

Με στοχευμένες κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο θα κινηθεί η χώρα μας τους επόμενους μήνες, καθώς δεν αναμένονται ουσιαστικές αλλαγές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι πόρτες στις προκλήσεις παραμένουν κλειστές αλλά τα παράθυρα διαλόγου μένουν ανοιχτά υπό συγκεκριμένες βέβαια προϋποθέσεις είναι το ξεκάθαρο μήνυμα που εκπέμπει η Αθήνα.

«Δεν παρασυρόμαστε σε διάλογο με το παράλογο» υπογράμμισε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Άλλωστε ουσιαστικός διάλογος μπορεί να γίνει μόνο στη βάση του διεθνούς δικαίου και όχι με ανυπόστατους ισχυρισμούς και προκλητικές δηλώσεις από την τουρκική πλευρά.

Μέσα λοιπόν σε ένα ρευστό σκηνικό, η Αθήνα αυτό που καλείται να κάνει είναι να δώσει μια διπλή μάχη για την διπλωματική και αμυντική θωράκιση της. Οι ισχυρές συμμαχίες και το άνοιγμα σε κράτη της ευρύτερης «γειτονιάς» δείχνουν πως η Ελλάδα μπορεί να παίξει έναν σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Ταυτόχρονα βέβαια οι κόκκινες γραμμές της χώρας είναι σαφείς και με ψυχραιμία αντιμετωπίζονται όλες οι εμπρηστικές αναφορές της τουρκικής πλευράς.

Άλλωστε αναλυτές εκτιμούν πως η ρητορική αυτή της τουρκικής πλευράς απέναντι στη χώρα μας μπορεί να μην σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με τις εκλογές που θα γίνουν το 2023 στη γειτονική χώρα αλλά με ένα ευρύτερο αναθεωρητικό αφήγημα που καλλιεργείται αργά αλλά σταθερά. Επομένως, πρόκειται για μια διπλωματική μάχη με διάρκεια απέναντι σε έναν απρόβλεπτο γείτονα.

ΌΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ