Μάχη του Villers-Bretonneux: Το ξεχωριστό στοιχείο της αναμέτρησης Βρετανών και Γερμανών που άλλαξε την πορεία των πολέμων

Ήταν 24 Απριλίου του 1918· Μια μέρα σαν σήμερα, δηλαδή. μαινόταν η Μάχη του Villers-Bretonneux που είχε μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις άλλες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου: ήταν η πρώτη αψιμαχία τεθωρακισμένων αρμάτων εναντίον τεθωρακισμένων αρμάτων στην Ιστορία.

Η μάχη έγινε στη Βόρεια Γαλλία προς το τέλος του Μεγάλου Πολέμου, το 1918, και ήταν επίσης η πρώτη φορά που το γερμανικό τανκ «A7V» εμπλεκόταν σε σοβαρή επιχείρηση.
Η πρώτη απόπειρα χρήσης αρμάτων μάχης είχε γίνει - δίχως ιδιαίτερη επιτυχία - στη Μάχη του Σομ, δυο χρόνια νωρίτερα. Στη Μάχη του Καμπρέ τα τεθωρακισμένα άρμτα είχαν παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, χωρίς αντίπαλο. Στο Villers-Bretonneux όμως…

Ο πρόγονος μιας από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες αρμάτων μάχης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αντιμετώπισε το πρωτοποριακό βρετανικό τανκ «Mark IV».

Ο Αυτοκρατορικός Γερμανικός Στρατός προετοιμαζόταν για μια μεγάλη αντεπίθεση, γνωστή ως Εαρινή Επίθεση, μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από τον πόλεμο λόγω της Οκτωβριανής Επανάστασης. Αυτό το τελευταίο γεγονός έδωσε τη δυνατότητα στους Γερμανούς να μεταφέρουν το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών τους, που είχαν εμπλακεί στο Ανατολικό Μέτωπο, προς τα δυτικά, στη Γαλλία. Εκείνη η χρονιά όμως ήταν κομβικής σημασίας, καθώς το 1917 οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μπήκαν στον Πόλεμο, ακυρώνοντας το ελαφρύ αριθμητικό πλεονέκτημα των Γερμανών.
Έτσι, η αντεπίθεση των δυνάμεων του Κάιζερ έπρεπε να διεξαχθεί πριν φτάσει το εκστρατευτικό σώμα των ΗΠΑ στην Γηραιά Ήπειρο.

Ένα νέο όπλο κάνει την εμφάνισή του... ξανά

Η δεύτερη μάχη του Villers-Brenneux ακολούθησε την πρώτη, η οποία έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 1918 και ήταν επίσης μια προσπάθεια των Συμμάχων να ανακόψουν την προέλαση των Γερμανών. Η πόλη Villers-Bretonneux αποτελούσε στρατηγικό σημείο για τους Γερμανούς, καθώς από εκεί μπορούσαν να παρατηρούν με ευχέρεια και να κατευθύνουν τον βομβαρδισμό της πόλης Αμιέν, περίπου 10 μίλια μακριά.

Μετά την πρώτη μάχη, η οποία διήρκεσε από τις 30 Μαρτίου έως τις 5 Απριλίου 1918, οι Γερμανοί είχαν απωθηθεί από το Villers-Bretonneux, αλλά λιγότερο από 20 ημέρες μετά ήταν έτοιμοι να προσπαθήσουν να καταλάβουν ξανά την πόλη. Οι Βρετανοί μαζί με τις αυστραλιανές και γαλλικές δυνάμεις υπέστησαν μεγάλες απώλειες, αλλά κατάφεραν να κρατήσουν την πόλη και τα περίχωρά της. Στη νέα τους προσπάθεια, οι Γερμανοί έστειλαν 14 από τα συνολικά 20 άρματα μάχης «A7V» που είχαν κατασκευαστεί πρόσφατα με την ελπίδα να τρομάξουν τους αντιπάλους τους, χρησιμοποιώντας τα νέα όπλα, που ήταν ικανά να παρέχουν κάλυψη στο πεζικό και να κινούνται δίχως σοβαρό πρόβλημα κατά μήκος της πρώτης γραμμής.

Μόλις ενημερώθηκαν για την παρουσία τεθωρακισμένων στον τομέα και ότι το Villers-Bretonneux είχε πέσει στα χέρια των Γερμανών οι Βρετανοί, απάντησαν στέλνοντας τρία δικά τους άρματα μάχης «Mark IV» - δύο από αυτά «θηλυκά» (Το θηλυκό τανκ έφερε πολλαπλά πολυβόλα αντί για τη σύνθεση πολυβόλων και κανονιών που ήταν τοποθετημένα στα «αρσενικά» τανκ ) και ένα «αρσενικό» οπλισμένο με δύο πυροβόλα των 6 λιβρών.
Η επαφή με τον εχθρό έγινε κοντά στο χωριό Cachy, 10 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αμιέν. Η μονομαχία ήταν σφοδρή

Έπειτα από ανταλλαγή πυρών χωρίς επιτυχία, το βρετανικό τανκ ακινητοποιήθηκε για αρκετή ώρα ώστε ο πυροβολητής να πετύχει τον στόχο του. Ο βρετανός πυροβολητής εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και κατάφερε να χτυπήσει το γερμανικό άρμα όχι μία αλλά τρεις φορές, αχρηστεύοντάς το. Το πλήρωμα 18 ανδρών εγκατέλειψε το τανκ και τράπηκε σε φυγή και εννέα από αυτούς έχασαν τη ζωή τους από πυρά του πολυβόλου του βρετανικού τανκ.
Στη συνέχεια, οι Βρετανοί στράφηκαν στα δύο εναπομείναντα «A7V», τα οποία τώρα υποστηριζόταν από ισχυρή δύναμη πεζικού. Οι δεξιότητές του βρετανικού άρματος στους ελιγμούς αποδείχθηκαν πολύτιμες καθώς κατάφερε να αποφύγει τις βολές των αντιπάλων, ενώ πυροβολούσε τα εχθρικά άρματα. Τα γερμανικά άρματα μάχης, τα οποία ήταν πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο για να χαθούν έτσι εύκολα, αποφάσισαν να ματαιώσουν την επίθεσή τους και άρχισαν να υποχωρούν.

Πρώτη νίκη αρμάτων μάχης στην Ιστορία

Το «Mark IV» των Βρετανών καταδίωξε τον εχθρό που υποχωρούσε, σκοτώνοντας πολλούς από τους πεζικάριους που συμμετείχαν στη συνδυασμένη επίθεση. Επτά νέα βρετανικά μεσαία άρματα μάχης Whippet μπήκαν στη μάχη και επιτέθηκαν στους Γερμανούς· από αυτά τρία καταστράφηκαν από πυρά πυροβολικού που κάλυπταν την υποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων. Το «Mark IV» κατάφερε να φτάσει σε ένα βρετανικό χαράκωμα, σφραγίζοντας έτσι την πρώτη καταγεγραμμένη νίκη τανκ εναντίον τανκ στην Ιστορία.

Η συμμαχική αντεπίθεση που ακολούθησε ματαίωσε τα γερμανικά σχέδια να καταλάβουν την Αμιέν. Οι Βρετανοί ανακατέλαβαν το Villers-Bretonneux, αλλά οι αψιμαχίες συνεχίστηκαν και τους επόμενους μήνες, καθώς η περιοχή δεν ετέθη ποτέ πλήρως υπό τον έλεγχο των Συμμάχων. Η εαρινή επίθεση, αν και ήταν σκέτη αποτυχία, έχει να επιδείξει μερικές από τις πιο έντονες μάχες του Μεγάλου Πολέμου· χιλιάδες στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους.

Τα άλογα είχαν αρχίσει να... συνταξιοδοτούνται πλέον, αφού ένα νέο μεταφορικό μέσον και μάλιστα οπλισμένο με βαριά πυροβόλα είχε εμφανιστεί στα πεδία των μαχών.
Οι μάχες μεταξύ αρμάτων, θα κορυφώνονταν στον επόμενο μεγάλο πόλεμο και οι μεγαλοβιομήχανοι θα έτριβαν τα χέρια τους για τα δυσθεώρητα κέρδη που θα τους απέφερε το νέο όπλο.

Να σημειώσουμε τέλος πως το πρώτο σχέδιο θωρακισμένου άρματος μάχης εκπόνησε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (!) και μάλιστα δεν απείχε και πολύ από τη σύγχρονη μορφή του.
Η εφευρετικότητα του ανθρώπου στους τρόπους να εξοντώνει τον συνάνθρωπο δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος…