Το Φεβρουάριο του μακρινού 2011, σε ένα μπαρ του Marais του Παρισιού, ο σχεδιαστής μόδας και διευθυντής δημιουργικού του οίκου Dior, John Galliano, καταγράφηκε από θαμώνες σε ένα βίντεο – σοκ, να καταφέρεται με σκαιότατους, χυδαίους χαρακτηρισμούς κατά ενός ζευγαριού (προφανώς εβραϊκής καταγωγής). «Αγαπώ τον Χίτλερ... Άνθρωποι σαν εσάς θα ήταν νεκροί. Οι μητέρες σας, οι πρόγονοί σας θα είχαν όλοι σκοτωθεί από τα αέρια», έλεγε ο εμβληματικός σχεδιαστής, προφανώς σε κατάσταση ακραίας μέθης (το πρόβλημά εξάρτησής του από το αλκοόλ, τα ηρεμιστικά και το Valium, άλλωστε ήταν ήδη κοινό μυστικό).
Το αντισημιτικό ξέσπασμα του Galliano του στοίχισε τη θέση του στον Dior -όπως ήταν αναμενόμενο και θεμιτό-, την αποκαθήλωση από την κορυφή μίας αδιανόητα κερδοφόρας βιομηχανίας στην οποία θεωρούνταν ιδιοφυία και «παιδί - θαύμα», αλλά και μία δικαστική περιπέτεια, στο τέλος της οποίας κλήθηκε να πληρώσει κάποιες (λίγες ομολογουμένως για τα μέτρα του) χιλιάδες ευρώ πρόστιμο, αφότου του αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του ιστορικού καταχρήσεων και εθισμού (ο ίδιος υποστήριξε στο δικαστήριο ότι δεν θυμόταν καν το περιστατικό). Η ιστορία του John Galliano έχει σημασία γιατί είναι ενδεικτική της σοβαρότητας και της (δίκαιης) αυστηρότητας με την οποία το γαλλικό κράτος αντιμετωπίζει τον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό, έχοντας μεριμνήσει η σχετική νομοθεσία του, από το 1990 (νόμος Gayssot) να καθιστά την άρνηση του Ολοκαυτώματος, αδίκημα. Αφότου η υπόθεση Galliano είχε τελεσιδικήσει, το 2016, στη Γαλλία ψηφίστηκε, στο πλαίσιο του αντιρατσιστικού, και ο νόμος κατά των διακρίσεων. Η χώρα άλλωστε, πολύ πριν ταχθεί στην πλευρά των Συμμάχων, που κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολέμησαν τον ναζισμό, είχε αποτελέσει τον τόπο όπου διαδραματίστηκε ένα από τα μεγαλύτερα δικαστικά/ πολιτικά σκάνδαλα του τέλους του 19ου και αρχής του 20ου αιώνα, η υπόθεση του Άλφρεντ Ντρέιφους που, ενδεχομένως, αποτελεί και την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση θεσμικού αντισημιτισμού στον σύγχρονο κόσμο.
Και η Γερμανία, όμως, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και για ευνόητους ιστορικά λόγους, επιδεικνύει ιδιαίτερα γρήγορα αντανακλαστικά απέναντι στον αντισημιτισμό. Η άρνηση του Ολοκαυτώματος στον δημόσιο λόγο απαγορεύεται από τον γερμανικό ποινικό κώδικα. Το ίδιο ισχύει και ακόμα πιο συγκεκριμένα, για τη διάδοση της ναζιστικής προπαγάνδας καθώς οι σβάστικες, οι στολές των SS ή οι δηλώσεις υποστήριξης στον Χίτλερ, στον φυσικό αλλά και τον ψηφιακό κόσμο θεωρούνται -και αντιμετωπίζονται ως- αδικήματα. Η ομοσπονδιακή χώρα έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες και για τη ρητορική μίσους ή τις απειλές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενώ πρόσφατα, το 2019 και 2020, όταν καταγράφηκαν τρεις εξτρεμιστικές επιθέσεις με κίνητρο το μίσος, οι Αρχές έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποίησαν ότι βρίσκονται σε εγρήγορση, λόγω της αύξησης των περιστατικών.
Εξοστρακίζομαι στο όνομα της ιδιαίτερης ευθύνης που φέρει η Γερμανία για το Ολοκαύτωμα
Στη Γερμανία, λοιπόν, την ευρωπαϊκή χώρα με τα αστραπιαία αντανακλαστικά όσον αφορά στον ναζισμό και τις Αρχές σε εγρήγορση, πριν από δύο εβδομάδες, το πανεπιστήμιο της Κολωνίας απέσυρε την προσφορά εργασίας του στην -εβραϊκής καταγωγής- αμερικανή φιλόσοφο, Nancy Fraser, επειδή η τελευταία συνυπέγραψε, με άλλους ακαδημαϊκούς και ανθρώπους των γραμμάτων, μία ανοιχτή επιστολή, με την οποία καταδίκαζαν τη βάναυση και συνεχιζόμενη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα.«Εξοστρακίζομαι στο όνομα της ιδιαίτερης ευθύνης που φέρει η Γερμανία για το Ολοκαύτωμα. Υποθέτω ότι αυτή η ευθύνη θα ισχύει απέναντι και στους Εβραίους. Φυσικά όμως, περιορίζεται στις πολιτικές σε επίπεδο κράτους, απέναντι σε όποια κυβέρνηση κρατάει τα ηνία στο Ισραήλ», δήλωσε στο περιοδικό Jacobin η Fraser, μετά την αναστολή της συνεργασίας της με το πανεπιστήμιο της Γερμανίας, που αποτελεί και τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων στο Ισραήλ, μετά τις ΗΠΑ. Η φιλόσοφος και καθηγήτρια, στην ίδια συνέντευξη, έκανε λόγο για «φιλοσημιτικό Μακαρθισμό».
Η περίπτωση της Hafiza Khalique
Η Fraser, έφτασε στη Γερμανία από την απέναντι όχθη όπου, σε αντίθεση με τα παραδείγματα των ευρωπαϊκών χωρών, η ελευθερία του λόγου χαίρει διευρυμένης (και άνευ όρων) προστασίας σύμφωνα με την Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος. Εκεί, και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, όπου αυτές τις μέρες χτυπάει η καρδιά της αντίστασης για τη σφαγή στη Γάζα, τον περασμένο Νοέμβριο, η πρωτοετής φοιτήτρια του πανεπιστημίου NYU, Hafiza Khalique, τέθηκε σε διαθεσιμότητα από τη διοίκηση του ιδρύματος. Το «ατόπημα» της Hafiza ήταν ότι, στις 11 Οκτωβρίου, τέσσερις ημέρες μετά τις επιθέσεις της Χαμάς και ενώ, πάνω από 1.000 Παλαιστίνιοι είχαν ήδη σκοτωθεί από τα «τυφλά» πυρά του Ισραήλ, πήρε την πρωτοβουλία να κατεβάσει, από τους τοίχους της σχολής της, αφίσες που, όπως λέει η ίδια, είχαν ως στόχο «να σχετικοποιήσουν τη γενοκτονία του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων». Η φοιτήτρια θεώρησε ότι, οι αφίσες, «αναρτήθηκαν για να δικαιολογήσουν την ενορχηστρωμένη και υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ γενοκτονία». Από το ίδιο κιόλας βράδυ, όμως, η Hafiza είδε φωτογραφίες και βίντεό της να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μέχρι το επόμενο πρωί, μέσα ενημέρωσης προσκείμενα στο ρεπουμπλικανικό κόμμα, ειδησεογραφικά πρακτορεία, influencers και online πλατφόρμες εβραϊκών οργανώσεων, κινητοποιήθηκαν, ξεκινώντας την διαδικτυακή εκστρατεία με την οποία απαιτούσαν την αποβολή της φοιτήτριας από το πανεπιστήμιο, καθώς και την απέλασή της από τις ΗΠΑ - μέσα στον όχλο κάποιοι, ακόμα πιο ακραίοι, ζήτησαν και τον θάνατό της. Καθημερινά, η Hafiza λάμβανε εκατοντάδες μηνύμα ρατσιστικού, σεξιστικού, ισλαμοφοβικού, ενοχλητικού και χυδαίου περιοχομένου, σε κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Μάλιστα, η περίπτωσή της -περίπτωση μία νεαρής φοιτήτριας που απλώς κατέβασε αφίσες από τους τοίχους της σχολής της- έφτασε μέχρι και τα κανάλια εθνικής εμβέλειας, αλλά και εκπομπές όπως αυτή της Megyn Kelly στο Fox News, όπου μεταδίδονταν εικόνες της Hafiza ακόμα και σε ζωντανή μετάδοση - με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη σωματική ακεραιότητα και τη ζωή της. Το NYU έθεσε σε διαθεσιμότητα τη Hafiza, τελικά, στις 13 Νοεμβρίου. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι έχασε το εξάμηνό της. Στη χώρα των κορυφαίων -ιδιωτικών- πανεπιστημίων, όμως, αυτό σημαίνει και ότι, η Hafiza, θα κληθεί να πληρώσει ξανά το ένα εξάμηνο που έχασε από την επιβολή των κυρώσεων. Μέσω της πλατφόρμας gofundme, η ίδια έχει ξεκινήσει από το περασμένο φθινόπωρο μία εκστρατεία προκειμένου να μαζέψει το ποσό -που δεν διαθέτει- προκειμένου να της επιτραπεί να συνεχίσει τις σπουδές της.
Στη Λωρίδα της Γάζας μετά από 200 μέρες ισραηλινών επιθέσεων («αντιποίνων» στις επιθέσεις της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου), πάνω από 34.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί - εκ των οποίων περίπου το 70% είναι γυναίκες και παιδιά. Στον πολιορκημένο παλαιστινιακό θήλακα, οι υποδομές έχουν ισοπεδωθεί ολοσχερώς ενώ, οι τραυματίες, υπολογίζεται ότι είναι πάνω από 70.000 - σε μία περιοχή με συνολικό πληθυσμό περίπου 2 εκατομμύρια. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Γαλλικού Πρακτορείου, από τις 7 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, έχουν εγκρίνει πωλήσεις όπλων δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων που μάλιστα, έγιναν με τη λεγόμενη «κατεπείγουσα» διαδικασία, η οποία επιτρέπει άμεσες παραδόσεις, παρακάμπτοντας τη συνήθη διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης, διάρκειας 30 ημερών, στο Κογκρέσο. Στα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών, τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται κάτι ασυνήθιστο: οι φοιτητές κινητοποιούνται και ζητούν διαφάνεια στην οικονομική συμμετοχή των πανεπιστημίων τους στην βιομηχανία όπλων, μποϋκοτάζ των ακαδημαϊκών οργανισμών του Ισραήλ, προστασία της ελευθερίας λόγου εντός των campus - σύμφωνα με την Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος-, αμνηστία για τους συμφοιτητές τους που συλλαμβάνονται καθημερινά συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις και απομάκρυνση των δυνάμεων της αστυνομίας που, με τις ευλογίες των πανεπιστημιακών Αρχών, έχουν εισβάλλει στα campuses. Ελίτ πανεπιστήμια όπως το Columbia, το Harvard και το Yale, τελούν υπό κατάληψη (που μάλλον τελικά προκύπτει ότι δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο) ενώ, η μαζικότητα της συμμετοχής των αμερικανών φοιτητών στις κινητοποιήσεις, επιτρέπει να κάνουμε λόγο για τη γέννηση ενός φοιτητικού κινήματος, για πρώτη φορά, μετά το 1968, κατά του πόλεμου του Βιετνάμ. Τα παιδιά, σε πολλές περιπτώσεις, βρίσκουν τους καθηγητές τους στο πλευρό τους. Ένας από αυτούς, είναι και ο Gordon Beeferman που διδάσκει μουσική στο πανεπιστήμιο που «απέβαλλε» (για ένα εξάμηνο) την Hafiza Khalique, στο NYU.
«Χαρακτηριστικές πρακτικές εργαλειοποίησης του αντισημιτισμού»
Όπως μαρτυρά και το επίθετό του, ο Gordon είναι εβραϊκής καταγωγής. Από την πρώτη στιγμή, θέλησε να σταθεί στο πλευρό των φοιτητών του. Όπως εξηγεί ο ίδιος στο ethnos.gr, «εδώ και μήνες, η διοίκηση θέτει σε διαθεσιμότητα φοιτητές για την ακτιβιστική δράση τους εντός του campus. Η κατάσταση κλιμακώθηκε δραματικά τη Δευτέρα (22/04), όταν ο πρόεδρος του πανεπιστημίου κάλεσε την αστυνομία της Νέας Υόρκης στον καταυλισμό αλληλεγγύης στη Γάζα, που στήθηκε σε μία πλατεία εντός της πανεπιστημιούπολης. Συνελήφθησαν φοιτητές και καθηγητές. Στην πραγματικότητα μιλάμε για πάνω από 130 συλλήψεις. Επί του παρόντος, η πλατεία είναι αποκλεισμένη από την (σ.σ. ιδιωτική) ασφάλεια της πανεπιστημιούπολης. Γύρω από την πλατεία έχει τοποθετηθεί, από τη διοίκηση του πανεπιστημίου ένας αυτοσχέδιος “τοίχος” από κόντρα πλακέ. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι, το NYU, αυτοπροβάλλεται ως ένα “πανεπιστήμιο χωρίς τείχη”. Ωστόσο, οι φοιτητές δεν έχουν σταματήσει τις κινητοποιήσεις τους. Η κατάσταση είναι εξελισσόμενη». Ο ίδιος λέει ότι, πολλά μέλη του διδακτικού προσωπικού στηρίζουν τους φοιτητές. «Στην πραγματικότητα, κάποιοι καθηγητές έθεσαν κυριολεκτικά τη σωματική τους ακεραιότητα σε κίνδυνο για να υπερασπιστούν τους φοιτητές, κάνοντας αλυσίδες περιφρούρησης γύρω από τα παιδιά. Όπως είδαμε, αυτοί συνελήφθησαν», λέει ενώ προσθέτει πως, εκτός της περιφρούρησης του καταυλισμού, οι καθηγητές στο NYU έχουν εκφράσει τη συμπαράστασή τους στους φοιτητές και με άλλους τρόπους. «Δεκάδες Εβραίοι καθηγητές, μεταξύ των οποίων και εγώ, υπογράψαμε μία ανοιχτή επιστολή υποστήριξης προς τους φοιτητές». Αν και εβραϊκής καταγωγής ο ίδιος, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα, όταν μου μιλάει για την «κατασκήνωση αλληλεγγύης στη Γάζα» που διοργάνωσαν οι φοιτητές, την περασμένη εβδομάδα, κορυφώνοντας τις κινητοποιήσεις τους. Όπως τονίζει, ο καταυλισμός στήθηκε ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την «χρηματοδότηση του πανεπιστημίου προς εταιρείες που επωφελούνται από το απαρτχάιντ του Ισραήλ, τη γενοκτονία και την κατοχή στην Παλαιστίνη». Ο Gordon τονίζει ότι, από την ημέρα που στήθηκε ο κατυλισμός, η διοίκηση του πανεπιστημίου έχει αναστείλει την ιδιότητα δεκάδων άλλων φοιτητών, ενώ απέβαλλε πολλούς από τα δωμάτια στις εστίες του. «Στο NYU δεκάδες έχουν μπει σε καθεστώς διαθεσιμότητας, ενώ θεωρώ ότι είναι πολλοί και αυτοί που έχουν χάσει την οικονομική βοήθεια, τις υποτροφίες και την στέγαση στις εστίες του πανεπιστημίου. Σε διαθεσιμότητα, όμως, έχουν τεθεί και μέλη του διδακτικού προσωπικού. Μέχρι στιγμής, τρεις αναπληρωτές καθηγητές έχουν βγει σε υποχρεωτική άδεια μετ’ αποδοχών, επειδή μίλησαν ανοιχτά κατά της γενοκτονίας ενώ ταυτόχρονα εκκρεμεί σε βάρος τους έρευνα για παράβασεις σχετιζόμενες με την πολιτική ίσων δικαιωμάτων (του πανεπιστημίου)», λέει και χαρακτηρίζει την πρακτική των πανεπιστημιακών Αρχών, «χαρακτηριστική της εργαλειοποίησης του αντισημιτισμού».
Από τα λεγόμενα του Gordon, τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι δύο: το πρώτο, αφορά στο κατά πόσο, το αίτημα του φοιτητικού κινήματος για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα είναι δίκαιο (ή ακόμη και νόμιμο). Το δεύτερο αφορά στα πανεπιστήμια και τις πανεπιστημιουπόλεις- πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν ασφαλείς χώρους μέσα στους οποίους φοιτητές και διδακτικό προσωπικό θα μπορούν ελεύθερα να ανταλλάσσουν τις ιδέες και τα πιστεύω τους χωρίς να συλλαμβάνονται ή να εκδιώχνονται - κάτι σαν το λεγόμενο «πανεπιστημιακό άσυλο», δηλαδή, που, στην Ελλάδα τόσο λοιδωρήθηκε, μέχρι να καταργηθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας (με τις ψήφους του ΠΑΣΟΚ), το 2019. Ο καθηγητής και μουσικός, μού λέει ότι, «όσον αφορά στο πρώτο σκέλος, μετά την 7η Οκτωβρίου, το αίτημα για κατάπαυση του πυρός έχει δικαίως αντηχήσει στα πανεπιστήμια», λέει και συμπληρώνει ότι, «όπως είδαμε, όμως, η κυβέρνησή μας δεν έλαβε υπόψη της το εν λόγω αίτημα. Ο αγώνας των φοιτητών τώραιεξάγεται σε τοπικό επίπεδο. Οι ίδιοι οι φοιτητές απαιτούν από τα πανεπιστήμιά τους να μποϊκοτάρουν, και να αποεπενδύσουν από το Ισραήλ. Όμως, τα μεγάλα πολιτικά και οικονομικά συφέροντα, καθώς και η εργαλειοποίηση του αντισημιτισμού, έχουν σαν αποτέλεσμα την καταστολή του δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου. Τα πανεπιστήμια θα έπρεπε να είναι χώροι ελεύθερης διακίνησης ιδεών και ακτιβιστικών δράσεων, όχι καταστολής».
Αναπόφευκτα, λοιπόν, η συζήτηση με τον Gordon επαναφέρει τον ισχυρισμό της Fraser. Τελεί ο (δυτικός) κόσμος υπό καθεστώς «φιλοσημιτικού Μακαρθισμού»; Μπορεί ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή να έχει «ξυπνήσει» μία νέα εποχή λογοκρισίας και ποινικοποίησης των ιδεών και των πιστεύω μας; «Ναι», μου απαντάει. «Εδώ δεν είναι καινούργιο -συμβαίνει εδώ και χρόνια. Πλέον, ως φαινόμενο, έχει κλιμακωθεί με δραματικό τρόπο. Ζούμε σαφέστατα σε μία εποχή εντεινόμενου Μακαρθισμού. Στον ακαδημαϊκό χώρο μόνο, γίναμε αυτόπτες μάρτυρες της ανάκρισης των προέδρων πανεπιστημίων από δεξιούς βουλευτές του Κογκρέσου και τους “συμμάχους” τους, καθώς και των πρακτικών doxxing (σ.σ. η διαδικτυακή κακοπροαίρετη στοχοποίηση κάποιου μέσω της σκόπιμης αποκάλυψης των προσωπικών στοιχείων του, χωρίς τη συγκατάθεσή του), παρενόχλησης. Είδαμε τους φοιτητές μας να αποβάλλονται από τα πανεπιστήμια με κατηγορίες που δεν αναγνωρίζουν το σικαίωμα στην ελευθερία του λόγου - για να μην αναφέρω την κρατική καταστολή στις συγκεντρώσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, που εφαρμόζεται κατ’ εντολή των διοικήσεων των πανεπιστημίων».
Η συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη που δεν έγινε ποτέ
Λίγα μέτρα μακριά από το πανεπιστήμιο του Gordon, είναι το πανεπιστήμιο Κολούμπια. Εκεί, στις 22/04 ήταν προγραμματισμένο να γίνει η συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη.
«Οι τελευταίες μέρες ήταν αρκετά ιδιαίτερες στη Νέα Υόρκη. Μένω δίπλα στο Columbia και παρακολούθησα από κοντά τα γεγονότα. Είδα την “κατάληψη” του campus από τους φοιτητές, την είσοδο σε αυτό της αστυνομίας (η πρώτη μετά το 1968) και τη σύλληψη 108 φοιτητών μετά από εντολή της προέδρου του πανεπιστημίου. Είχε προηγηθεί την προηγουμένη η “ανάκριση” της από την επιτροπή εκπαίδευσης της Βουλής, όπου ανάμεσα σε άλλα τής έγινε η παρατήρηση ότι δεν διδάσκεται αρκετά η Βίβλος στο πρόγραμμα σπουδών και ρωτήθηκε σοβαρά αν η ίδια επιθυμεί να καταραστεί ο Θεός το Columbia, με την πρόεδρο να απαντά εξίσου σοβαρά “Όχι, δεν θα το ήθελα.” Είδα επίσης τις ασταμάτητες, 24ωρες διαδηλώσεις μέσα και έξω από το πανεπιστήμιο, με τα συνθήματα, τις παλαιστινιακές σημαίες και μαντίλες που βλέπεις παντού στην πόλη, ενώ σήμερα πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας εκατοντάδων καθηγητών του Columbia προς υποστήριξη των φοιτητών τους. Ταυτόχρονα, έγιναν 47 συλλήψεις φοιτητών στο Yale, ενώ διαμαρτυρίες πραγματοποιούνται και σε αρκετά άλλα πανεπιστήμια (πχ Berkeley, Boston University, MIT, University of California, NYU, University of North Carolina).
Από σήμερα το πρωί λοιπόν, το Columbia απαγόρευσε την είσοδο στο campus, τα μαθήματα γίνονται διαδικτυακά, το πανεπιστήμιο λειτουργεί με προσωπικό ασφαλείας και οι εκδηλώσεις του αναστέλλονται. Παρά λοιπόν την πεποίθησή μου ότι το τραγούδι δεν πρέπει να σταματά ποτέ, τα πιο πάνω μέτρα έκαναν αδύνατη την πραγματοποίηση της συναυλίας. Ζητώ συγνώμη από όσους ακροατές και όσες ακροάτριες ταλαιπωρήθηκαν. Η ομιλία και η συναυλία στο UCLA (26 και 27/4) φαίνεται ότι θα γίνουν κανονικά».
Με αυτή την ανάρτηση, ο τραγουδοποιός ανακοίνωσε την ακύρωση της συναυλίας του στο Κολούμπια. Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης θα έπαιζε στο αμερικάνικο πανεπιστήμιο στο οποίο είναι στραμμένα τα βλέμματα όλων, τις τελευταίες ημέρες.Η ακύρωση της συναυλίας ήταν αποτέλεσμα της απαγόρευσης εισόδου στο campus, από μέρους της διοίκησης του ιδρύματος, καθώς και της επιβολής διαδικτυακών μαθημάτων αλλά και της αναστολής όλων των εκδηλώσεων εντός της πανεπιστημιούπολης. Στο πλαίσιο της περιοδείας του στις ΗΠΑ, ο Ιωαννίδης βρέθηκε στο Κολούμπια για μία σειρά εκδηλώσεων - έκανε μια διάλεξη στο Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών και έναν διάλογο με την Helga Davis στη σειρά σεμιναρίων που τρέχει η Νένη Πανουργιά.
«Η πραγματικότητα του νέο-Μακαρθισμού πρέπει να προσεγγιστεί μέσα από το πρίσμα της γενικότερης πολιτικής κατάστασης»
Ανθρωπολόγος η ίδια, η Νένη Πανουργιά είναι καθηγήτρια στο Κολούμπια εδώ και πολλά χρόνια. Βρίσκεται στη πλευρό των φοιτητών και στηρίζει το δικαίωμά τους στις κινητοποιήσεις από την πρώτη στιγμή ενώ καθημερινά παρακολουθεί από κοντά και μεταδίδει - σε φίλους, γνωστούς, αλλά και μέσα- τι συμβαίνει εκεί. Το ethnos.gr της ζήτησε να μεταφέρει τον παλμό των κινητοποιήσεων στο Κολούμπια, να εξηγήσει γιατί οι καθηγητές του πανεπιστημίου αποφάσισαν (αρκετά μαζικά) να υπερασπιστούν τους φοιτητές, αλλά και το εάν, η καταστολή είναι μία προσπάθεια των συντηρητικών κύκλων της Αμερικής να ελέγξουν τα πανεπιστήμια. Τέλος, ζητήσαμε και την άποψή της σχετικά με τις «βολές» και τις κατηγορίες για αντισημιτισμό που δέχεται όποιος, τον τελευταίο καιρό, μιλάει για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα. Παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενό της αλλά και τις φωτογραφίες που μάς έστειλε από τις φοιτητικές κινητοποιήσεις που ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Φωτογραφία της Νένης Πανουργιά
«Είναι σαφές, πιά, ότι το κίνημα των φοιτητών που ξεκίνησε από το Κολούμπια δεν είναι ένα τυχάρπαστο κίνημα που βασίζεται στο θυμικό και θα μπορούσε, επομένως, να ξεθυμάνει ανώδυνα και γρήγορα. Είναι κίνημα που βασίζεται σε σταθερές πολιτικές θέσεις, στιβαρές αναλυτικές δεξιότητες, και σε γνώση του ιστορικού βάθους της πολυπλοκότητας που συγκεράζει την άσκηση της πολιτικής, το οικονομικό υπόβαθρο της εξουσίας, και την διάχυση της ιδεολογίας του κεφαλαίου στις μάζες τις οποίες εκμεταλλεύεται. Από το ’68 έχουμε να δούμε τέτοιο μαζικό κίνημα στα πανεπιστήμια που να έχει προκαλέσει τέτοιας έκτασης αντίδραση. Για πρώτη φορά μετά από τότε έχει κληθεί η αστυνομία να παρέμβει μέσα στον χώρο του πανεπιστημίου και είναι η πρώτη φορά που η ηγεσία των πανεπιστημίων έχει κληθεί να καταθέσει στην Βουλή των Αντιπροσώπων.
Τώρα πιά ξέρουμε όλοι, λίγο-πολύ, το πως ξεκίνησε η πρόσφατη κινητοποίηση η οποία, όμως, είναι αποτέλεσμα πολύμηνων διαβουλεύσεων των φοιτητικών οργανώσεων και της εξοικείωσής τους με πρότερες μορφές αντίστασης, που συμπεριλαμβάνουν και το ’68, και τον αγώνα για κοινωνικά και φυλετικά δικαιώματα, και τον αγώνα εναντίον του απαρτχάιντ, και τον συστηματικό διωγμό των Μαύρων. Το φοιτητικό σώμα αποφάσισε ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια διαλόγου και ότι βρισκόμαστε, ως κοινωνία πολιτών, στο σημείο που πρέπει να ασκηθεί πίεση—όχι βία, αυτή την στιγμή—στα κέντρα που κρατούν στα χέρια τους την άκρη του νήματος αυτής της πολυπλοκότητας που ανέφερα πριν. Από την στιγμή που το φοιτητικό σώμα αποφάσισε την κατάληψη του πανεπιστημίου, κάτι που γίνεται σπάνια στην Αμερική και πάντοτε μετά λόγου γνώσεως, και έθεσαν τους εαυτούς τους στον κίνδυνο της αποβολής από το πανεπιστήμιο, των συλλήψεων και απελάσεων από την χώρα, το σώμα των καθηγητών θεώρησε ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσει την όποια εξουσία (διαπραγματευτική, διαμεσολαβητική, υποστηρικτική) έχει στα χέρια του έτσι ώστε να προασπίσει την ασφάλεια και την ακεραιότητα των φοιτητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν συνάδελφοι στο πανεπιστήμιο που είναι αρκετά νέοι στην ηλικία έτσι ώστε να μην έχουν πρότερη εμπειρία από καταλήψεις.
Φωτογραφία της Νένης Πανουργιά
Το ερώτημα, βέβαια, είναι όχι μόνο γιατί οι φοιτητές και φοιτήτριες αποφάσισαν να προβούν σε τέτοια δραστική κινητοποίηση αυτή τη στιγμή αλλά, κυρίως, γιατί οι συντηρητικοί κύκλοι αποφάσισαν να αντιδράσουν σε αυτή την έκταση. Όσο κι αν λέμε ότι βρισκόμαστε στην σφαίρα ενός νέο-Μακαρθισμού, όπου κανείς δεν είναι ασφαλής και όπου όποιος καλείται να καταθέσει στο Κογκρέσο πρέπει να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας (όπως έγινε, κυρίως, με την Pauline Gay, πρόεδρο του Χάρβαρντ που εξαναγκάστηκε σε παραίτηση) η πραγματικότητα αυτού του νέο-Μακαρθισμού πρέπει να προσεγγιστεί μέσα από το πρίσμα της γενικότερης πολιτικής κατάστασης στην χώρα αυτή τη στιγμή, κατάσταση που αν και δεν δημιούργησε ο Τράμπ του έδωσε, όμως, αναμφισβήτητα, το βήμα για να αναπτυχθεί στον δημόσιο χώρο. Αν και είδαμε πρώτα ψήγματα κατά στην διάρκεια της προεδρίας Ομπάμα—για καθαρά ρατσιστικούς λόγους-- για πρώτη φορά βλέπουμε την παρουσία τόσων ακροδεξιών σε ανώτερα κλιμάκια και αξιώματα. Στην διάρκεια της κατάθεσης της προέδρου του πανεπιστημίου στο Κογκρέσο ο βουλευτής από την Georgia την ρώτησε αν θέλει να επισείσει την οργή του Θεού εναντίον του Κολούμπια επιτρέποντας την κατάληψη. Της ζήτησαν (και έδωσε) ονόματα καθηγητών που η επιτροπή θεωρεί ότι είναι σκληροί αντισημίτες και απαίτησαν την απόλυσή τους από το πανεπιστήμιο. Δηλαδή όχι μόνο έχει δημιουργηθεί κλίμα εκφοβισμού αλλά και έχουν διευκολυνθεί οι μηχανισμοί επιβολής λογοκρισίας.
Φωτογραφία της Νένης Πανουργιά
Το πρόβλημα της ελευθερίας του λόγου, βέβαια, είναι πολύ μεγαλύτερο από το θέμα του αντισημιτισμού και η ιχνηλάτησή του πρέπει να γίνει με συγκεκριμένα εργαλεία, και μέσα από την υπόθεση Τραμπ, και σχετικά με τις κατηγορίες που του έχουν αποδοθεί για υποδαύλιση της ανταρσίας της 6ης Ιανουαρίου αλλά και σχετικά με την βαθειά εμπλοκή που έχει καταφέρει μεταξύ Ρεπουμπλικανικού κόμματος και ακροδεξιών και ρατσιστικών οργανώσεων. Η υπεράσπιση Τραμπ στην συγκεκριμένη δίκη βασίζεται πάνω στην άσκηση του δικαιώματος σε ελεύθερη έκφραση και της Πρώτης Τροπολογίας του Συντάγματος. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι δεν υποκίνησε κανέναν, απλώς εξέφρασε την γνώμη του. Όταν το 2017 έγινε διαδήλωση της οργάνωσης «Ενώστε την Δεξιά» στην Charlottesville της Βιρτζίνια όπου με αναμμένους πυρσούς απαιτούσαν την απομάκρυνση των Εβραίων από την χώρα με το σύνθημα «Δεν θα μας αντικαταστήσετε» και, μετά από συμπλοκές με αντιδιαδηλωτές, κατέληξε με νεκρούς, ο Τραμπ είπε ότι υπήρχαν καλοί άνθρωποι και στις δύο πλευρές, εξισώνοντας, έτσι, τους φασίστες αντισημίτες με τους υπερασπιστές της δημοκρατίας και της ισονομίας.
Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε από την όλη υπόθεση είναι ότι οι τρέχοντες ακροδεξιοί και φονταμενταλιστές υπερασπιστές του Ισραήλ είναι οι ίδιοι βαθύτατα αντισημίτες και αντιεβραίοι και χρησιμοποιούν το φάντασμα του αντισημιτισμού ως κάλυψη των αντιδημοκρατικών τους θέσεων και ενεργειών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αντισημιτισμός είναι ζωντανή και πλατιά διαδεδομένη πολιτική και ιδεολογική θέση σε πλανητικό επίπεδο. Αλλά η αντίθεση και η αντίσταση στην κατοχή της Παλαιστίνης και της εξόντωσης των Παλαιστινίων δεν καθιστά αντισημιτισμό. Η κριτική βαθαίνει την γνώση, δεν την περιορίζει. Η αυτοκριτική, δε, μας κάνει όλους καλύτερους ανθρώπους».
