Βιετνάμ: Αποχωρούν οι Αμερικανοί, ο πόλεμος συνεχίζεται – Τρομακτικές οι απώλειες των ΗΠΑ, εκατομμύρια οι νεκροί

Μια μέρα σαν σήμερα, 15 Αυγούστου του 1973, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρουν οριστικά τα στρατεύματά τους από το Βιετνάμ.

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ ήταν μια μακρά, δαπανηρή και διχαστική σύγκρουση ανάμεσα στο κομμουνιστικό Βόρειο Βιετνάμ και το Νότιο Βιετνάμ που είχε ως κύριο σύμμαχό του, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η σύγκρουση υποδαυλίστηκε από τον Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης. Περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι (συμπεριλαμβανομένων πάνω από 58.000 Αμερικανών) σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ και περισσότεροι από τους μισούς νεκρούς ήταν Βιετναμέζοι άμαχοι.

Η αντιδράσεις για τον πόλεμο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, δίχασαν οτους Αμερικανούς, ακόμη και όταν ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον υπέγραψε τις Ειρηνευτικές Συμφωνίες του Παρισιού

και διέταξε την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων το 1973. Οι κομμουνιστικές δυνάμεις τερμάτισαν τον πόλεμο παίρνοντας τον έλεγχο του Νοτίου Βιετνάμ το 1975, και η χώρα ενοποιήθηκε ως Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ το επόμενο έτος.

Από το 1954 με το δάχτυλο στη σκανδάλη

Ο πόλεμος του Βιετνάμ και η ενεργή εμπλοκή των ΗΠΑ σ’ αυτόν άρχισε το 1954, αν και οι συγκρούσεις στην περιοχή εντοπίζονται αρκετές δεκαετίες πίσω. Με τον Ψυχρό Πόλεμο να μαίνεται παγκοσμίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες σκληραίνοντας τις πολιτικές τους εναντίον οποιονδήποτε συμμάχων της Σοβιετικής Ένωσης υποσχέθηκαν υποστήριξή στο Νότιο Βιετνάμ.

Μια ομάδα που εστάλη από τον πρόεδρο Κένεντι το 1961 για να αναφέρει τις συνθήκες στο Νότιο Βιετνάμ, συμβούλεψε την αποστολή αμερικανικής στρατιωτικής, οικονομικής και τεχνικής βοήθειας προκειμένου να βοηθήσει το Νότιο Βιετνάμ να αντιμετωπίσει την απειλή των Βιετ Κονγκ. Αναλογιζόμενος τη «θεωρία του ντόμινο», η οποία υποστήριζε ότι εάν μια χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας έπεφτε στα χέρια των κομουνιστών, θα ακολουθούσαν κι άλλες πολλές, ο Κένεντι ενέκρινε και με τον καιρό αύξησε την αμερικανική βοήθεια. Μέχρι το 1962, η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στο Νότιο Βιετνάμ είχε φτάσει τους 9.000 περίπου στρατιώτες, σε σύγκριση με λιγότερους από 800 κατά τη δεκαετία του 1950.

Και αρχίζει η γενικευμένη σύρραξη

Ένα πραξικόπημα από στρατηγούς, πέτυχε να ανατρέψει και να σκοτώσει τον ηγέτη του Νοτίου Βιετνάμ, Ντιέμ και τον αδελφό του, τον Νοέμβριο του 1963, τρεις εβδομάδες πριν από τη δολοφονία του Κένεντι στο Ντάλας.
Η επακόλουθη πολιτική αστάθεια στο Νότιο Βιετνάμ έπεισε τον διάδοχο του Κένεντι, Λίντον Τζόνσον, και τον υπουργό Άμυνας Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα να αυξήσουν περαιτέρω τη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη των ΗΠΑ στη χώρα της Ασίας. Τον Αύγουστο του 1964, αφού τα τορπιλοβόλα DRV επιτέθηκαν σε δύο αντιτορπιλικά των ΗΠΑ στον Κόλπο του Τόνκιν, ο Τζόνσον διέταξε αντίποινα με τον βομβαρδισμό στρατιωτικών στόχων στο Βόρειο Βιετνάμ. Σύντομα το Κογκρέσο ενέκρινε το ψήφισμα του Κόλπου του Τόνκιν, το οποίο έδωσε στον Τζόνσον ευρείες εξουσίες για την πρόκληση πολέμου και τα αμερικανικά αεροπλάνα ξεκίνησαν τακτικές επιδρομές βομβαρδισμών, με την κωδική ονομασία Operation Rolling Thunder, το επόμενο έτος.

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ γενικεύτηκε.
Μέχρι τον Νοέμβριο του 1967, ο αριθμός των αμερικανικών στρατευμάτων στο Βιετνάμ πλησίαζε τις 500.000 και οι απώλειες των ΗΠΑ είχαν φτάσει τους 15.058 νεκρούς και 109.527 τραυματίες. Οι στρατιώτες των ΗΠΑ είχαν αρχίσει να δυσφορούν και οι πολίτες να διαδηλώνουν εναντίον του Πολέμου. Από τον Ιούλιο του 1966 έως τον Δεκέμβριο του 1973, περισσότεροι από 503.000 στρατιώτες των ΗΠΑ λιποτάκτησαν και ένα ισχυρό αντιπολεμικό κίνημα μεταξύ των αμερικανικών δυνάμεων προκάλεσε βίαιες διαμαρτυρίες, δολοφονίες και μαζικές φυλακίσεις προσωπικού στο Βιετνάμ καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Νίξον προσπαθεί, αλλά...

Ο διάδοχος του Τζόνσον, Ρίτσαρντ Νίξον, προσπάθησε να αποδυναμώσει το αντιπολεμικό κίνημα απευθυνόμενος στη «σιωπηλή πλειοψηφία» των Αμερικανών που πίστευε ότι υποστήριζαν την πολεμική προσπάθεια. Με μια κίνηση να περιορίσει τον όγκο των απωλειών, ο Νίξον ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα που ονομάστηκε Βιετναμοποίηση: και είχε ως στόχο την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων και την αύξηση βομβαρδισμών από αέρος και από το πυροβολικό, όμως η κατάσταση δεν άλλαξε.

Τον Ιανουάριο του 1973, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Βόρειο Βιετνάμ συνήψαν ειρηνευτική συμφωνία, τερματίζοντας τις εχθροπραξίες μεταξύ τους και στις 15 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς έφυγε και ο τελευταίος Αμερικανός από τν περιοχή.
Ο πόλεμος μεταξύ του Βορείου και του Νοτίου Βιετνάμ συνεχίστηκε μέχρι τις 30 Απριλίου 1975, όταν οι δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ κατέλαβαν τη Σαϊγκόν.

Πάνω από δύο δεκαετίες βίαιων συγκρούσεων είχαν προκαλέσει ανυπολόγιστη καταστροφή στον πληθυσμό του Βιετνάμ: Εκτιμάται ότι σκοτώθηκαν 2 εκατομμύρια Βιετναμέζοι, ενώ 3 εκατομμύρια τραυματίστηκαν και άλλα 12 εκατομμύρια έγιναν πρόσφυγες. Ο πόλεμος είχε καταστρέψει τις υποδομές και την οικονομία της χώρας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα αποτελέσματα του Πολέμου θα επηρεάσουν τη χώρα πολύ μετά την επιστροφή των τελευταίων στρατευμάτων στην πατρίδα. Οι ΗΠΑ ξόδεψαν περισσότερα από 120 δισεκατομμύρια δολάρια για τη σύγκρουση από το 1965 μέχρι το 1973. Αυτή η τεράστια δαπάνη οδήγησε σε εκτεταμένο πληθωρισμό, που επιδεινώθηκε από την παγκόσμια κρίση πετρελαίου το ‘73 και την εκτίναξη των τιμών των καυσίμων.
Ψυχολογικά, ο αντίκτυπος ήταν ακόμη πιο βαθής. Ο πόλεμος είχε γκρεμίσει τον μύθο των αήττητων Αμερικανών και είχε προκαλέσει βαθύ χάσμα στο έθνος.