Έρχονται δάνεια νέου τύπου με διαφορετικά επιτόκια

Νέα δεδομένα στα επιτόκια και στη διάρκεια αποπληρωμής φέρνει το λογιστικό πρότυπο IFRS9. Στο μικροσκόπιο των τραπεζών μπαίνει η πιστοληπτική ικανότητα των δανειοληπτών. 

Νέα δεδομένα στις χορηγήσεις των δανείων, στα επιτόκια και στη διάρκεια αποπληρωμής φέρνει το νέο λογιστικό πρότυπο IFRS9, το οποίο επιβάλλει να λαμβάνονται προληπτικά προβλέψεις για εκείνα τα δάνεια που είναι επικίνδυνα να «σκάσουν» και κατ’ επέκταση βάζει στην πράξη σε μια διαρκή «άσκηση αντοχής» τα οικονομικά των υποψήφιων δανειοληπτών. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα βάζουν στην κυριολεξία στο μικροσκόπιο την πιστοληπτική ικανότητα των δανειοληπτών και θα παρακολουθούν στενά την πορεία των οικονομικών τους, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες να βρεθεί το δάνειο τους στην «κόκκινη» περιοχή.

Τα κριτήρια 

«Οι τράπεζες διεθνώς είναι υποχρεωμένες να σταθμίζουν με αυστηρότερα κριτήρια τον πιστωτικό κίνδυνο του δανειολήπτη» λέει στην «Η» υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος και ακόμα σημειώνει πως θα υπάρξουν αλλαγές σε ό,τι αφορά τα δανειακά προϊόντα, στον τρόπο χορήγησής τους, στις διάρκειες αποπληρωμής, στα επιτόκια τους. Δάνεια μικρής διάρκειας ή με μεγάλες δόσεις, που θα εξυπηρετούνται σε σύντομο χρόνο, θα εκταμιεύονται ευκολότερα.

Με άλλα λόγια, τα στεγαστικά με διάρκειες 35 και 40 ετών ανήκουν οριστικά στο παρελθόν.

Ειδικότερα, πηγές με καλή γνώση του θέματος σημειώνουν ότι έχει ξεκινήσει η αναθεώρηση των όρων που διέπουν τις δανειακές συμβάσεις, οι οποίοι θα πρέπει να είναι σύμφωνοι με όσα ορίζει το νέο Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης - IFRS9. Οι αλλαγές θα γίνουν με βάση τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν τα συγκεκριμένα προϊόντα στην κερδοφορία των τραπεζών.

Μάλιστα, τραπεζικά στελέχη φέρνουν ως παράδειγμα τα πιστωτικά όρια και σημειώνουν ότι πλέον τα όρια πίστωσης θα αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα μεταβάλλονται, ακολουθώντας την εκάστοτε οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη και κυρίως τη δυνατότητά του να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Οι προβλέψεις

Όπως έχει γίνει γνωστό, οι τράπεζες έχουν υπολογίσει πρόσθετες προβλέψεις της τάξης των 5,7 δισ. ευρώ λόγω του νέου προτύπου IFRS9 και το σύνολο των προβλέψεων για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα προσεγγίζει τα 55 δισ. ευρώ.

Σημειώνουμε επίσης ότι στο τέλος Δεκεμβρίου 2017 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα διαμορφώθηκαν στα 95,7 δισ. ευρώ, και από αυτά τη μερίδα του λέοντος έχουν τα επιχειρηματικά με 56,5 δισ. ευρώ, ακολουθούν τα στεγαστικά με 27,7 δισ. ευρώ και τα καταναλωτικά ύψους 11,7 δισ. ευρώ.

Το ζητούμενο για τις τράπεζες σήμερα είναι αφενός να περιορίσουν στα 64,6 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τους και ταυτόχρονα να μη «γεννηθούν» νέα προβληματικά δάνεια.

Οι αλλαγές λοιπόν σε ό,τι αφορά τους όρους δανειοδότησης εφεξής έχουν ως στόχο να θωρακίσουν την κερδοφορία των τραπεζών, όπως ζητά ο επόπτης, αλλά και οι μέτοχοι.

«Δυσκολίες»

Όπως διευκρινίζουν τα τραπεζικά στελέχη, επειδή οι προβλέψεις που επιβάλλει το IFRS9 αφορούν δάνεια που παρουσιάζουν αυξημένη επικινδυνότητα, αλλά όχι καθυστέρηση, η πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη αλλά και η έγκαιρη αναγνώριση δυσκολίας στην αποπληρωμή του δανείου είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την πορεία της πίστωσης.

Αυτό σημαίνει ότι εφεξής ο χρόνος αποπληρωμής του δανείου θα είναι μικρότερος και αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερες δόσεις. Για παράδειγμα, σήμερα τα στεγαστικά έχουν διάρκεια μέχρι 40 χρόνια ή μέχρι ο εγγυητής του δανείου να συμπληρώσει τα 65 ή 70 έτη. Οι διάρκειες στα χρόνια της κρίσης αυξήθηκαν για να έχουν οι δανειολήπτες τη δυνατότητα να πληρώνουν μικρότερες δόσεις.

Συνεπώς η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη θα υπόκειται σε μια διαρκή «άσκηση αντοχής» και για τον λόγο αυτόν οι τράπεζες θα χρειαστεί να επενδύσουν περαιτέρω στα συστήματα αξιολόγησης του πιστωτικού κίνδυνου, ώστε να είναι σε θέση να επικαιροποιούν συστηματικά τα δεδομένα του κάθε πελάτη, είτε πρόκειται για νομικό είτε για φυσικό πρόσωπο. Και ταυτόχρονα τα αρμόδια τμήματα (Risk, IT, Finance και Operations) θα είναι διαρκώς σε ανοικτή γραμμή για να εντοπίζουν εκείνα τα δάνεια που είναι επικίνδυνα να «κοκκινίσουν». Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί και εδώ στα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια και οι τράπεζες θα ενεργούν «προληπτικά και όχι θεραπευτικά» όπως σημειώνει τραπεζική πηγή.

Φυσικά θα υπάρχει και έλεγχος των ιστορικών στοιχείων κάθε πελάτη, είτε είναι ιδιώτης είτε εταιρεία. Δηλαδή αν πλήρωνε στην ώρα του ή με καθυστέρηση, πόσο μεγάλη ήταν η καθυστέρηση, αν ήταν συνεργάσιμος ή απέφευγε να επικαιροποιήσει τα οικονομικά του στοιχεία κ.λπ. Μάλιστα τα πράγματα ενδεχομένως να γίνουν ακόμα πιο δύσκολα για εκείνους τους κλάδους δραστηριότητας και τις εταιρείες που αν και είναι βιώσιμες και θεωρούνται ικανές να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, ωστόσο είναι και ευάλωτες στα σκαμπανεβάσματα της οικονομίας, διότι ο αυξημένος πιστωτικός κίνδυνος του δανειολήπτη θα οδηγεί αυτόματα την κάθε τράπεζα σε αύξηση προβλέψεων. 

Ξεκαθάρισμα από τις τράπεζες των «κόκκινων» δανείωνΣημειώνουμε ότι μέχρι το τέλος του 2019 οι τράπεζες για να «μαζέψουν» το απόθεμα των προβληματικών δανείων θα πουλήσουν δάνεια ύψους 11,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,3 δισ. θα είναι επιχειρηματικά δάνεια και 4,1 δισ. καταναλωτικά. Επίσης θα διαγράψουν οφειλές 10,6 δισ. ευρώ και εδώ τη μερίδα του λέοντος θα έχουν τα επιχειρηματικά με 7,3 δισ. ευρώ, και τα υπόλοιπα θα είναι σχεδόν μισά μισά στεγαστικά και καταναλωτικά. Σε πλειστηριασμό θα βγουν δάνεια ύψους 10,6 δισ. ευρώ, με τα 7,5 δισ. ευρώ να προέρχονται από το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο και τα υπόλοιπα από στεγαστικά δάνεια.

Και στόχος είναι να επανέλθουν στην κανονικότητα προβληματικά σήμερα δάνεια ύψους 21,1 δισ. ευρώ (9,9 δισ. ευρώ επιχειρηματικά, 8,6 δισ. ευρώ στεγαστικά, 2,6 δισ. καταναλωτικά).