Mall: Αυτός είναι ο χάρτης με τα νέα εμπορικά κέντρα της Αθήνας

Τα έργα επέκτασης των υφιστάµενων εµπορικών κέντρων µονοπωλούν τις επενδύσεις στον συγκεκριµένο κλάδο κατά τη φετινή χρονιά. Η έλλειψη χρηµατοδότησης, σε συνδυασµό µε τη γραφειοκρατία, αποτρέπει τα σχέδια για καινούργια malls παρά τη σηµαντική βελτίωση της καταναλωτικής εµπιστοσύνης, που τον ∆εκέµβριο του 2018 βρέθηκε σε υψηλό τριών ετών. Την ίδια στιγµή η µεγάλη διείσδυση του ηλεκτρονικού εµπορίου αυξάνει το επενδυτικό ρίσκο τέτοιου είδους αναπτύξεων.

Αποτέλεσµα; Από τη διετία 2010- 2011, οπότε ξεκίνησαν να λειτουργούν το Athens Metro Mall στον Αγιο ∆ηµήτριο και το McArthurGlen στα Σπάτα, που αποτελεί εκπτωτικό χωριό προϊόντων ένδυσης-υπόδησης, τα νεόδµητα εµπορικά κέντρα στη χώρα µας είναι ανύπαρκτα. ∆εν είναι τυχαίο ότι το εκπτωτικό κέντρο Fashion City Outlet της Λάρισας, που άνοιξε τις πύλες του πρόσφατα, προήλθε από την ανακατασκευή του προϋφιστάµενου Pantheon Plaza. Ποια είναι, όµως, η κινητικότητα που καταγράφεται στο εν λόγω τµήµα του λιανεµπορίου;

Στο Μαρούσι, σε εξέλιξη βρίσκεται η επέκταση του εµπορικού κέντρου Golden Hall στο Μαρούσι, µε τους νέους εκµισθώσιµους χώρους να ανέρχονται σε 11,5 χιλ. τ.µ., ενώ 7,5 χιλ. τ.µ. θα είναι οι χώροι στάθµευσης. Η νέα ανάπτυξη θα περιλαµβάνει Μουσείο Ολυµπιακών Αγώνων, που θα αποτελεί τον συνδετικό κρίκο µεταξύ του κτιρίου και του συγκροτήµατος του ΟΑΚΑ και εντός αυτού θα λειτουργεί χώρος πώλησης και εστίασης για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του. Το νέο εµπορικό τµήµα του Golden Hall, που αποτελεί επένδυση της τάξης των 25 εκατ. ευρώ, θα δοθεί σε λειτουργία έως το τέλος της χρονιάς.

Υπεγράφησαν Συμβάσεις

Στην περιοχή Γυαλού των Σπάτων το εµπορικό κέντρο Smart Park, που έχει αναπτύξει και διαχειρίζεται η Reds, θυγατρική εταιρεία του οµίλου «Ελλάκτωρ», επεκτείνεται κατά 15.500 τ.µ., ενώ έχουν ήδη υπογραφεί συµβάσεις µίσθωσης που αντιστοιχούν σε επιφάνεια άνω του 50% αυτού. Η ανάγκη επέκτασης προέκυψε επειδή η µισθωτική πληρότητα του εµπορικού κέντρου των Σπάτων διαµορφώνεται εδώ και χρόνια στο 100%, µε αποτέλεσµα να µην είναι δυνατή η ικανοποίηση της υφιστάµενης ζήτησης.

Η εισηγµένη είχε «δοκιµάσει» τα νερά, µε την υλοποίηση µικρών επεκτάσεων: εγκαινίασε το 2017 κατάστηµα καφεστίασης µε την επωνυµία Flocafe espresso room, όπως και νέες εµπορικές επιφάνειες 1.000 τ.µ. Στο πλαίσιο της µίνι αυτής επέκτασης νέες εµπορικές αλυσίδες ξεκίνησαν τη λειτουργία τους στο Smart Park, µεταξύ των οποίων οι B&F ΑΒΕΕ ενδυµάτων, The athlete’s foot και Intersport. Το έργο, συνολικού προϋπολογισµού 23-25 εκατ. ευρώ, αποτελεί µία από τις µεγαλύτερες επενδύσεις των τελευταίων χρόνων στον κλάδο των εµπορικών κέντρων.

Η επέκταση κατά 15.500 τ.µ. αναµένεται να αποπερατωθεί σε διάστηµα περίπου ενός χρόνου, ενώ η πρώτη φάση του Smart Park, ύψους 58 εκατ. ευρώ και εµπορικής επιφάνειας 36.500 τ.µ. περίπου, ολοκληρώθηκε το 2011.

Για το mall στη λεωφόρο Κηφισού, στο ύψος του Αιγάλεω, σχέδια επέκτασής του διαθέτει και η Noval Property, θυγατρική του οµίλου Viohalco, που πριν από περίπου δύο χρόνια αγόρασε παρακείµενο οικόπεδο, επιφάνειας περίπου 3.700 τ.µ., και απέκτησε µε µακροχρόνια µίσθωση όµορο ακίνητο 23.000 τ.µ. Στο τελευταίο η εταιρεία εκτιµάται ότι φέτος θα ξεκινήσει να κατασκευάζει ένα νέο εµπορικό κτίριο. Η Noval Property σχεδιάζει την επέκταση ενός ακόµη πολυχώρου της, του Mare West στην Κόρινθο, που εµφάνισε το 2018 αύξηση εσόδων µισθώσεων και επισκεψιµότητας κατά 5% και 10% αντίστοιχα. ∆ροµολογεί, δηλαδή, σε αυτό την κατασκευή ενός αθλητικού-ψυχαγωγικού πάρκου, επιφάνειας 7.000 τ.µ. Ταυτόχρονα εκτιµάται ότι φέτος θα ξεκινήσει να κατασκευάζει εµπορικό κτίριο επιφάνειας 23.000 τ.µ. στο ακίνητο Μουζάκη.

Στον Ταύρο, ακόµη ένα υφιστάµενο εµπορικό κέντρο, το Athens Heart, είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς σε εξέλιξη βρίσκονται οι νέες µισθώσεις που πραγµατοποιούνται βάσει του νέου σχεδιαζόµενου µείγµατος χρήσεων. Το αµερικανικό επενδυτικό fund Hines έχει υπογράψει προσύµφωνο µε την εταιρεία ειδικού σκοπού Doreco, που διαχειρίζεται το mall, βάσει του οποίου για να ενεργοποιηθεί η συµφωνία εξαγοράς του Athens Heart θα πρέπει να πραγµατοποιηθεί συγκεκριµένος αριθµός µισθώσεων.

Οι τελευταίες πραγµατοποιούνται σύµφωνα µε το σχέδιο αναδιοργάνωσης του εµπορικού κέντρου, µε αντικείµενο την αλλαγή του υφιστάµενου µείγµατος χρήσεων µε στόχο να αυξηθούν οι πωλήσεις και κατά συνέπεια το IRR και οι λοιποί δείκτες απόδοσης της εµπορικής ανάπτυξης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το νέο «προϊόν» εµπορίου και αναψυχής, που σχεδιάζεται για το Athens Heart, προσελκύει σηµαντικό µισθωτικό ενδιαφέρον, γεγονός που φέρνει πιο κοντά στην ολοκλήρωση το deal.

Στα σκαριά δύο καινούργια σχέδια

Στα όρια των ∆ήµων Μεταµόρφωσης και Λυκόβρυσης το εµπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο της εταιρείας Panita TD ανήκει στα λιγοστά καινούργια σχεδιαζόµενα projects του είδους. Πρόκειται για επένδυση της τάξης των 100 εκατ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα από τη ∆ιυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (∆ΕΣΕ). Ωστόσο θα απαιτηθεί χρόνος έως ότου εξασφαλιστεί η απαιτούµενη αδειοδότηση για την έναρξη κατασκευής του εµπορικού κέντρου που θα διαθέτει εκµισθώσιµη επιφάνεια 40.000 τ.µ. και επιδιώκεται να µετατραπεί σε προορισµό εµπορίου και ψυχαγωγίας.

315 Στρέμματα 

Σε επιφάνεια 315 στρεµµάτων στο παλιό οινοποιείο Καµπά στην Κάντζα η Reds σχεδιάζει τη µεικτής χρήσης ανάπτυξη Cambas project, που συνδυάζει εµπορικά καταστήµατα, χώρους γραφείων, εστίασης και αναψυχής. Η πρόσφατη συµφωνία της εταιρείας µε τον ∆ήµο Παλλήνης για την υλοποίηση δέσµης αντισταθµιστικών οφελών έρχεται µετά την πρόσφατη θετική γνωµοδότηση από το Κεντρικό Συµβούλιο Πολεοδοµικών Θεµάτων και Αµφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), για το σχέδιο Προεδρικού ∆ιατάγµατος για την πολεοδόµηση της περιοχής.

Πλέον αναµένεται η έκδοση του Προεδρικού ∆ιατάγµατος έγκρισης της Πολεοδοµικής Μελέτης της ΠΟΑΠ∆ (Περιοχή Οργανωµένης Ανάπτυξης Παραγωγικών ∆ραστηριοτήτων) στο πρώην κτήµα Καµπά στον ∆ήµο Παλλήνης. Η έκδοση του Π∆ αποτελεί προαπαιτούµενο ώστε η εταιρεία να προβεί στην έκδοση των οικοδοµικών αδειών και των αδειών λειτουργίας εγκαταστάσεων µεικτής επένδυσης, που θα περιλαµβάνει κύριες επιχειρηµατικές χρήσεις τριτογενούς τοµέα, γραφείων, εµπορίου και πολιτισµού, υποστηριζόµενες από χρήσεις εστίασης, αναψυχής και τουριστικής φιλοξενίας.

Οι νέες πιάτσες στο λιανεµπόριο

Εκτός από τα νέα Malls, στα σχέδια υπάρχει η δηµιουργία νέων εµπορικών καταστηµάτων ως τµήµα ευρύτερων αναπλάσεων. Στην πρώτη γραµµή βρίσκεται η Μητροπολιτική Παρέµβαση στο αεροδρόµιο του πρώην διεθνούς αεροδροµίου στο Ελληνικό, όπου θα δηµιουργηθεί το µεγαλύτερο εµπορικό κέντρο της Αττικής, όπως και µεγάλος αριθµός υπεραγορών. Με τις συγκεκριµένες, όµως, «αφίξεις» στο λιανεµπόριο να µην αναµένεται να κάνουν την εµφάνισή τους νωρίτερα από τα µέσα του 2020, τα βλέµµατα είναι στραµµένα στους σχεδιαζόµενους εµπορικούς χώρους που θα ανήκουν σε δύο µεγαλύτερες παρεµβάσεις.

9,5 χιλιόμετρα τετραγωνικών μέτρων

Πρόκειται για τη µαρίνα Αλίµου, η οποία µετά την αναβάθµισή της από την «Ακτωρ» θα περιλαµβάνει εστιατόρια, αναψυκτήρια και υπαίθριους χώρους στάθµευσης αλλά και χρήσεις τουρισµού και αναψυχής, που θα καταλαµβάνουν επιφάνεια της τάξης των 9,5 χιλ. τετραγωνικών µέτρων. Και για την επένδυση, συνολικού ύψους 580 εκατ. ευρώ, του κινεζικού οµίλου Cosco στον ΟΛΠ, ο νέος σταθµός υποδοχής επιβατών κρουαζιέρας θα φιλοξενεί νέο εµπορικό κέντρο 22.000 τ.µ. Το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται το mall της Cosco θα είναι ως επί το πλείστον οι ανώτερης εισοδηµατικής κατηγορίας επιβάτες της κρουαζιέρας.

Αρνητικό ρεκόρ 24ετίας στην Ευρώπη

Ενόσω στην Ελλάδα οι νέοι εµπορικοί χώροι προχωρούν µε πολύ αργό ρυθµό, σηµάδια κόπωσης εµφανίζουν οι αντίστοιχες επενδύσεις και στη «γηραιά ήπειρο», όπου το 2018 ολοκληρώθηκαν περίπου 2,6 εκατ. τ.µ. νέων εµπορικών κέντρων. Σύµφωνα µε έρευνα της συµβουλευτικής εταιρείας Cushman & Wakefield, οι συγκεκριµένες επιδόσεις δεν υπολείπονται µόνο κατά 28%, σε σχέση µε το 2017, αλλά είναι και οι χαµηλότερες των τελευταίων 24 χρόνων. Συγκρίνονται, δε, µε τα µεγέθη των αρχών του 1990, όταν ξεκινούσαν τη λειτουργία τους τα πρώτα παραδοσιακά εµπορικά κέντρα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Πάντως, σήµερα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αγορά εµπορικών κέντρων αντιστοιχεί σε 168,1 εκατ. τ.µ.

Για μια διετία

Οι αναλυτές εκτιµούν ότι ο ρυθµός ανάπτυξης των νέων malls θα παραµείνει σταθερός την επόµενη διετία, µε περίπου 6,5 εκατ. τ.µ. να υπολογίζεται ότι θα κατασκευαστούν το διάστηµα 2019-2020. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η ζήτηση για εµπορικά κέντρα είναι πλέον αντίστοιχη της προσφοράς, ενώ οι εταιρείες επικεντρώνονται στην υλοποίηση εργασιών ανακατασκευής και ανακαίνισης των υφιστάµενων malls. Πρόκειται για τάση που συναντάται και στην Ελλάδα, αλλά οφείλεται ως επί το πλείστον στην έλλειψη χρηµατοδότησης και στα γραφειοκρατικά προσκόµµατα που ανάγκασαν να παραµείνουν µακέτα µεγάλες επενδύσεις στον συγκεκριµένο τοµέα.