Οικονομία|17.07.2019 09:51

Οι θεσμοί βάζουν «νάρκες» στον δρόμο για τις φοροελαφρύνσεις

Ελευθερία Αρλαπάνου

Φωτιά παίρνουν οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για τις νέες φορολογικές παρεµβάσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση εν όψει της κατάθεσης του νοµοσχεδίου µέσα στον Αύγουστο αλλά και της σύνταξης του προϋπολογισµού του 2020 για το οποίο οι διαπραγµατεύσεις θα κορυφωθούν τον Σεπτέµβριο. Οι προειδοποιήσεις από τους πιστωτές προς τη νέα κυβέρνηση να µην αποκλίνει από τις µεταµνηµονιακές δεσµεύσεις ήταν πολλαπλές, µε τους θεσµούς να επισηµαίνουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την επίτευξη των στόχων, υπογραµµίζοντας παράλληλα την ανάγκη να «τρέξουν» µεταρρυθµίσεις και ιδιωτικοποιήσεις και να αναχθεί η ανάπτυξη σε ύψιστη προτεραιότητα. Πρώτος έριξε το γάντι ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ, που συνέδεσε ενδεχόµενες µειώσεις φορολογικών συντελεστών µε «διεύρυνση της φορολογικής βάσης».

«Βήµα βήµα»

Καθησυχαστική εµφανίζεται η κυβέρνηση, µε υψηλόβαθµο αξιωµατούχο του οικονοµικού επιτελείου να εκτιµά χθες πως η κυβέρνηση κινείται καλά, καθώς προχωρά «βήµα βήµα», ενώ για το θέµα της «διεύρυνσης της φορολογικής βάσης», που µπορεί να ερµηνευθεί πως φέρνει στο προσκήνιο και τη µείωση του αφορολόγητου, ο ίδιος αξιωµατούχος σηµείωνε πως η αναφορά του κ. Ρέγκλινγκ δεν σηµαίνει απαραίτητα µείωση του αφορολόγητου, καθώς θα µπορούσε να επιτευχθεί για παράδειγµα µε περιορισµό της φοροδιαφυγής. Ο ίδιος σηµείωνε παράλληλα πως στην προχθεσινή συνάντηση που είχε ο κ. Ρέγκλινγκ στο υπουργείο Οικονοµικών δεν αναφέρθηκε θέµα µείωσης του αφορολόγητου, ενώ αποτιµούσε θετικά τις αναφορές του επικεφαλής του ESM στον όρο µειώσεις φόρων. Λίγη ώρα πριν από τη συνάντησή του µε τον πρωθυπουργό, από το βήµα του συνεδρίου του «Economist», αναγνώρισε πως «η µεταρρυθµιστική ορµή της νέας κυβέρνησης για ενίσχυση του επενδυτικού περιβάλλοντος και του επενδυτικού κλίµατος είναι καλοδεχούµενη».

Οπως όµως πρόσθεσε, «αν και η κυβέρνηση µόλις εκλέχθηκε και περιµένουµε να δούµε λεπτοµέρειες, αυτά που έχουν γίνει γνωστά µέχρι τώρα είναι υποσχόµενα, στον βαθµό όµως που η χώρα σέβεται το µεταµνηµονιακό πλαίσιο εποπτείας και τις δεσµεύσεις του προγράµµατος». Υπογράµµισε δε ότι «τυχόν επαναπροσδιορισµός στις δηµοσιονοµικές πολιτικές θα πρέπει να έχει στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, εξασφαλίζοντας όµως την επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσµατα που έχει συµφωνηθεί. Μια µείωση φόρων, για παράδειγµα, θα µπορούσε να συνδυαστεί µε µια διεύρυνση της φορολογικής βάσης», ενώ τυχόν διαθέσιµος δηµοσιονοµικός χώρος θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί για παραγωγικές δαπάνες, όπως οι δηµόσιες επενδύσεις. Οι πολλαπλές προειδοποιήσεις των θεσµών αποτυπώνουν ξεκάθαρα πως η συµφωνία για το πακέτο των φοροελαφρύνσεων, το χρονοδιάγραµµα υλοποίησής τους και πώς θα απορροφηθεί το δηµοσιονοµικό κόστος δεν θα είναι εύκολη άσκηση, όπως δύσκολη θα είναι και η ισορροπία που θα πρέπει να επιτευχθεί για τον προϋπολογισµό του 2020 συνολικά.

Οι σχετικές διαβουλεύσεις αναµένεται να κορυφωθούν τον Σεπτέµβριο στη σκιά και των εξαγγελιών που θα έχουν γίνει για τις νέες φορολογικές ελαφρύνσεις στις αρχές Αυγούστου. Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονοµικών, Χρήστος Σταϊκούρας, αναφέρθηκε στις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης µε πρώτη µια εκτεταµένη αλλά συνεκτική φορολογική µεταρρύθµιση µε απώτερο στόχο την επιτάχυνση της οικονοµικής ανάπτυξης. Εκανε δε λόγο για ένα σχέδιο που θα ενισχύει µέσω της υψηλότερης ανάπτυξης και του χαµηλότερου κόστους δανεισµού τη βιωσιµότητα του χρέους. «Η Ελλάδα έχει σηµασία για εµάς» δήλωσε ο κ. Ρέγκλινγκ, που αναφέρθηκε στην υπέρβαση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσµατα, δηλώνοντας όµως πως από εδώ και στο εξής τυχόν δηµοσιονοµικός χώρος θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί για µέτρα φιλικά προς την ανάπτυξη.

«Η Ελλάδα πρέπει να αναγάγει την ανάπτυξη σε ύψιστη προτεραιότητα, διατηρώντας την ίδια ώρα τους στόχους των πρωτογενών πλεονασµάτων» είπε, ενώ αναφερόµενος στη συνάντηση που είχε µε τον κ. Σταϊκούρα τόνισε πως ο νέος υπουργός τον διαβεβαίωσε ότι η νέα κυβέρνηση δεσµεύεται να επιτύχει διατηρήσιµη ανάπτυξη µακροπρόθεσµα και ότι οι δηµοσιονοµικοί στόχοι θα γίνουν σεβαστοί όταν θα συντάσσεται ο προϋπολογισµός του 2020. Υπογράµµισε την ανάγκη επιτάχυνσης των αποκρατικοποιήσεων, µη αναστροφής διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων και προώθησης νέων, ενώ αναφέρθηκε στην ανησυχία που διατύπωσαν οι θεσµοί µε την έκθεση της Κοµισιόν τον Ιούνιο για µη διασφάλιση της συνέπειας µεταξύ υλοποιηθέντων µέτρων και δεσµεύσεων της χώρας.

Χανς Φάιλμπριφ, πρόεδρος του Euroworking Group

«Σήµερα δεν διαφαίνεται δηµοσιονοµικός χώρος για αλλαγές στους στόχους»

Πρώτα δουλειά και µεταρρυθµίσεις… και βλέπουµε για τα πλεονάσµατα. Το µήνυµα αυτό στέλνουν, εµµέσως πλην σαφώς, οι θεσµοί σχετικά µε την προοπτική µείωσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασµα από το 2020 και µετά. Πρόκειται για ένα σκεπτικό που φαίνεται να συµβαδίζει µε τη στόχευση της Αθήνας, που δηλώνει πως βάσει σχεδίου θα ενισχυθεί η ανάπτυξη προκειµένου να οδηγηθούµε εντέλει σε µια νέα συµφωνία για τα πρωτογενή πλεονάσµατα.

Βιώσιµη τροχιά

Σε αυτό το µήκος κύµατος κινήθηκε χθες και ο Χανς Φάιλµπριφ, πρόεδρος του EuroWorking Group, µιλώντας στο συνέδριο του «Economist», εκτιµώντας πως µε τους στόχους αυτούς καταβάλλεται προσπάθεια να παραµείνει η χώρα σε βιώσιµη δηµοσιονοµική τροχιά, καθώς η ύπαρξη χαµηλότερων στόχων δεν σηµαίνει απαραίτητα µεγαλύτερη ανάπτυξη. Όπως εκτίµησε, σήµερα δεν διαφαίνεται χώρος για να αλλάξουν οι δηµοσιονοµικοί στόχοι, χωρίς βεβαίως αυτό να σηµαίνει πως τα υψηλά πλεονάσµατα θα ισχύουν για πάντα, ενώ υπογράµµισε επίσης την ανάγκη να επιταχυνθούν οι µεταρρυθµίσεις για να επισπευσθεί η ανάπτυξη.

Περιθώρια βελτίωσης

Για ένα πολύ σηµαντικό µεταρρυθµιστικό έργο που έχει ήδη κάνει η Ελλάδα, για την ανάγκη να επιτυγχάνει σταθερά υψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης αλλά και να εξασφαλίσει ότι τα δηµόσια οικονοµικά στηρίζουν καλύτερα την ανάπτυξη, συµπεριλαµβανοµένης της σταδιακής µείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης, έκανε λόγο ο εκπρόσωπος της Κοµισιόν, Ντέκλαν Κοστέλο, που συναντήθηκε χθες µε τον υπουργό Οικονοµικών. Παράλληλα εκτίµησε πως υπάρχουν σηµαντικά περιθώρια βελτίωσης του επενδυτικού κλίµατος, ενώ παραδέχθηκε πως η µείωση των στόχων για τα πλεονάσµατα είναι µια δύσκολη πολιτική απόφαση.

Την πάγια θέση του ∆ΝΤ ότι δεν θεωρεί πως οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσµατα είναι υπέρ της ανάπτυξης, καθώς είναι υψηλοί, εξέφρασε ο επικεφαλής του κλιµακίου του ∆ΝΤ για την Ελλάδα, Πίτερ Ντόλµαν, που υπογράµµισε επίσης την ανάγκη επίτευξης υψηλότερων ρυθµών ανάπτυξης και προώθησης των µεταρρυθµίσεων, ενώ τόνισε πως παραµένει ζωντανή η απειλή της φτώχειας και θα απαιτηθούν δέκα χρόνια για να επιστρέψει η αγορά εργασίας σε προ κρίσης επίπεδα.

ESMΚλάους ΡέγκλινγκΘεσμοίφορολογία