«Πλαφόν» για τις συντάξεις: Ποιο είναι το ποσό και πώς εφαρμόζεται - Παραδείγματα

Στα 3.725,11 ευρώ «κλείδωσε» το νέο πλαφόν για το καθαρό προ φόρου ανώτατο ποσό κύριας σύνταξης ή αθροίσματος κύριων συντάξεων. Το μεικτό ανώτατο ποσό καθορίστηκε – όπως είναι γνωστό – στα 4.608 ευρώ καθώς ισούται με 12 εθνικές συντάξεις.  Μετά την αφαίρεση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ (14%) και της εισφοράς υγείας (6%) προκύπτει το νέο ανώτατο καταβλητέο ποσό προ φόρου, το οποίο διαμορφώνεται στα 3.725 ευρώ. Η σχετική εγκύκλιος με όλες τις απαραίτητες διευκρινήσεις υπεγράφη και δημοσιεύθηκε σήμερα με αποτέλεσμα να μπαίνει σε τροχιά η εφαρμογή του πλαφόν σε όλες τις κύριες συντάξεις, νέες και παλαιές – επανυπολογισμένες.  Το νέο ανώτατο όριο αφορά το συνολικό ακαθάριστο ποσό κάθε μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσοτέρων της μιας συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ.

Προσοχή, η εφαρμογή του πλαφόν είναι αναδρομική, η διάταξη δηλαδή εφαρμόζεται με αναδρομική ισχύ. Για τους παλαιούς συνταξιούχους (έως 12 Μαίου 2016) η αναδρομική εφαρμογή ανατρέχει στον Ιανουάριο του 2019, ενώ για τους νέους (από 13 Μαΐου 2016 και μετά) στην στιγμή της συνταξιοδότησης όποτε κι αν είναι αυτή. Όσοι παλαιοί ή νέοι συνταξιούχοι έχουν εισπράξει από το 2016 και μετά υψηλότερα ποσά από 3.725 ευρώ το μήνα θα πρέπει να τα επιστρέψουν με φόρμουλα παρακράτησης 20% της καταβαλλόμενης σύνταξής τους. Συνεπώς η μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 745 ευρώ, με αποτέλεσμα η καθαρή μηνιαία προ φόρου σύνταξη να διαμορφώνεται για όσους οφείλουν μικρά ή μεγαλύτερα ποσά κοντά στα περίπου 3.000 ευρώ.  

«Αυτό που δεν έκαναν τρία ολόκληρα  χρόνια δηλώνοντας ότι δεν πρόλαβαν, το έκανε η σημερινή  κυβέρνηση μέσα σε λίγες μόνο ημέρες,  δείχνοντας αντανακλαστικά και αποφασιστικότητα. Μετά τη νομοθετική διάταξη που ψηφίστηκε πριν από λίγες ημέρες  με την οποία βάλαμε οροφή (πλαφόν)  στις καταβαλλόμενες συντάξεις, την οποία ας σημειωθεί δεν ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ , ακολουθεί η σημερινή εγκύκλιος που καθιερώνει πλέον με όρους αναδιανομής , ανταποδοτικότητας  και κοινωνικής δικαιοσύνης  το νέο πλαίσιο προσδιορισμού του ύψους των συντάξεων.  Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, προς όφελος των ανέργων, των  εργαζομένων και των συνταξιούχων», δήλωσε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης. 

Ειδικότερα σύμφωνα με την εγκύκλιο ξεκαθαρίζεται πως οι συντάξεις που υπάγονται στο ανώτατο όριο είναι :   

1. Όλες οι νέες κύριες συντάξεις που εκδόθηκαν με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου για αιτήσεις από 13 Μαίου 2016 και μετά. Ειδικότερα κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μιας συντάξεις λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν.4387/2016, συμπεριλαμβανομένων και των συντάξεων του πρώην ΟΓΑ, υπό την προϋπόθεση ότι μέρος του χρόνου ασφάλισης διανύθηκε ή ανάγεται έως και 31.12.2016. Συνεπώς αυτό σημαίνει πως το νέο ανώτατο πλαφόν ισχύει για όλους όσοι συνταξιοδοτούνται τώρα και στο μέλλον, ενώ θα πάψει να ισχύει όταν φτάσει να συνταξιοδοτηθεί η γενιά εργαζομένων που πρωτοασφαλίστηκαν από 1/1/2017 και εφεξής. 

2. Όλες οι παλαιές κύριες συντάξεις που έχουν επανυπολογιστεί από τον ΕΦΚΑ. Ειδικότερα, κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μιας συντάξεις του ΕΦΚΑ λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που έχουν χορηγηθεί έως και τις 12.5.2016 ή ανατρέχουν στην ίδια ημερομηνία και που επανυπολογίσθηκαν με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. 

Ως σύνταξη ή άθροισμα συντάξεων για την εφαρμογή του ανωτάτου ορίου ορίζεται η μικτή μηνιαία σύνταξη/συντάξεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους προσαυξήσεις, όπως για παράδειγμα το επίδομα τέκνων, η προσωπική διαφορά κ.α. Αντίθετα, τα ποσά των χορηγούμενων από τον ΕΦΚΑ επιδομάτων αναπηρίας, δηλαδή το εξωιδρυματικό επίδομα, το επίδομα απολύτου αναπηρίας και το επίδομα ανικανότητας, εξαιρούνται από την εφαρμογή του ανωτάτου ορίου και εξακολουθούν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν καθορισθεί. 

Το πλαφόν αφορά αποκλειστικά και μόνο τις συντάξεις που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ. Όσοι έχουν εξαιρεθεί από τον ΕΦΚΑ (π.χ. Τράπεζα της Ελλάδας) εξαιρούνται και από το πλαφόν.

Σύμφωνα και με την σημερινή εγκύκλιο, ως ανώτατο όριο μηνιαίας κύριας σύνταξης ή συντάξεων ορίζεται το ακαθάριστο ποσό που αντιστοιχεί στο 12πλάσιο της πλήρους εθνικής σύνταξης. Το ανώτατο όριο δηλαδή ανέρχεται σε 4.608 € (= 12 * 384). Το πλαφόν εφαρμόζεται αναδρομικά, δηλαδή: 

Προκειμένου για συντάξεις που έχουν χορηγηθεί μετά την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή μετά τον Μάιο του 2016 και έχουν υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, το νέο πλαφόν εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής τους,

Προκειμένου για τους παλαιούς συνταξιούχους, δηλαδή όσους ελάμβαναν σύνταξη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) και των οποίων η σύνταξη επανυπολογίστηκε,  το νέο ανώτατο όριο εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής του νέου ποσού που προέκυψε από τον επανυπολογισμό, δηλαδή από  1.1.2019. Αυτό συμβαίνει καθώς για το προγενέστερο χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι 31.12.2018, υπήρχε πλαφόν στα 2.000 ευρώ για μια κύρια σύνταξη και 3.000 ευρώ για άθροισμα συντάξεων. 

Όσοι έχουν υψηλότερες συντάξεις και στις δύο περιπτώσεις το υπερβάλλον του ανωτάτου ορίου καταβαλλόμενο ποσό αναζητείται άτοκα και επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν με παρακράτηση του 20% της καταβαλλόμενης σύνταξης μέχρι την ολοσχερή εξόφληση του ποσού.

Κρατήσεις 

Επί του ακαθάριστου ποσού των 4.608,00 €, εφαρμόζεται αρχικώς η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ όπου αυτή επιβάλλεται : 4.608 * 14% = 645,12€. Στη συνέχεια στο εναπομείναν ποσό της σύνταξης μετά την αφαίρεση της ΕΑΣ παρακρατείται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης ύψους 6%. Δηλαδή: 4.608 - 645,12 = 3.962,88 * 6% = 237,77 €.

Συνεπώς, το καθαρό προ φόρου ποσό σύνταξης ή αθροίσματος συντάξεων δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 3.725,11 €.
Εξυπακούεται ότι για συγκεκριμένες κατηγορίες συνταξιούχων που με βάση διατάξεις νόμων έχουν εξαιρεθεί από την ΕΑΣ η εξαίρεση εξακολουθεί υφιστάμενη και επί του νέου ανωτάτου ορίου σύνταξης. Το ίδιο συμβαίνει και εφόσον υφίσταται εξαίρεση από την κράτηση για υγειονομική περίθαλψη.

Παράδειγμα 1:

α. Συνταξιούχος μετά την 12.05.2016, λαμβάνει ακαθάριστο ποσό σύνταξης ύψους 5.984 € (384 € εθνική και 5.600 € ανταποδοτική). Το ποσό αυτό υπερβαίνει το ακαθάριστο ανώτατο όριο των 4.608 €, συνεπώς ο συνταξιούχος θα λάβει ακαθάριστο μηνιαίο ποσό σύνταξης που ανέρχεται σε 4.608 €. Το καθαρό προ φόρου ποσό της καταβληθείσας σύνταξής του ανέρχεται στο ποσό των 3.725,11 €.

Το ανώτατο όριο εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης και οι επιπλέον διαφορές αναζητούνται άτοκα και επιστρέφονται με παρακράτηση σε ποσοστό 20% της μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης (3.725,11 * 20% = 745,02 €) και μέχρι ολοσχερούς εξόφλησης. 

Αν ο εν λόγω ασφαλισμένος συνταξιοδοτήθηκε τον Αύγουστο του 2018 οφείλει 12 μήνες από 1.300 ευρώ το μήνα, σύνολο 15.600 ευρώ. Θα τα αποπληρώσει με μηνιαία παρακράτηση 745 ευρώ για 20 μήνες. 
β. Το ίδιο ως άνω ισχύει και στην περίπτωση που συνταξιούχος λαμβάνει ακαθάριστο ποσό σύνταξης ύψους 5.984 € (384 € εθνική, 5.300 € ανταποδοτική και 300 € προσαύξηση).

Παράδειγμα 2:

Συνταξιούχος πριν την 12.5.2016 λαμβάνει καθαρό προ φόρου ποσό κύριας σύνταξης ύψους 3.000 €. Το ακαθάριστο ποσό της επανυπολογισθείσας σύνταξής του από 1.1.2019 ανέρχεται σε 5.984 € (384 € εθνική και 5.600 € ανταποδοτική). Επ' αυτού έχουν εφαρμοστεί οι παρακάτω κρατήσεις: 14% για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ (5.984 * 14%=5.146,24 €). Και στο εναπομείναν ποσό 6% υπέρ υγειονομικής περίθαλψης (5.146,24 *6%= 4.837,47 €). 

Η προσωπική διαφορά ανέρχεται σε 1.837,47 € (4.837,47 - 3.000) η οποία καταβάλλεται ετησίως κατά το ένα πέμπτο σταδιακά και ισόποσα από 1.1.2019. Ως εκ τούτου, το 2019 ο συνταξιούχος λαμβάνει καθαρό προ φόρου μηνιαίο ποσό σύνταξης ύψους 
3.367,49 € (3.000 + 1/5 * 1.837,47).

Το ποσό αυτό εξακολουθεί να καταβάλλεται στο συνταξιούχο καθόλο το έτος 2019 γιατί είναι μικρότερο του 3.725,11 €.
Για το έτος 2020 ο εν λόγω συνταξιούχος, επειδή το ποσό της σύνταξης με την προσωπική διαφορά υπερβαίνει το ανώτατο όριο (3.000 + 2/5 * 1837,47 = 3.734,94 €) θα λάβει 3.725,11 €.

Παράδειγμα 3:

Στην περίπτωση συνταξιούχου που λαμβάνει περισσότερες της μιας κύριες συντάξεις, αυτές αθροίζονται, γίνονται οι κατά νόμο κρατήσεις και όποιο ποσό υπερβαίνει το ανώτατο όριο, με βάση την κοινοποιούμενη διάταξη, περικόπτεται.