H ώρα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων - Συντονισμένα μέτρα από το Eurogroup

Το μήνυμα ότι η Ευρώπη θα κάνει “whatever it takes” για να αναχαιτίσει την ύφεση που απειλεί την ευρωπαϊκή οικονομία αναμένεται να στείλει σήμερα το Eurogroup που συνεδριάζει, εξ΄ αποστάσεως με θέμα τον Covid 19 και σε διευρυμένη σύνθεση. Ακολουθώντας την Fed, η οποία μείωσε χθες αιφνιδιαστικά τα βασικά της επιτόκια στο μηδέν, σήμερα και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης καλούνται να κάνουν γενναίες ανακοινώσεις, ρίχνοντας χρήμα και ρευστότητα και κάθε είδους διευκόλυνση στην αγορά για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων, με συντονισμένο τρόπο που είναι και η λέξη – κλειδί στη σημερινή συνεδρίαση.  Η συνεδρίαση θα γίνει στη σκιά των νέων απωλειών που σημειώνουν οι αγορές. Πριν λίγο ο γενικός δείκτης στο Χρηματιστήριου υποχωρούσε και κάτω από τις 500 μονάδες βάσης ενώ το επιτόκιο στο δεκαετές σημείωνε άνοδο πάνω από το 2%.

Η σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup καθορίζει και την πραγματική δύναμη πυρρός που θα έχει στα χέρια της η ελληνική κυβέρνηση για να οριστικοποιήσει ένα μεγάλο πακέτο μέτρων για τη στήριξη του συστήματος Υγείας το οποίο βρίσκεται εκ των πραγμάτων στην πρώτη γραμμή, των επιχειρήσεων που πλήττονται από τον ιό αλλά και των εργαζομένων ώστε να εξασφαλιστεί ένα νέο σοκ στην αγορά εργασίας. Όπως έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση αμέσως μετά το Eurogroup θα ανακοινωθεί νέα διευρυμένη δέσμη μέτρων για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων ενώ όλα τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί θα λειτουργούν ως «λάστιχο» ανάλογα με τη διάρκεια και τις επιπτώσεις του ιού στην πραγματική οικονομία.

Αυτό σημαίνει ότι μέτρα που έχουν  ήδη ανακοινωθεί θα ισχύσουν για όσο διάστημα είναι απαραίτητο ενώ θα προστεθούν και νέες παρεμβάσεις. Χωρίς όρια θα είναι και οι έξτρα δαπάνες για την Υγεία καθώς εκεί θα διατεθούν όσα χρήματα απαιτηθούν όπως έχει ήδη ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Στο σημερινό Eurogroup η Ελλάδα ζητά δύο βασικά πράγματα:

1.      Να ισχύσει και για την Ελλάδα, που είναι σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας μετά την έξοδο της από το Μνημόνιο, η δημοσιονομική ευελιξία που θα ισχύσει και για τις άλλες χώρες. Δηλαδή ότι ισχύει για όλους , να ισχύσει και για τη χώρα μας η οποία δεσμεύεται από τη συμφωνία του 2018 για την παραγωγή πολύ μεγάλων υπερπλεονασμάτων. Βασικό επιχείρημα σε αυτό, πέραν των εκτάκτων συνθηκών αλλά και της αλληλεγγύης που θα πρέπει να είναι κοινή για όλες τις χώρες της ΕΕ, είναι ότι πλέον η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να πετύχει τους στόχους για την ανάπτυξη στους οποίους στηριζόταν η πρόβλεψη για τους στόχους των υπερπλεονασμάτων. Αντιθέτως η ελληνική οικονομία αναμένεται να επιβραδυνθεί αισθητά, στο καλό σενάριο. Σε πιο ακραία σενάρια που η αρνητική επίπτωση από τον ιό διατηρηθεί για μεγάλο διάστημα, πέραν του βασικού σεναρίου για περίπου 2 μήνες, όλα τα ενδεχόμενα ακόμη και αυτό της στασιμότητας ή της ύφεσης είναι ανοικτά.

2.      Ο μεγάλος αριθμός εκτάκτων δαπανών για την αντιμετώπιση του κορωναϊού, που μπορεί να ανέλθουν σε δισεκατομμύρια ευρώ μόνο για τη χώρα μας, να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του πλεονάσματος. Σε αυτή την κατηγορία θα πρέπει να «χωρέσουν» και οι έκτακτες δαπάνες για το προσφυγικό οι οποίες αφορούν αποκλειστικά την Ελλάδα η οποία σηκώνει και το μεγάλο βάρος της ασφάλειας των ευρωπαϊκών συνόρων σε θάλασσα και στεριά. Πρόκειται για έναν παράγοντα που δεν είναι αμελητέος καθώς εκτιμάται για έκτακτες δαπάνες που επίσης κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθούν μέσα στους επόμενους μήνες και ήδη οι εκτιμήσεις τις προσδιορίζουν πέριξ των 400 εκατ. ευρώ.

Ηδη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει ανακοινώσει σχέδιο έκτακτων μέτρων σε 8 άξονες για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας από τον κορωναϊό. Εκεί εντάσσεται η νομοθέτηση ολοκληρωμένου συστήματος στήριξης των εργαζομένων με εξαρτημένη εργασία, ένεκα της αναστολής καταβολής μισθών από τις επιχειρήσεις, για τις οποίες απαγορεύεται προσωρινά η λειτουργία τους. Το σύστημα αυτό  θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την οικονομική ενίσχυση, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, τη διασφάλιση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων και οι παρεμβάσεις θα εφαρμόζονται σταδιακά και σε συνδυασμό με άλλες πρωτοβουλίες. Όπως είπε χθες σε συνέντευξη του ο Χρήστος Σταϊκούρας για τη στήριξη των εργαζομένων των επιχειρήσεων που κλείνουν με κρατική απόφαση, μιλάμε για 390.000 εργαζόμενους σε 92.000 επιχειρήσεις. Η ΠΝΠ προβλέπει ότι θα βοηθηθούν πολλαπλώς με αποζημίωση ειδικού σκοπού, έκτακτο επίδομα, διατήρηση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων και επιταγή κατάρτισης. Πρακτικά η επιχείρηση που κλείνει θα υποχρεούται να το δηλώσει στην Εργάνη, οι εργαζόμενοι θα μπαίνουν σε ειδική πλατφόρμα, θα δηλώνουν βασικά στοιχεία, μεταξύ άλλων το ΙΒΑΝ, προκειμένου, μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες σε επίπεδο Eurogroup, να υπάρξει αντίστοιχη χρηματική πρόβλεψη, ανάλογα με τα περιθώρια που έχουμε. Προωθούνται άμεσα νομοθετικές ρυθμίσεις για την άμεση αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς τις επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα καθώς και ότι, με τα σημερινά δεδομένα, θα φθάσουν στα 200 εκατ. ευρώ οι επιπλέον πόροι για την ενίσχυση του συστήματος δημοσίας υγείας.

Όπως σχολιάζουν πηγές είναι αυτονόητο πως η εκτίμηση αυτή είναι προσωρινή και μπορεί να πολλαπλασιαστεί ανάλογα με την εξέλιξη της επιδημίας. Είναι όμως επίσης δεδομένο πως ειδικά για το θέμα αυτό ότι ζητείται σε δαπάνες θα παρέχεται.  

Πλέγμα παρεμβάσεων δρομολογείται όμως και για τη διάθεση ρευστότητας στις επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητά τους, σε συνεννόηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη χρήση επιπλέον μέσων τόνωσης της ρευστότητας αυτών των επιχειρήσεων όπως είναι τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια για κεφάλαιο κίνησης, η ευελιξία στους κανόνες κρατικών ενισχύσεων, τα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Ταυτόχρονα παρέχεται δυνατότητα αναστολής πληρωμών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων σε επιχειρήσεις που διακόπτουν υποχρεωτικά τη δραστηριότητά τους λόγω της διάδοσης του κορονοϊού αλλά και αναστολής των πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, καθώς και πληρωμών όλων των ρυθμίσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα ακολουθήσουν, άμεσα, αντίστοιχα μέτρα για επιχειρήσεις σε κλάδους που πλήττονται δραστικά ακόμη και εάν δεν έχουν υποστεί υποχρεωτική αναστολή λειτουργίας.

Απαιτείται η συμβολή των τραπεζών

Ο υπουργός κάλεσε την Παρασκευή και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να συμβάλλει σε αυτή την προσπάθεια τονίζοντας πως είναι βασική προτεραιότητα να υπάρξουν οι ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στον υφιστάμενο τραπεζικό δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων και να υποστηριχθεί η υγιής επιχειρηματικότητα, ανεξαρτήτου μεγέθους επιχείρησης. Είχε τονίσει δε πως οι τράπεζες θα εξυπηρετούν κανονικά τους πολίτες μέσω των υποκαταστημάτων τους αλλά κάλεσε τους πολίτες να χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και το e-banking για τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεων τους σε τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία.