3η Σεπτεμβρίου: 47 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ

Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου διαβάζει, σε 150 ανθρώπους που βρέθηκαν στο ξενοδοχείο King Palace τη διακήρυξη του κόμματος του και τη μοιράζει σε ένα πράσινο βιβλιαράκι σε όλους. Ο νέος τότε πολιτικός έχει ήδη να κερδίζει την εμπιστοσύνη πολλών, προοδευτικών νέων στο όραμά του. Επτά χρόνια αργότερα, το 1981, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα κερδίζει την εξουσία.

Μερικές μέρες μετά την πτώση της χούντας, στις 24 Ιουλίου 1974,  ο -μέχρι τότε- εξόριστος στον Καναδά Παπανδρέου επιστρέφει στην Ελλάδα έχοντας αποφασίσει να ηγηθεί κόμματος. Στις 6 Αυγούστου συγκαλεί στο Βίντερτουρ της Ελβετίας για πρώτη και τελευταία φορά το εθνικό συμβούλιο του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), μιας αντιστασιακής οργάνωσης, που είχε ιδρύσει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και διακήρυττε όχι μόνο την πτώση της χούντας, αλλά και «την αποδέσμευση της χώρας από την ξένη εξάρτηση» και «την πραγματοποίηση ριζικών αλλαγών, με τελικό στόχο το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας»

Φέροντας ο ίδιος ένα όνομα με βαριά πολιτική ιστορία, ο γιος του «Γέρου της Δημοκρατίας» δεν επιθυμεί να κληρονομήσει την Ένωση Κέντρου, αλλά προτιμάει να ξεκινήσει το νέο, ριζοσπαστικό κίνημα με αίτημα τον σοσιαλισμό, παρά τις αντιδράσεις στο περιβάλλον του, που θεωρούσαν ότι, ένα νέο κόμμα θα τον δυσκόλευε στο να πάρει την εξουσία. Η διακήρυξη ολοκληρώθηκε, τελικά, το μεσημέρι της 2 Σεπτεμβρίου 1974, στην τραπεζαρία του σπιτιού του Παπανδρέου στο Καστρί. Οι εισηγήσεις για το όνομα υπήρξαν  πολλές. Κάποιοι έκαναν λόγο για Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και άλλοι πρότειναν Εργατικό Κόμμα. Ορισμένοι υποστήριξαν την πρόταση Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Αναγέννηση της Ελλάδας (ΠΑΣΟΚΑΕ). Αλλά υπήρξαν αντιρρήσεις καθώς κάποια στελέχη εξέφρασαν την άποψη ότι η λέξη «Αναγέννηση» παραπέμπει στη χούντα. Το πρώτο λογότυπο του ΠΑΣΟΚ που κατατέθηκε στον Άρειο Πάγο έφερε το όνομα «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κόμμα», όμως με διορθωτική κίνηση, δύο μέρες αργότερα, ο ιδρυτής του ζητάει να τροποποιηθεί σε «Κίνημα». Οι εφημερίδες των ημερών αναφέρουν το κόμμα ως «ΠΣΚ».

«Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση – Δημοκρατία» υπήρξαν το τετράπτυχο που υιοθετήθηκε ως κεντρικό σύνθημα στο μανιφέστο που δεν έκρυβε τον πόνο για την Κύπρο, την οργή απέναντι στο ΝΑΤΟ αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες και το αίτημα για αποκατάσταση της δικαιοσύνης μετά από την επταετή χούντα στη χώρα. Το ΠΑΣΟΚ, για πρώτη φορά, συμμετέχει στις εθνικές εκλογές του 1974, συγκεντρώνοντας 13,58%, που είχαν και σαν αποτέλεσμα την εκπροσώπηση στη Βουλή από 13 βουλευτές.

Την εκλογική επιτυχία ακολούθησε μία τάση εσωστρέφειας και εκκαθαρίσεως των αντιφρονούντων στοιχείων. Την άνοιξη του 1975 διαγράφτηκε από το κόμμα μία ομάδα τροτσκιστών, η οποία ίδρυσε αργότερα την τροτσκιστική οργάνωση Ξεκίνημα, ενώ ακολούθησε και η διαγραφή των περισσότερων στελεχών που προέρχονταν από τη Δημοκρατική Άμυνα, μεταξύ των οποίων και οι Νίκος Κωνσταντόπουλος και Σάκης Καράγιωργας, οι οποίοι ίδρυσαν μετέπειτα τη Σοσιαλιστική Πορεία.

Στις βουλευτικές εκλογές του 1977 το ΠΑΣΟΚ διπλασίασε το ποσοστό του και εξέλεξε 93 βουλευτές, καταλαμβάνοντας τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά η απόλυτη δόξα έρχεται μερικά χρόνια αργότερα όταν, το 1981, το ΠΑΣΟΚ γίνεται η πρώτη προοδευτική κυβέρνηση της χώρας. Αφήνει μια βαριά κληρονομιά στον τόπο, όμως τη δεκαετία του 2010, η εποχή της οικονομικής κρίσης, το βρίσκει λαβωμένο. Οι εκλογές το έφεραν αντιμέτωπο με μια άνευ προηγούμενου απαξίωση. Ίσως το μόνο κόμμα που πλήρωσε τόσο ακριβά την οικονομική κρίση.

Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ αποτελεί μια συνιστώσα του Κινήματος Αλλαγής. Η φετινή επέτειος, θα γιορταστεί στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Με περιορισμό αριθμό προσκεκλημένων και φέτος λόγω της πανδημίας.

Όλες οι ειδήσεις

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: «Μπλοκάρουν» τα νοσοκομεία από τις αναστολές

Mad Clip: Εμφανίστηκε ο οδηγός του Audi – Τι κατέθεσε στην αστυνομία

Μίκης Θεοδωράκης: Η Ελλάδα θρηνεί – Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του – Πότε θα γίνει η κηδεία

Κυβέρνηση: Προχωρά χωρίς «συμμάχους» στα δύσκολα νομοσχέδια

Νέα σχολική χρονιά – Κορονοϊός: Και με αυστηρότερα μέτρα θα νοσήσει το 13% των μαθητών – Ο πρόεδρος των Παιδιάτρων στο ethnos.gr