Υπόθεση Novartis: Τι απαντά το ΥΠΕΞ στις καταγγελίες για το έγγραφο του FBI που παραποιήθηκε - Παρέμβαση εισαγγελέα

Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την υπόθεση παραποίησης εγγράφου στην υπόθεση της Novartis, με την απάλειψη του ονόματος του πρώην υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου για δωροληψία, πηγές του υπουργείου Εξωτερικών προχωρούν σε διευκρινίσεις. Υποστηρίζουν πως «η Μεταφραστική Υπηρεσία συνεργαζόταν με ιδιώτες μεταφραστές» και ότι το σύστημα ήταν το ίδιο «τόσο επί ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί ΝΔ», έως και τον Αύγουστο του 2021.

Ειδικότερα, πηγές του ΥΠΕΞ «σχετικά με τη φερόμενη "παραποίηση εγγράφου της δικογραφίας NOVARTIS από τη Μεταφραστική Υπηρεσία του ΥΠΕΞ" και τα δημοσιεύματα για την ίδια υπόθεση», διευκρινίζουν τα εξής:

- Το σύστημα μετάφρασης που ακολουθούσε η Μεταφραστική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών ήταν το ίδιο, τόσο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όσο και επί κυβέρνησης ΝΔ, έως και την 31η Αυγούστου 2021.

Πριν την εφαρμογή του νέου νόμου (ν.4781/2021) η Μεταφραστική Υπηρεσία ανέθετε σε συνεργαζόμενους ιδιώτες μεταφραστές το έργο της μετάφρασης. «Γεγονός το οποίο από άγνοια ή εκ του πονηρού παραλείπουν να αναφέρουν ορισμένοι», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Αυτό που άλλαξε είναι ότι με νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και τον νόμο 4781/2021 που ψήφισε η Βουλή θεραπεύθηκαν τα προβλήματα που υπήρχαν και ενισχύθηκε η διαφάνεια και η λογοδοσία στον μέγιστο βαθμό, καθώς, όπως αναφερόταν ρητά στη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών «η Μεταφραστική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών, η οποία καταργήθηκε με τον νόμο 4781/21, δεν είχε ως γνωστόν την αρμοδιότητα να προβαίνει σε έλεγχο του περιεχομένου μεταφράσεων».

Τόσο η Μεταφραστική Υπηρεσία, όσο και ο Μεταφραστής δεν κρατούσαν αντίγραφο ούτε του κειμένου που μεταφράστηκε, ούτε της μετάφρασής του.

- Συγκεκριμένα, έως και την 31η Αυγούστου 2021, διάστημα στο οποίο έγινε και η συγκεκριμένη μετάφραση, το σύστημα λειτουργούσε ως εξής:

• Η Μεταφραστική Υπηρεσία συνεργαζόταν με ιδιώτες μεταφραστές βάσει πίνακα, οι οποίοι εργάζονταν εκτός του χώρου της Μεταφραστικής Υπηρεσίας.
• Η Μεταφραστική Υπηρεσία επικύρωνε το γνήσιο της υπογραφής του μεταφραστή, ο οποίος ήταν και υπεύθυνος για την απόδοση της μετάφρασης (βλ. ΥΑ Φ093/3/ΑΣ1856/1998).

Το 2017, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το άρθρο 22 του Οργανισμού του ΥΠΕΞ αντικαταστάθηκε με το άρθρο 18 του ν.4505/2017 (ΦΕΚ Α' 189/8.12.2017), στο οποίο προβλέφθηκε ότι τα θέματα οργάνωσης και εσωτερικής λειτουργίας της Μεταφραστικής Υπηρεσίας, όπως ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, το σύστημα ελέγχου ποιότητας της μετάφρασης, η διαχείριση εγγράφων, η τήρηση αρχείου μεταφράσεων, η έκδοση αντιγράφων μεταφράσεων κλπ, καθορίζονται από τον «Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της Μεταφραστικής Υπηρεσίας ΥΠΕΞ», ο οποίος κυρώνεται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Εξωτερικών.

Τέτοιο προεδρικό διάταγμα, έως τη λήξη της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ δεν εκδόθηκε, τονίζουν οι πηγές του ΥΠΕΞ.

- Το νέο σύστημα μετάφρασης και η κατάργηση της Μεταφραστικής Υπηρεσίας:

Στις 28.02.2021 δημοσιεύτηκε ο ν. 4781/2021 που αφορά στην οργάνωση και λειτουργία του Υπουργείου Εξωτερικών και αποτελεί τον νέο Οργανισμό του.

Στο άρθρο 478 του νέου Οργανισμού ορίζεται ότι από την έναρξη ισχύος τού νέου συστήματος μετάφρασης η Μεταφραστική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών καταργείται.

Η εφαρμογή του νέου συστήματος μετάφρασης και η κατάργηση της Μεταφραστικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών ορίστηκε ότι γίνεται σε έξι μήνες από την έναρξη ισχύος του νέου Οργανισμού, ήτοι την 1η Σεπτεμβρίου 2021.

Η συγκεκριμένη επίμαχη μετάφραση, σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα, αφορά το διάστημα της μεταβατικής περιόδου, στο οποίο τόσο η Μεταφραστική Υπηρεσία, όσο και ο μεταφραστής δεν κρατούσαν αντίγραφο του κειμένου που μεταφράστηκε και της μετάφρασής του.

- Τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου συστήματος μετάφρασης:

Σε αντίθεση με το παλαιό σύστημα μετάφρασης, το νέο σύστημα μετάφρασης μέσω του Σώματος Πιστοποιημένων Μεταφραστών προβλέπει μια σειρά από διατάξεις που εξασφαλίζουν την ποιότητα και την ασφάλεια της μετάφρασης.

Συγκεκριμένα:

• Ο πιστοποιημένος μεταφραστής υποχρεούται να τηρεί επιμελώς πλήρες ηλεκτρονικό αρχείο, καθώς και ταυτόσημο αρχείο ασφαλείας (backup) αυτού, του συνόλου των μεταφράσεων που έχει διενεργήσει, με την αναγραφή του «Μοναδικού Σειριακού Αριθμού» (barcode) μετάφρασης για κάθε μετάφραση.
• Ο πιστοποιημένος μεταφραστής υποχρεούται να γνωστοποιεί αμελλητί στις αρμόδιες, κατά νόμο, αρχές οποιαδήποτε παραποίηση, πλαστογράφηση ή νόθευση εγγράφου, καθώς και να παρέχει όποια άλλη σχετική πληροφορία.
• Κάθε μετάφραση ταυτοποιείται με έναν «Μοναδικό Σειριακό Αριθμό» (barcode), ο οποίος παρέχεται στον πιστοποιημένο μεταφραστή, μέσω πληροφοριακού συστήματος του υπουργείου Εξωτερικών, κατά τον χρόνο παραλαβής κάθε αιτήματος προς μετάφραση.
• Για την ορθή εκτέλεση του έργου τους, οι πιστοποιημένοι μεταφραστές εποπτεύονται από το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο είναι αρμόδιο για τη διενέργεια ελέγχων, επιθεωρήσεων και ερευνών, είτε κατόπιν σχετικής καταγγελίας, είτε αυτεπαγγέλτως.
• Για την αποτελεσματική άσκηση της εποπτικής του αρμοδιότητας, το υπουργείο Εξωτερικών δύναται να ζητά, μέσω αιτιολογημένου αιτήματος, τη συνδρομή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
• Το εποπτικό συμβούλιο του υπουργείου Εξωτερικών δύναται να επιβάλλει ποινές ανάλογα με τον βαθμό της υπαιτιότητας, τη βαρύτητα της πράξης ή της παράλειψης και την προσωπικότητα του εξεταζόμενου που κρίνεται ένοχος τέλεσης του παραπτώματος.
• Είναι προφανές συνεπώς από τα παραπάνω ότι το πρόβλημα της διαφάνειας στις μεταφράσεις εντοπίστηκε και θεραπεύτηκε, αλλά και ότι δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή το νέο νομοθετικό πλαίσιο, όταν έγινε η μετάφραση στην οποία αναφέρονται τα δημοσιεύματα.

«Όσον αφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι προφανές επίσης ότι στον βαθμό που του αναλογεί, το υπουργείο Εξωτερικών θα βοηθήσει με κάθε πρόσφορο μέσο την Ελληνική Δικαιοσύνη, την οποία εμπιστεύεται απόλυτα, για την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης» καταλήγουν οι πηγές του υπουργείου.

Παρέμβαση εισαγγελέα μετά τις καταγγελίες

Την παρέμβαση της εισαγγελίας πρωτοδικών της Αθήνας προκάλεσαν δημοσιεύματα του Τύπου, αλλά και η μηνυτήρια αναφορά του Κώστα Βαξεβάνη, η οποία ήρθε αμέσως μετά τη δήλωση της Ελένης Τουλουπάκη ότι παραποιήθηκε έγγραφο στην υπόθεση της Novartis, με την απάλειψη του ονόματος πρώην υπουργού για δωροληψία.

Η έρευνα ανατέθηκε ήδη σε εισαγγελέα ποινικής δίωξης, ο οποίος θα διερευνήσει εάν υπήρξε αλλοίωση ή όχι του επίμαχου εγγράφου από το FBI, το οποίο περιλαμβάνεται στη δικογραφία για την υπόθεση της Novartis.

Όπως έχει καταγγείλει ο συνήγορος της πρώην επικεφαλής της εισαγγελίας κατά της διαφορθάς Ελένης Τουλουπάκη, Βασίλης Χειρδάρης, «παραποιήθηκε επίσημο έγγραφο του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ που υπογράφεται από εκπρόσωπο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου της Πρεσβείας των ΗΠΑ με ημερομηνία 25.05.2017 που είναι συντεταγμένο στην αγγλική γλώσσα, το οποίο αναφέρει ότι πρώην υπουργός, τον οποίο και κατονομάζει, δωροδοκήθηκε από την Novartis, και το ποσό που δόθηκε ξεπλύθηκε μέσω συγκεκριμένης εταιρείας».

Συγκεκριμένα, από την επίσημη μετάφραση στο υπουργείο Εξωτερικών «είχε απαλειφθεί εντελώς το όνομα πρώην υπουργού σε δύο μάλιστα ονομαστικές αναφορές που υπήρχαν στο πρωτότυπο έγγραφο και ήταν στην ίδια σελίδα. Έτσι η μετάφραση άλλαξε το κείμενο ουσιωδώς και ενώ αναφέρονταν στο πρωτότυπο ότι η Novartis "πλήρωσε" συγκεκριμένο ονομαστικά πρώην υπουργό, στην μετάφραση αναφέρεται ότι η εταιρεία αυτή "πλήρωσε" απλά, αφαιρώντας το όνομα αυτού που πληρώθηκε. Επίσης, από την ίδια μετάφραση έχουν απαλειφθεί άλλα δύο γνωστά ονόματα εμπλεκομένων στην υπόθεση Novartis, σε συναλλαγή αναφερομένης δωροδοκίας».

Νέα απάντηση Λοβέρδου

Νέα απάντηση έδωσε σήμερα ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ/Κινήματος Αλλαγής Ανδρέας Λοβέρδος στα πυρά της αντιπολίτευσης για το γεγονός ότι από το μεταφρασμένο έγγραφο που έστειλε το FBI για το σκάνδαλο Novartis απουσίαζε το όνομά του την ώρα που στο πρωτότυπο υπήρχε.

Υπενθυμίζεται πως το υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε πως δεν φέρει καμία ευθύνη για το συμβάν, καθώς όπως υποστήριζε, τη μετάφραση του εγγράφου είχε αναλάβει ιδιώτης μεταφραστής. Κληθείς να απαντήσει για το γεγονός αυτό, ο κ. Λοβέρδος μιλώντας στον ΣΚΑΪ, σημείωσε:

«Βεβαίως υπάρχει (σ.σ. το όνομά του στο έγγραφο). Είναι ένα έγγραφο πάρα πολύ γνωστό από το 2017. Έπρεπε να έρθει στη Βουλή από το 2020 που έγινε η προανακριτική. Δεν το έστελνε η Εισαγγελία διαφθοράς. Γιατί; Γιατί εκεί φαίνεται ότι ένας μάρτυρας με κουκούλα εδώ, ήταν ο ίδιος και στην Αμερική. Πράγμα που απαγορεύεται από το Ελληνικό Δίκαιο. Αυτό δεν το έστελνε η εισαγγελία. Ποιος το πήγε στη Βουλή το 2020; Ο αντιεισαγγελέας Αγγελής, με τα ονόματα, με όλα μέσα».

«Το έγγραφο υπάρχει σε τρεις τουλάχιστον δικογραφίες: Στη δικογραφία της Βουλής, του Ειδικού Δικαστηρίου, και στην δική μου την προσωπική δικογραφία, όπου από τον Απρίλιο του 2020 το πήγα εγώ», πρόσθεσε.

Σε ερώτηση γιατί σβήστηκε το όνομά του από το έγγραφο, κ. Λοβέρδος απάντησε: «Δεν μπορεί να δώσει λογική απάντηση κανένας. (…) Πρόκειται για μια ιστορία που δεν βγάζει κανέναν νόημα, δεν επηρεάζει σε τίποτα τα πράγματα – το ειδικό δικαστήριο έχει όλα τα έγγραφα και αυτά με το όνομα και αυτά χωρίς το όνομα. Άρα ψαρεύουν σε θολά νερά γι αυτό τους αξίζουν πολύ σκληρές απαντήσεις».