Πολιτική|22.01.2023 13:53

Γερμανικό μοντέλο απαγόρευσης κομμάτων φέρνει ο Μητσοτάκης στη Βουλή- «Αμφιλεγόμενης συνταγματικότητας η πρωτοβουλία» - Τι λένε Μαντζούφας και Καμτσίδου

Τίμος Φακαλής

Αμφιλεγόμενης συνταγματικότητας και αναποτελεσματικές χαρακτηρίζουν οι καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ Παναγιώτης Μαντζούφας και Ιφιγένεια Καμτσίδου τη ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση και δεν θα δίνει τη δυνατότητα στο κόμμα Ελληνες του Ηλία Κασιδιάρη να κατέλθει στις επόμενες εκλογές. Το ζήτημα δημιουργείται από το γεγονός ότι στο άρθρο 29 του Συντάγματος δεν προβλέπεται η απαγόρευση πολιτικού κόμματος στην ελληνική πολιτική ζωή. Συνεπώς, μέχρι και σήμερα ακόμη και η Χρυσή Αυγή μπορεί να  μετέχει σε εκλογές από την στιγμή που δεν έχει καταδικαστεί τελεσίδικα στο Εφετείο. Στο πλαίσιο αυτό η σχετική ρύθμιση της κυβέρνησης θα προβλέπει ότι δεν θα γίνεται ανακήρυξη κομμάτων πίσω από τα οποία υποκρύπτονται στελέχη εγκληματικών οργανώσεων.

Μαντζούφας: Θα χρεωθεί η δημοκρατία μας μια ανώφελη αντισυνταγματικότητα 

Όπως λέει, όμως, ο κ. Μαντζούφας μια τέτοια πρωτοβουλία θα χρεώσει στη δημοκρατία μας μια ανώφελη αντισυνταγματικότητα η οποία με τον τρόπο που θα γίνει και με το επικοινωνιακό αντίκτυπο που θα έχει θα ενισχύσει επικοινωνιακά τα πρόσωπα που πρεσβεύουν αυτές τις φασιστικές ιδέες και ως αποτέλεσμα θα καταστεί αλυσιτελής αυτή η προσπάθεια. «Θα συντηρήσει μια συζήτηση η οποία θα προβεί προς όφελος των κομμάτων αυτών. Θα είναι εύκολο να παρακάμουν τις απαγορεύσεις. Και εν τέλει τα ναζιστικά μορφώματα θα επικαλούνται εκείνα τα στοιχεία που μισούν και απεχθάνονται δηλ. τη δημοκρατία και το φιλελεύθερο χαρακτήρα του συντάγματος».

Καματσίδου: Η απαγόρευση συμμετοχής στις. εκλογές σημαίνει εξουθένωση του συνταγματικού δικαιώματος

Από την πλευρά της η κ. Καμτσίδου σχολιάζοντας την νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης τονίζει ότι με την κίνηση Μητσοτάκη η δικαστική εξουσία αποκτά τη δυνατότητα να καθορίζει τη συμμετοχή στην πολιτική ζωή όλων των ενδιαφερομένων πολιτικών κομμάτων.  «Η απαγόρευση συμμετοχής στις εκλογές σημαίνει εξουθένωση του συνταγματικού δικαιώματος να ιδρύει κανείς και να συμμετέχει σε πολιτικό κόμμα. Επίσης συνεπάγεται εξουθένωση του πολιτικού δικαιώματος των κομμάτων να συμμετέχουν στις εκλογικές διαδικασίες. Για αυτό και εγείρει σημαντικά ζητήματα συνταγματικότητας».

Απάντηση από το λαό μέσω εκλογών για τον Κασιδιάρη και όχι μέσω απαγορεύσεων

Μαντζούφας και Καμτσίδου τονίζουν ότι για την υιοθέτηση ενός κανόνα που να απαγορεύει πρόσωπα και κόμματα που έχουν καταδικαστεί με αυτά τα χαρακτηριστικά απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση. «Οι νομοθετικές απαγορεύσεις θα αναπαράγουν αυτά τα κόμματα, θα τα ενισχύσουν επικοινωνιακά και θα τα καταστήσουν ένα αντικείμενο συζήτησης. Και ενδεχομένως θα τους δώσουν την δυνατότητα να προσφύγουν σε ευρωπαϊκά φόρα, δηλ. σε διάφορους θεσμούς επικαλούμενα  ότι φιμώνεται η  ελευθερία της πολιτικής τους συμμετοχής. Αυτό το θέλει η ελληνική δημοκρατία;» αναρωτιέται ο κ. Μαντζούφας.

Και οι δύο Συνταγματολόγοι συμφωνούν ότι η απάντηση σε αυτά τα φαινόμενα και η απόκρουση της απεχθούς πολιτικής παρουσίας του Κασιδιάρη δεν μπορεί να γίνει με απαγορεύσεις. Αυτή, όπως λένε,  θα ρθει μέσω της αυστηρής ποινικής αντιμετώπισης των ποινικών πράξεων που διαπράττουν τα πρόσωπα αυτά και κυρίως μέσω της πολιτικής τους αποδοκιμασίας στις εκλογές. «Το δημοκρατικό φρόνημα του ελληνικού λαού μπορεί να δώσει απαντήσεις σε τέτοια φαινόμενα και όχι οι νομοθετικές απαγορεύσεις. Όπως έγινε και το 2019 που περιθωριοποίησε αυτά τα κόμματα, τα έβγαλε εκτός κοινοβουλίου και σε αυτό το φρόνημα που έδειξε ο ελληνικό λαός το 2019 προσβλέπω και τώρα να επαναληφθεί η ίδια αντιμετώπιση των κομμάτων αυτών. Απόλυτη πολιτική αποδοκιμασία» προσθέτει  ο κ. Μαντζούφας.

Το αποτυχημένο παράδειγμα της Γερμανίας

Ειδική συνταγματική ρύθμιση που επιτρέπει την απαγόρευση κομμάτων περιλαμβάνει η Γερμανία στο Σύνταγμά της.Μια ρύθμιση που μπήκε λόγω του τραυματικού παρελθόντος της αλλά και του γεγονότος ότι ήταν η χώρα που η ναζιστική διακυβέρνηση προκάλεσε τραγικές συνέπειες στον πληθυσμό της και στην Ευρώπη. 

Η Γερμανία υιοθέτησε δηλ., την άποψη της μαχόμενης δημοκρατίας ότι ένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να μένει αδρανές όταν έχει να αντιμετωπίσει κόμματα τα οποία ουσιαστικά θα καταλύσουν τις βασικές αρχές μια κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Ωστόσο, όπως λένε και οι δύο Συνταγματολόγοι, οι ρυθμίσεις αυτές δεν είναι αποτελεσματικές γιατί περιγράφονται εύκολα και με μια αλλαγή ονομασίας ή ακόμη και με το μασκάρεμα της ιδεολογίας αυτές οι δυνάμεις μπορούν να εμφανίζονται πάλι στην πολιτική ζωή. Και έχει αποδειχθεί ότι οι νομοθετικές απαγορεύσεις δεν μπορούν να πατάξουν αυτά τα φαινόμενα. 

Ενδεικτικό είναι ότι στη Γερμανία με αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας απαγόρευσαν το 1952  το Αυτοκρατορικό Σοσιαλιστικό Κόμμα  που ήταν κατά κάποιο τρόπο ένα υποκατάστατο του εθνικοσοσιαλιστικού ναζιστικού κόμματος του Χίτλερ και το κομμουνιστικό κόμμα το 1956. Το ναζιστικό μόρφωμα εμφανίστηκε στο μέλλον με άλλες μορφές όπως ως Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα (NPD).

Πώς εξηγείται η πρωτοβουλία Μητσοτάκη

Η κ. Καμτσίδου αποδίδει την νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης αφενός στην διάχυτη αγωνία όλων από την παρουσία των νεοναζιστικών και νεοφασιστικών μορφωμάτων στην πολιτική ζωή του τόπου. «Αυτό ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την δημοκρατία μας αν η ιδεολογία τους επηρεάσει την λήψη πολιτικών αποφάσεων γιατί αυτά τα κόμματα αμφισβητούν τις πυρηνικές αξίες της δημοκρατίας. Από την άλλη πλευρά είναι γεγονός ότι αυτά τα. κόμματα έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την εκλογική δύναμη του κυβερνώντος κόμματος».

Τι προτείνει η κυβέρνηση

Με βάση τον προτεινόμενο νόμο θα μπορεί το δικαστικό όργανο που αξιολογεί τις υποψηφιότητες στις βουλευτικές εκλογές να κρίνει αν η οργάνωση και η δράση των πολιτικών κομμάτων γενικά εξυπηρετεί την λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αυτό σημαίνει ότι ένα δικαστικό όργανο θα εκτιμά το καταστατικό και την πράξη των πολιτικών δυνάμεων και να διαπιστώνει αν αυτή είναι ευεργετική για το δημοκρατικό πολίτευμα. «Με αυτόν τον τρόπο το αποφασίζον όργανο αποκτά μια πάρα πολύ μεγάλη εξουσία παρότι είναι ένα όργανο που δεν διαθέτει δημοκρατική νομιμοποίηση. Με άλλα λόγια η δικαστική εξουσία αποκτά τη δυνατότητα να καθορίζει τη συμμετοχή στην πολιτική ζωή όλων των ενδιαφερόμενων πολιτικών κομμάτων» εξηγεί η Συνταγματολόγος του ΑΠΘ.

Η προϊστορία-Γιατί δεν συμπεριλήφθηκε σχετική ρύθμιση στο Σύνταγμα του '75

Σημειώνεται ότι το θέμα αυτό έχει μεγάλο ιστορικό βάθος  Στην Ελλάδα άρχισε μια αντίστοιχη συζήτηση να απαγορεύεται δηλ. ρητά ένα κόμμα το οποίο να μην μπορεί να μετέχει στην εκλογική διαδικασία όταν θεσπίζονταν το Σύνταγμα το 1975 και είχε γίνει σχετική πρόταση από την τότε ΝΔ να υπάρξει μια αντίστοιχη διάταξη και στο δικό μας Σύνταγμα.

Αυτή η πρόταση είχε γνωρίσει σφοδρή κριτική από την τότε αντιπολίτευση και είχε κατά κάποιο τρόπο αποκλειστεί. «Ο Καραμανλής είχε αναγνωρίσει στην μεταπολίτευση ως νόμιμη την λειτουργία του ΚΚΕ το οποίο από το 1947 ήταν  σε απαγόρευση και ήταν ένα διωκόμενο κόμμα. Αντιλαμβάνεστε ότι θα ήταν βαρύ με την θέσπιση του νέου Συντάγματος να έχει στο Σύνταγμα την απαγόρευση ενός τέτοιου κόμματος» σχολιάζει ο κ. Μαντζούφας.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

απαγόρευσηκόμμαειδήσεις τώραΚυριάκος ΜητσοτάκηςνόμοςΣύνταγμαΗλίας Κασιδιάρης