Εκλογές 2023 - Λυτρίβη στο ethnos.gr: Στις 21 Μαΐου αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης των αλλαγών που έρχονται

Στο δίλημμα των επόμενων εκλογών αναφέρεται η υποψήφια με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας Ιωάννα Λυτρίβη, επισημαίνοντας πως στις 21 Μαΐου αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης των αλλαγών που έρχονται. Σε συνέντευξη της στο ethnos.gr σημειώνει πως το ερώτημα στο οποίο θα κληθούν να απαντήσουν οι ψηφοφόροι είναι αν «θα συνεχίσουμε να είμαστε κομμάτι των αλλαγών υποστηρίζοντας δημόσιες πολιτικές ανάπτυξης και δικαιοσύνης στην εργασία, στην επιχειρηματικότητα, στην παιδεία ή θα μετατραπούμε σε φοβικούς πολίτες μιας χώρας που δεν θέλει να πιστεύει στις δυνατότητες της».

Η Ιωάννα Λυτρίβη υπογραμμίζει πως «η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για τους νέους και τις νέες είναι μια πρόκληση ενεργού συμμετοχής στην αλλαγή» και τονίζει πως «στη νέα γενιά δεν αξίζει ο ρόλος του απλού παρατηρητή των αλλαγών που έρχονται, ούτε του φοβισμένου σκιαμάχου απέναντι στο νέο». Όσον αφορά στους στόχους της επόμενης τετραετίας επισημαίνει πως μία από τις βασικές προκλήσεις είναι η συμφιλίωση μεταξύ μάθησης και εργασίας και αναφέρεται στον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση.

Σε δύο εβδομάδες η χώρα οδηγείται στις κάλπες της απλής αναλογικής. Ποιο είναι το βασικό δίλημμα στο οποίο θα κληθούν να απαντήσουν με την ψήφο τους οι πολίτες;

Στις 21 Μαΐου οι πολίτες δεν επιλέγουν απλά κόμμα. Η συγκυρία είναι τέτοια και τα διακυβεύματα τόσο κρίσιμα, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για πολύ συνολικότερες επιλογές με πολύ βαθύτερες δυνητικές συνέπειες. Στις 21 Μαΐου αντιπαρατίθενται δυο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης των αλλαγών που έρχονται. Ο ένας τρόπος είναι αυτός που επιλέγει τον φόβο και την συντήρηση απέναντι στην κοινωνική αλλαγή. Προτείνει στους ψηφοφόρους μια μάχη οπισθοφυλακής, μια ασφυκτική άμυνα ζώνης, απέναντι σε κάθε τι καινούριο, απέναντι σε κάθε κοινωνική καινοτομία, απέναντι σε οτιδήποτε μπορεί να μας βγάλει από την άβολη θέση του απλού θεατή των αλλαγών που ήδη τρέχουν με φρενήρη ρυθμό, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε ό,τι με αφορά επέλεξα πολύ συνειδητά τον τρόπο που προκρίνει την τόλμη και την σωφροσύνη απέναντι στην αλλαγή. Αποφάσισα να αγκαλιάσω το νέο και όχι να κρυφτώ από αυτό. Το ίδιο προσκαλώ να κάνουν και οι πολίτες που θα βρεθούν μπροστά στην κάλπη στις 21 Μαΐου. Θα συνεχίσουμε να είμαστε κομμάτι των αλλαγών υποστηρίζοντας δημόσιες πολιτικές ανάπτυξης και δικαιοσύνης στην εργασία, στην επιχειρηματικότητα, στην παιδεία ή θα μετατραπούμε σε φοβικούς πολίτες μιας χώρας που δεν θέλει να πιστεύει στις δυνατότητες της; Αυτό είναι το δίλημμα και αυτές είναι οι επιλογές που φέρνει.

Στις εκλογές του Μαΐου 430.000 περίπου νέοι μπορούν να ψηφίσουν για πρώτη φορά. Τι θα λέγατε στους νέους ψηφοφόρους που ακόμα δεν έχουν αποφασίσει ποιο κόμμα να επιλέξουν στην επερχόμενη αναμέτρηση;

Το να εκλέγεις είναι δικαίωμα και δικαίωμα σημαίνει ότι η οργανωμένη πολιτεία σου παρέχει τα νόμιμα μέσα προκειμένου να μπορείς να κάνεις τα θέλω σου πραγματικότητα. Οι εκλογές είναι η πολύτιμη στιγμή ανανέωσης του συμβολαίου της οργανωμένης πολιτείας με τους πολίτες, χωρίς διακρίσεις και χωρίς αποκλεισμούς. Είναι η στιγμή που επιθυμίες και προβληματισμοί παίρνουν ξεκάθαρη μορφή και βρίσκουν άμεση και καθαρή έκφραση. Το πρώτο και το σημαντικότερο που θα έλεγα λοιπόν στους νέους ψηφοφόρους είναι να μην διστάσουν, με τη συμμετοχή τους, να βάλουν τους δικούς τους όρους, να εκφράσουν τα δικά τους θέλω στην νέα συμφωνία που θα προκύψει στις 21 Μαΐου.

Η νέα γενιά ψηφοφόρων είναι η πρώτη που δέχτηκε τις επιπτώσεις της κατάρρευσης ενός παραγωγικού προτύπου που αποδείχθηκε φαύλο. Είναι όμως και η γενιά που έμαθε με σκληρό τρόπο να είναι επιφυλακτική απέναντι σε εύκολες λύσεις και ανέξοδες υποσχέσεις. Σε αυτή την γενναία γενιά δεν πιστεύω ότι αξίζει ο ρόλος του απλού παρατηρητή των αλλαγών που έρχονται, ούτε του φοβισμένου σκιαμάχου απέναντι στο νέο.

Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για τους νέους και τις νέες είναι μια πρόκληση ενεργού συμμετοχής στην αλλαγή. Μια πρόταση ζωής και όχι επιβίωσης: στην εκπαίδευση με νέα σύγχρονα προγράμματα σπουδών σε σχολεία και πανεπιστήμια εξωστρεφή, ανοιχτά στην κοινωνία και τον κόσμο. Στην εργασία με περισσότερες και καλύτερες δουλειές που θα αναδεικνύουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Στην κατάρτιση, με όλο και περισσότερες επιλογές και νέες διαδρομές που δεν θα καταλήγουν σε αδιέξοδα. Στον πολιτισμό, με τις νεανικές κουλτούρες να βρίσκουν, επιτέλους, χρόνο, τόπο και μέσα να εκφραστούν.

Όλα αυτά απαιτούν πολιτική τόλμη και συμμετοχή. Δεν θα γίνουν χωρίς τους νέους και τις νέες και δεν θα γίνουν αν στις 21 Μαΐου κυριαρχήσει ο φόβος για κάθε τι καινούριο. Το μέλλον δεν το υποθηκεύεις, ούτε το εκχωρείς: τολμάς να το ζήσεις.

Δύο από τα κεντρικά θέματα στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας είναι η αύξηση των μισθών κατά 25% σωρευτικά την επόμενη τετραετία και η περαιτέρω μείωση της ανεργίας. Να αναμένεται διεύρυνση των προγραμμάτων κατάρτισης για τους εργαζόμενους, προκειμένου να βελτιώσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα ;

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο πεδίο της δια βίου μάθησης έγιναν βήματα που κάλυψαν την φθορά και την, σε ορισμένες περιπτώσεις, αδράνεια δεκαετιών. Ως διευθύνουσα σύμβουλος του ΕΟΠΠΕΠ είχα την τύχη να συμμετέχω στο εγχείρημα της ίδρυσης ενός ολοκληρωμένου και σύγχρονου εθνικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης σχεδιάστηκαν από την αρχή, με αλλαγές τόσο στο επίπεδο των προγραμμάτων, όσο και του τρόπου λειτουργίας τους. Ξεκίνησε η διαμόρφωση ενός σαφούς πλαισίου ποιοτικών προδιαγραφών για τα κέντρα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης και ανακτάται ο έλεγχος της εφαρμογής τους από δημόσιους μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης. Τέλος, διαμορφώθηκαν σύγχρονα μεθοδολογικά εργαλεία σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Το επόμενο βήμα είναι αναγκαίο να είναι περισσότερο φιλόδοξο από μια απλή διεύρυνση των προγραμμάτων κατάρτισης για τους εργαζόμενους. Νομίζω ότι έχει έρθει η στιγμή να βάλουμε την συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση στο κέντρο του νέου παραγωγικού προτύπου που διαμορφώνεται για τη χώρα μας. Αυτό σημαίνει τολμηρές αλλαγές τόσο σε θεσμικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο υλοποίησης, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να ενσωματώσουν στην ίδια την παραγωγική τους λειτουργία την αναγκαία κατάρτιση των εργαζομένων τους. Είναι μάταιο να ελπίζουμε σε νέες επενδύσεις και παραγωγική μεγέθυνση χωρίς σημαντικές πρωτοβουλίες εκ μέρους των επιχειρήσεων.

Τα νέα προϊόντα και οι νέες ποιοτικές υπηρεσίες με υψηλή προστιθέμενη αξία δεν μπορούν να βγουν από τα χέρια κακοπληρωμένων και χωρίς αναγνώριση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους εργαζομένων. Έχουμε να καλύψουμε μεγάλη απόσταση από αυτό που θεωρείται κοινό κεκτημένο για τις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, ωστόσο η εμπειρία των πετυχημένων αποφασιστικών αλλαγών της τελευταίας τετραετίας με κάνει αισιόδοξη για το μέλλον. Και όπως σας είπα, ξέρω για τι μιλάω: ήμουν εκεί!

Ο Πρωθυπουργός στην ανακοίνωση της υποψηφιότητάς σας είπε ότι έχετε δώσει «το είναι σας για την κατάρτιση». Πόσο σημαντική θεωρείτε τη δια βίου μάθηση και την επαγγελματική κατάρτιση μέσα στο όλον του εκπαιδευτικού συστήματος; Ποιο είναι το σχέδιο σας για αυτούς τους πυλώνες της εκπαίδευσης;

Όπως λέω συχνά, τα δημόσια εκπαιδευτικά συστήματα είναι ο καλύτερος τρόπος για τις κοινωνίες, ώστε να μπορούν να μοιράζονται τη γνώση και να περιορίζονται στο να διαχειρίζονται την απόγνωση. Αλλά τα εκπαιδευτικά συστήματα απαιτούν φροντίδα και διαρκή ανανέωση.

Το βασικό πρόταγμα λοιπόν είναι να συνεχίσουμε στον δρόμο του εξορθολογισμού και της αποκατάστασης της συνέχειας και της συνοχής του εκπαιδευτικού συστήματος. Απτό παράδειγμα: για τριάντα χρόνια τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης παρέμεναν μετέωρα, χωρίς σύνδεση με την ανώτατη εκπαίδευση. Καθιερώσαμε, παρά τις συντηρητικές αντιδράσεις, την πρόσβαση των πιστοποιημένων αποφοίτων τους στα πανεπιστήμια.

Για την επόμενη τετραετία, θεωρώ ότι μια ακόμη συνολικότερη πρόκληση μας περιμένει: η ιστορική συμφιλίωση μεταξύ μάθησης και εργασίας. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία οι ευρωπαίοι πολίτες δεν είχαν τόσες πολλές δυνατότητες, αλλά και τόσο πολύ χρόνο και μέσα για μάθηση σε όλη τη διάρκεια του βίου τους. Και όμως, έχω την πεποίθηση ότι πολλές από αυτές τις δυνατότητες στη χώρα μας παραμένουν ανεκμετάλλευτες.

Αυτό είναι μια θεμελιακή αντίφαση που πρέπει να επιλυθεί απελευθερώνοντας τις επιλογές και πολλαπλασιάζοντας τις εναλλακτικές διαδρομές εντός του εκπαιδευτικού συστήματος. Να πάψουμε επιτέλους να ανεχόμαστε και να αναπαράγουμε μονόδρομους και αδιέξοδα. Οι πολίτες δεν είναι άβουλα υποκείμενα εντός του συστήματος, αλλά κάνουν σχέδια και έχουν οράματα και όνειρα για το μέλλον τους τα οποία πρέπει να βρουν υποστήριξη και δικαίωση μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Τι θα ξεχωρίζατε από την τετραετία που ήσασταν Διευθύνουσα Σύμβουλος του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.);

Πρώτα από όλα το μεγάλο μάθημα της σημασίας της εμπιστοσύνης. Στον ΕΟΠΠΕΠ δούλεψα με εξαιρετικούς συνεργάτες οι οποίοι δώσανε τον καλύτερο εαυτό τους υπό πολύ απαιτητικές συνθήκες. Ήταν πολύ σημαντικό για μένα η αποκατάσταση ενός κλίματος εμπιστοσύνης και αμοιβαίας αναγνώρισης προθέσεων και ικανοτήτων μεταξύ μας. Το κλίμα εμπιστοσύνης συντέλεσε στο να δομηθεί από την αρχή η αξιοπιστία του φορέα απέναντι στους πολίτες και τους φορείς με τους οποίους συναλλάσσεται ο ΕΟΠΠΕΠ. Ίσως είναι η λιγότερο εμφανής κατάκτηση της θητείας μου, αλλά θεωρώ ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία.

Σε τέσσερα χρόνια ο ΕΟΠΠΕΠ κάλυψε το χαμένο έδαφος μιας δεκαπενταετίας: αυτή τη στιγμή ολοκληρώνονται και επικαιροποιούνται τα Επαγγελματικά Περιγράμματα περίπου 300 ειδικοτήτων και επαγγελμάτων, αντί των 150 που είχαμε εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Ολοκληρώνονται επίσης οι νέοι οδηγοί κατάρτισης 130 ειδικοτήτων των ΙΕΚ, ενώ για πρώτη φορά διαμορφώνεται εξειδικευμένο εκπαιδευτικό υλικό για κάθε μια από αυτές. Παρά τις δυσκολίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, βρήκαμε λύσεις για να συνεχιστούν οι διαδικασίες πιστοποίησης των επαγγελματιών με όσο το δυνατόν μικρότερες απώλειες. Τέλος, δουλέψαμε εντατικά για να βάλουμε τον φορέα ξανά στον χάρτη των διεθνών συνεργασιών και των δικτύων διαμόρφωσης των ευρωπαϊκών πολιτικών κατάρτισης.

Τα απτά αποτελέσματα που φέραμε μαζί με την ομάδα των στελεχών και των εργαζομένων του φορέα είναι η πολύτιμη εμπειρία που με βοηθά να διακρίνω τα όρια, αλλά κυρίως τις δυνατότητες του νέου κύκλου που ανοίγει.