Πώς διαβάζει η Αθήνα την έξοδο του τουρκικού γεωτρύπανου στην Ανατολική Μεσόγειο

Στην περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεων με τα κράτη της ευρύτερης περιοχής εστιάζει η Αθήνα, με ένα μπαράζ επαφών να είναι σε εξέλιξη.

Στάση αναμονής

Παράλληλα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πως θα κινηθεί το επόμενο διάστημα η Άγκυρα, καθώς το γεωτρύπανο Abdulhamid Han βγαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο (εξεδόθη σχετική Navtex). Και μένει να φανεί αν το γεωτρύπανο θα παραμείνει εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων τους επόμενους μήνες, καθώς η οδηγία δεσμεύει την περιοχή μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου.

Στην Αθήνα τηρούν στάση αναμονής για να δουν πως θα κινηθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που μετά την επανεκλογή του δείχνει πως θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Δύση. Βέβαια ο Τούρκος πρόεδρος παραμένει ένας απρόβλεπτος παίχτης, ωστόσο εκτιμάται πως στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να μπει μπροστά μια θετική ατζέντα με θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως το εμπόριο, η οικονομία, η πολιτική προστασία, ο τουρισμός κ.α.

Μπαράζ επαφών Μητσοτάκη στον ΟΗΕ το Σεπτέμβριο

Τον Σεπτέμβριο τα φώτα στρέφονται στη Νέα Υόρκη, όπου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να υπάρξει μια συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Να σημειωθεί ακόμα πως είναι ιδιαιτέρως πιθανόν να υπάρξει μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών πριν από την Γενική Συνέλευση  του ΟΗΕ. Παράλληλα μέχρι το τέλος του έτους θα γίνει  το ανώτατο συμβούλιο Ελλάδας – Τουρκίας με μία διευρυμένη σύνθεση.

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει σημειώσει ότι «Ελλάδα και Τουρκία έχουν μια μόνη διαφορά και η οποία μπορεί να αχθεί ενώπιον Διεθνούς Δικαιοδοσίας και αυτή είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και δη της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας». Για να συμβεί αυτό- με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν έχει προσυπογράψει τη διεθνή συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και επομένως τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης - θα πρέπει να υπάρξει ένα συνυποσχετικό το οποίο θα καθορίζει το εύρος της διαφοράς.

Από την Αθήνα υπογραμμίζουν πως είναι σαφείς οι κόκκινες γραμμές της χώρας. Και προσθέτουν πως δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα, ούτε καν να τεθούν προς συζήτηση με την Τουρκία θέματα τα οποία άπτονται της εθνικής κυριαρχίας.

Οι κινήσεις της Αθήνας στην γεωπολιτική «σκακιέρα»

Να συσφίξει ακόμα περισσότερο τις καλές σχέσεις που έχει με κράτη της ευρύτερης περιοχής - όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος - επιδιώκει η Αθήνα, με μια σειρά επαφών να είναι σε εξέλιξη.  Παράλληλα στόχος είναι να βελτιωθούν οι σχέσεις με χώρες όπως η Λιβύη, σχέσεις που έχουν δοκιμαστεί τα τελευταία χρόνια μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν γίνει τρεις κινήσεις από την ελληνική πλευρά :

• Το μήνυμα πως Ελλάδα και Αίγυπτος είναι παράγοντες σταθερότητας στην ευρύτερη γεωπολιτική γειτονιά εστάλη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτακη στο Κάιρο. Μάλιστα ο πρωθυπουργός υπογράμμισε πως «οι ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις είναι αυτοτελείς, ισχυρές, δεν ετεροπροσδιορίζονται και δεν εξαρτώνται από τις όποιες σχέσεις μπορεί να έχουμε με άλλες χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο».
  Να σημειωθεί επίσης πως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας- το οποίο θα αποτελείται από αξιωματούχους όχι μόνο του υπουργείου Εξωτερικών ή του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά και για παράδειγμα των υπουργείων Ανάπτυξης και Ενέργειας- αναμένεται να φιλοξενηθεί στη χώρα μας εντός του πρώτου τριμήνου του 2024. Στη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αιγύπτιο πρόεδρο συζητήθηκαν και θέματα της ενέργειας, καθώς η διασύνδεση μέσω ενός καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας είναι ένα project το οποίο φαίνεται να απολαμβάνει και τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Την ανάγκη επανεκκίνησης των σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Τρίπολης τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε τηλεφωνική  συνομιλία με τη Λίβυα ομόλογό του Νάιλα Μανγκούς. Σύμφωνα με τις διπλωματικές  πηγές ο Έλληνας υπουργός τόνισε ακόμα την ανάγκη διάνοιξης απευθείας διαύλων επικοινωνίας, καθώς και την απόφαση της Ελλάδας να αναβαθμίσει τη διπλωματική της εκπροσώπηση στη Λιβύη με τη διαπίστευση Έλληνα πρέσβη στην Τρίπολη. Μάλιστα οι δύο υπουργοί συμφώνησαν να συναντηθούν από κοντά στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης
• Οι ισχυροί δεσμοί συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και το Ισραήλ επιβεβαιώθηκαν και στην πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Εθνικής Άμυνας των δύο χωρών στο Τελ Αβιβ. Μάλιστα όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Δένδιας μετά την συνάντηση με τον Γιοάβ Γκάλαντ «είχαμε την ευκαιρία να επανεπιβεβαιώσουμε τον κοινό μας στόχο και την επιθυμία να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε τη στρατηγική αμυντική μας συνεργασία».