Το αντισυμβατικό αμερικανικό τρίγωνο στην Ανατολική Μεσόγειο

Η άφιξη της νέας πρέσβεως των ΗΠΑ, στην Αθήνα, εκτός από το… γκλάμουρ της παρουσίας της κυρίας Κίμπερλι Γκιλφοϊλ, συμπληρώνει, μετά από πολλές καθυστερήσεις και αναβολές, ένα αμερικανικό τρίγωνο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ευρύτερες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Κίμπερλι Γκιλφοϊλ, μπορεί να μην είναι η τυπική περίπτωση μίας εκπροσώπου της αμερικανικής διπλωματίας, αλλά είναι μία προσωπική επιλογή Τραμπ. Αυτό στη νέα «διπλωματική» γλώσσα των ΗΠΑ, σημαίνει ότι πρόκειται για πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του Αμερικανού Προέδρου, με στενούς προσωπικούς και οικογενειακούς δεσμούς μαζί του, καθώς στο παρελθόν υπήρξε σύντροφος ενός από τους γιους του. Μπορεί δηλαδή, ανά πάσα στιγμή χρειαστεί, να σηκώσει το τηλέφωνο και να επικοινωνήσει απευθείας μαζί του, παρακάμπτοντας πρωτόκολλα και γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Από την Κίμπερλι στον Μπάρακ

Το ίδιο ισχύει και για τον έτερο έμπιστο και στενό φίλο του Τραμπ, τον πρέσβη στην Τουρκία Τομ Μπάρακ, ο οποίος ήδη μετράει κάποιους μήνες στην Άγκυρα και μάλιστα έχει ήδη αναβαθμισμένο ρόλο, καθώς έχει οριστεί και ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία. «Άτυπος σύμβουλος» της εκστρατείας του Τραμπ το 2016, στέλεχος εταιρείας επενδύσεων και διαχείρισης περιουσίας, ο Μπάρακ έμεινε δίπλα στον Τραμπ ακόμη και τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν μετά την ήττα του το 2020 και αυτό είναι κάτι που ο Αμερικανός Πρόεδρος φαίνεται ότι…εκτιμά.

Γκιλφοϊλ και Μπάρακ γνωρίζονται καλά και αναμένεται να έχουν απευθείας επικοινωνία για θέματα που αφορούν Ελλάδα και Τουρκία.

«Έρχεται μία καλή πρέσβης στην Αθήνα. Έως τώρα δεν είχαμε με ποιον να τα συζητήσουμε. Εχουμε κοινή κατανόηση να βάλουμε τέλος σε αυτά» είχε δηλώσει πριν από σχεδόν ένα μήνα ο Τομ Μπάρακ αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά.

Είναι, λοιπόν, θέμα χρόνου να μάθουμε πόσο μακριά είναι εξουσιοδοτημένοι να φτάσουν οι δύο απεσταλμένοι του Τραμπ σε μία περιοχή με πολύπλοκες ισορροπίες αλλά και έντονο ενεργειακό ενδιαφέρον.

Η Ελλάδα ως κρίσιμος ενεργειακός κόμβος

Ήδη οι δύο μεγάλοι αμερικανικοί ενεργειακοί κολοσσοί, Chevron και Exxon Mobil, είναι παρόντες και επισήμως στα οικόπεδα νοτίων της Κρήτης, έτοιμες για έρευνες και εξορύξεις, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, η Chevron έχει εκφράσει ενδιαφέρον για να μπει και στα οικόπεδα της Λιβυκής ΑΟΖ, για τα οποία ενδιαφέρεται και η Τουρκία. Εάν ένα τέτοιο σενάριο προχωρήσει, τότε ίσως οι αμερικανικές εταιρείες να καταφέρουν με την παρουσία και ισχύ τους να «τετραγωνίσουν τον κύκλο» σε ένα τουλάχιστον μέρος της Ανατολικής Μεσογείου.

Την ίδια ώρα, η Ελλάδα, μέσω του κάθετου διαδρόμου, καθίσταται κόμβος για τη μεταφορά του αμερικανικού LNG στην Ευρώπη.

Η κινητικότητα δε σταματάει εδώ, γιατί στην εξίσωση μπαίνει και ο έτερος πόλος του τριγώνου αυτού που δεν είναι άλλος από τον συμπέθερο του Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος έχει οριστεί ειδικός απεσταλμένος για την περιοχή και σύμφωνα με πληροφορίες, θέλει να φέρει στο ίδιο τραπέζι Ελλάδα, Τουρκία, Αίγυπτο και Λιβύη για να συζητηθούν όλα τα θέματα. Η ελληνική κυβέρνηση, έσπευσε να φέρει δική της πρόταση που περιλαμβάνει και την Κυπριακή Δημοκρατία.

Διεθνές Δίκαιο σε δεύτερη μοίρα

Το ερώτημα είναι πόσο ευήκοα είναι τα ώτα των διαμεσολαβητών και άρα του ίδιου του Τραμπ στο πλαίσιο που θέλει να επιβάλει η Αθήνα πριν να ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση και δεν είναι άλλο από το Διεθνές Δίκαιο και τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία δεν έχει επικυρώσει η Τουρκία αλλά ούτε και οι ΗΠΑ τυπικά.

Γιατί εκτός από τις αντισυμβατικές επιλογές των προσώπων που συνθέτουν τη νέα τάξη πραγμάτων και την αδιαμεσολάβητη επαφή που επιλέγει ο Τραμπ να έχει με τους ανθρώπους που τοποθετεί σε νευραλγικά πόστα, το ίδιο αντισυμβατικός είναι και ο τρόπος με τον οποίο ασκεί διεθνή πολιτική, με το Διεθνές Δίκαιο να υποχωρεί και συχνά να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα έναντι της ισχύος και των εν τοις πράγμασι αποτελεσμάτων.

Πάντως, ένα πρώτο δείγμα γραφής της νέας πρέσβεως αλλά και του αμερικανικού παράγοντα θα δούμε αυτή την εβδομάδα, καθώς η Γκίλφοϊλ θα υποδεχθεί τρεις κορυφαίους υπουργούς της αμερικανικής κυβέρνησης, τον υπουργό Ενέργειας Κρις Ραϊτ, τον Υπουργό Εσωτερικών Ντάγκλας Μπέργκαμπ και τον Μαϊκλ Ρήγα για το Διατλαντικό Φόρουμ για την Ενέργεια που θα γίνει στο Ζάππειο. Στο περιθώριο αυτής της Διάσκεψης Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ μαζί με τον Υπουργό των ΗΠΑ, θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν σε μία πρώτη άτυπη αναβίωση του σχήματος 3+1, ενώ δεν αποκλείεται να αναζητήσουν και την αμερικανική στήριξη για ένα restart του «παγωμένου» εδώ και πάνω από ένα χρόνο έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (GSI).