ΠΑΣΟΚ: Οι περισσότεροι κατά Τσίπρα για τις συνεργασίες, ο Δούκας χώρια και η «βελόνα» κολλημένη

Παρά τα έξι χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, η εικόνα των δημοσκοπήσεων δεν μοιάζει ευοίωνη για το ΠΑΣΟΚ. Το κυβερνών κόμμα εμφανίζει σοβαρή φθορά, αλλά παραμένει πρώτο στις έρευνες κοινής γνώμης, ενώ η αξιωματικής αντιπολίτευση υπολείπεται κατά πολύ και μάλιστα σε ορισμένες έρευνες φαίνεται να λαμβάνει κάτω από το μισό ποσοστό της ΝΔ.

Κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, είτε βρίσκονται κοντά στον Νίκο Ανδρουλάκη είτε όχι, αναγνωρίζουν την προβληματική και δηλώνουν από μη ικανοποιημένα έως προβληματισμένα για την δημοσκοπική καταγραφή. Παράλληλα ο Νίκος Ανδρουλάκης εμφανίζει ασθενή εικόνα ως προς την καταλληλότητά του για πρωθυπουργός, λαμβάνοντας στις σχετικές ερωτήσεις ποσοστά χαμηλότερα από αυτά που λαμβάνει το κόμμα του στην πρόθεση ψήφου.

Η αυτονομία σε νέο τοπίο

Η δημοσκοπική δυσπραγία συνοδεύεται όμως και από ένα βασικό πολιτικό πρόβλημα για το ΠΑΣΟΚ. Θα συνεργαστεί μετά τις επόμενες εκλογές με κάποιο κόμμα για τον σχηματισμό κυβέρνησης;

Η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη ακολουθεί την εξής «γραμμή»: Το ΠΑΣΟΚ επιμένει προγραμματικά και θα κατέβει αυτόνομα και μόνο του στις εκλογές, με στόχο την πρωτιά έστω και με μια ψήφο. Μέχρι τότε θα καταβάλει προσπάθεια να διευρύνει τις δυνάμεις του τόσο προς το Κέντρο και την Αριστερά, αλλά δεν θα συνομιλήσει με άλλο κόμμα ή σχήμα μέχρι τις κάλπες για να διερευνηθεί το ενδεχόμενο συνεργασίας είτε εκλογικής είτε κυβερνητικής.

Οι εξελίξεις όμως «τρέχουν» και δημιουργούν νέα δεδομένα. Είναι πολύ πιθανό σε κάποιες εβδομάδες από σήμερα να ξεδιπλωθεί το πολιτικό σχέδιο της επαναφοράς του Αλέξη Τσίπρα στο προσκήνιο, ενός πρώην πρωθυπουργού που φαίνεται να συσπειρώνει ευρύτερες δυνάμεις. Η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να αποσπάσει και από το ΠΑΣΟΚ κάποιο ποσοστό. Μικρό ή μεγάλο, μικρή σημασία έχει, καθώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει ούτε μια ψήφο από την δεξαμενή του.

Ο Τσίπρας ως «ελέφαντας στο δωμάτιο»

Το πολιτικό σκηνικό δηλαδή μπορεί αν αλλάξει σε λίγο καιρό και από εκεί που το ΠΑΣΟΚ στα «αριστερά» του έχει αποδυναμωμένα κόμματα της Αριστεράς και μια μεγάλη «γκρίζα ζώνη», να βρει μια νέα πρωτοβουλία ευθέως ανταγωνιστική στο ίδιο.

Μέχρι πρότινος το ενδεχόμενο επαναφοράς του Αλέξη Τσίπρα στο προσκήνιο με ένα νέο σχήμα, που αναπόφευκτα θα αφομοιώσει σημερινές κομματικές δυνάμεις, έμοιαζε με «ελέφαντα στο δωμάτιο» για το ΠΑΣΟΚ. Οι αναφορές του Νίκου Ανδρουλάκη προς τον πρώην πρωθυπουργό ήταν εχθρικές, ενώ φαινόταν να ακολουθεί τον «διμέτωπο» κατά Μητσοτάκη και Τσίπρα, την ίδια λογική δηλαδή με την οποία πορεύτηκε στις εκλογές του 2023.

Πρώτος ο Χάρης Δούκας ήταν εκείνος που έθεσε το ζήτημα ευθέως. Είπε πως το ΠΑΣΟΚ είναι μεν αυτόνομα, αλλά αυτό δεν πρέπει να αποκλείσει τον διάλογο με τα υπόλοιπα κόμματα και δυνάμεις, και του Αλέξη Τσίπρα συμπεριλαμβανομένου. Η λογική πίσω από την άποψη του δημάρχου Αθηναίων ήταν η εξής: Εφόσον το ΠΑΣΟΚ θεωρεί πως πρέπει να υπάρχει διάλογος με άλλες δυνάμεις στα αριστερά του, τότε ο εν δυνάμει ηγέτης της Αριστεράς δεν μπορεί να αποκλεισθεί.

Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει

Το ζήτημα αναπόφευκτα θα απασχολήσει το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, που είναι προγραμματισμένο για τη νέα χρονιά. Η αυτονομία του κόμματος δεν φαίνεται να τίθεται υπό αμφισβήτηση από κανέναν, αλλά αυτή η προτεραιότητα δεν «απαντά» και στο βασικό πολιτικό πρόβλημα περί συνεργασιών, που πιθανότατα θα προκύψει.

Γεννώνται, λοιπόν, άλλα πολιτικά ερωτήματα: Είναι η Νέα Δημοκρατία ένας πιθανός κυβερνητικός εταίρος του ΠΑΣΟΚ; Το ερώτημα δεν είναι αμελητέο, καθώς αν τα δημοσκοπικά ποσοστά εμφανίζονταν και στην κάλπη, τότε μόνο μέσα από μια συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να προκύψει κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή. Ωστόσο το σενάριο αυτό είναι αντιδημοφιλές, καθώς στην δημοσκόπηση της MRB για το OPEN συγκέντρωσε την προτίμηση του 15% των πολιτών.

Από την άλλη, η Αριστερά είναι εν δυνάμει κυβερνητικός σύμμαχος του ΠΑΣΟΚ; Το ερώτημα γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο, αν σκεφτεί κανείς πως ποσοστό άνω του 20% απαντά πως επιθυμεί κυβέρνηση συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ και κομμάτων της Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου και του κυοφορούμενου «κόμματος Τσίπρα». Και κάθε μέρα καθίσταται και πιο δύσκολο, όσο η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ εξαπολύει μύδρους κατά του πρώην πρωθυπουργού.

Κορυφαία στελέχη συντάσσονται με τον Ανδρουλάκη

Εντός του ΠΑΣΟΚ πάντως τα περισσότερα κορυφαία στελέχη φαίνεται να ακολουθούν την λογική του προέδρου του. Η Άννα Διαμαντοπούλου θεωρεί πως το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να κλίνει ούτε προς την ΝΔ, ούτε να καταστεί όμοια με τα «κομματίδια του ΣΥΡΙΖΑ». Την ίδια ώρα βέβαια, η υπεύθυνη για την στρατηγική της Χαριλάου Τρικούπη εκφράζει την συμπάθειά της για υπουργούς της ΝΔ, δηλώνοντας μάλιστα πως αν ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναδειχθεί πρόεδρος του Eurogroup, θα πρόκειται για μια «σοβαρή επιτυχία της Ελλάδας» (Action24).

Ο Παύλος Γερουλάνος, που παλιότερα είχε δώσει διορία μέχρι τα τέλη του έτους να «ξεκολλήσει» η «βελόνα» του ΠΑΣΟΚ, επιμένει στην αυτονομία, αλλά σε δηλώσεις του (ΣΚΑΙ) πήρε αποστάσεις από την απόφαση του Χάρη Δούκα να συνεργαστεί με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση. Καταλόγισε στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πως έφερε «νομοσχέδια χειραγώγησης της τοπικής αυτοδιοίκησης», ενώ είπε πως οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν του είναι ξεκάθαρες.

Από τις τοποθετήσεις αυτές φαίνεται πως η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θα επιχειρήσει στο συνέδριο να «περάσει» μια επαναδιατύπωση περί της αυτονομίας του κόμματος, καλώντας παράλληλα τους πολίτες να δυναμώσουν τις γραμμές του. Στον αντίποδα, η πλευρά Δούκα ενδέχεται να διεκδικήσει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με τη ΝΔ με σαφή αναφορά στις συνεδριακές αποφάσεις.

Ο Χριστοδουλάκης το σκέφτεται για την προεδρία

Τα δεδομένα πάντως για την ομάδα γύρω από τον Χάρη Δούκα έχουν αλλάξει μετά τις θέσεις που εξέφρασε ο Μανώλης Χριστοδουλάκης αναφορικά με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής σε συνέντευξή του το περασμένο Σαββατοκύριακο έστρεψε τα βέλη του κατά του πρώην πρωθυπουργού μιλώντας για «στημένο rebranding» που «δεν μπορεί να μας κάνει να ξεχάσουμε επιλογές που όχι μόνο πλήγωσαν την παράταξη, αλλά πολύ περισσότερο πλήγωσαν τη χώρα και την ίδια την Αριστερά».

Το «πέρασμα» του Μανώλη Χριστοδουλάκη στην πολιτική γραμμή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και αρκετών στελεχών του κόμματος φούντωσε τα σενάρια πως Δούκας και Χριστοδουλάκης δεν πορεύονται πλέον από κοινού στο εσωκομματικό πεδίο. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει και πρόσθετη σεναριολογία πως ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής, που τους περασμένους μήνες βρέθηκε σε περιφέρειες που διατηρεί δυνάμεις, ετοιμάζεται να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ το 2027.

Το βέβαιο είναι πως το συνέδριο του κόμματος θα περιέχει και μενού πολιτικών και οργανωτικών συγκρούσεων. Παραμένει άγνωστο αν αυτές θα δυναμώσουν το κόμμα και αν θα ξεκολλήσουν την δημοσκοπική βελόνα του ΠΑΣΟΚ.