Πολιτική|24.10.2018 10:19

Τουρκικοί τσαμπουκάδες στο Αιγαίο με casus belli

Γιώργος Σκαφιδάς

Με αυτόν τον τρόπο, επαναφέρει εµφατικά ακόµη και απειλές πολέµου (που ουσιαστικά, όµως, ποτέ δεν αποσύρθηκαν µετά το 1995).

Μιλώντας χθες στο κρατικό τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο Anadolu, ο υπουργός Εξωτερικών της γείτονος, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επανέλαβε όλα όσα προκλητικά επιλέγει να τονίζει ανά διαστήµατα κατά πάγια πρακτική η Αγκυρα: την απειλή πολέµου ενάντια στην Ελλάδα σε περίπτωση που η τελευταία «τολµήσει» να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά µίλια στο Αιγαίο, όπως όµως έχει δικαίωµα, τις τουρκικές διεκδικήσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, τη διαιώνιση της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο κ.ά.

Διόλου τυχαία, καθώς η επίµαχη συνέντευξη έβλεπε το φως της δηµοσιότητας περίπου την ίδια ώρα που ο Ελληνας πρέσβης στην Αγκυρα, Πέτρος Μαυροειδής, πέρναγε τις πύλες του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για να «τα ακούσει» από πρώτο χέρι, όπως τουλάχιστον θέλει να προπαγανδίζει η τουρκική πλευρά. «Οι απόψεις και οι προειδοποιήσεις µας έχουν διαβιβαστεί στον πρέσβη της Ελλάδας στην Αγκυρα» είπε λίγες ώρες αργότερα, στο πλαίσιο επίσηµης ανακοίνωσης που εξέδωσε, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαµί Ακσόι, ως απάντηση στο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε σταδιακή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά µίλια.

«Δεν µπορούµε να επιτρέψουµε κανένα βήµα το οποίο δεν θα βασίζεται στην κοινή συναίνεση στο Αιγαίο. Η διακήρυξη της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας, µε ηµεροµηνία 8 Ιουνίου 1995, εµπεριέχει τη δέουσα πολιτική προειδοποίηση και εξακολουθεί να ισχύει σήµερα» δήλωσε ο Ακσόι, υπενθυµίζοντας το τουρκικό casus belli, µια απειλή πολέµου δηλαδή λίγους µήνες µετά την κήρυξη της οποίας υπενθυµίζεται άλλωστε ότι είχε ακολουθήσει και η κρίση των Ιµίων (τον Ιανουάριο του 1996).

Αµεση και σκληρή έµελλε, ωστόσο, να ακολουθήσει χθες το απόγευµα η απάντηση της ελληνικής πλευράς, στην πρώτη «µεγάλη» ελληνοτουρκική κόντρα µετά την έλευση Τσίπρα στο τιµόνι του ΥΠΕΞ, µε τον εκπρόσωπο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρο Γεννηµατά, να υπογραµµίζει ότι «η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης αποτελεί νόµιµο και αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωµα της Ελλάδας, σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο».

«Η σχετική απόφαση για επέκταση εναπόκειται αποκλειστικά στην Ελλάδα, η οποία έχει το δικαίωµα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα όποτε και όπως η ίδια κρίνει» συνέχισε ο κ. Γεννηµατάς, αναφερόµενος σε ένα «δικαίωµα» το οποίο «ισχύει απαρεγκλίτως και δεν τίθεται υπό αµφισβήτηση ή υπό διαπραγµάτευση µε τρίτους».

«Αυθαίρετες ερµηνείες του διεθνούς δικαίου και απειλές βίας από την πλευρά της Τουρκίας, όπως και η αµφισβήτηση των νοµίµων δικαιωµάτων της χώρας µας,  ούτε αλλάζουν το γεγονός αυτό, αλλά ούτε συµβάλλουν στις σχέσεις καλής γειτονίας» κατέληξε ο εκπρόσωπος του ελληνικού ΥΠΕΞ, επικαλούµενος τη διεθνή νοµιµότητα, την οποία ωστόσο η τουρκική πλευρά επιλέγει είτε να αγνοεί είτε να ερµηνεύει κατά το δοκούν ανάλογα µε την περίσταση. Η κίνηση του τέως υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, να προαναγγείλει το περασµένο Σάββατο την πρόθεση σταδιακής επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 ναυτικά µίλια επρόκειτο, όπως ήταν άλλωστε αναµενόµενο, να προκαλέσει την αντίδραση της τουρκικής πλευράς.

Και αυτό, παρά το γεγονός ότι σε όσα προανήγγειλε το περασµένο Σάββατο ο κ. Κοτζιάς δεν συγκαταλέγονταν σχέδια για επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ανατολικό Αιγαίο (όπου έχει και τις µεγαλύτερες ενστάσεις η Τουρκία), παρά µόνο στο Ιόνιο σε πρώτη φάση (όπου η Τουρκία δεν µπορεί να έχει απολύτως κανένα λόγο) και εν συνεχεία, σε επόµενη φάση, µέχρι τον Σαρωνικό και τον Παγασητικό.

Επί της ουσίας, το καθεστώς Ερντογάν απλώς αναζητάει αφορµή για να ανεβάσει συνολικά το θερµόµετρο στην περιοχή ενάντια στην Ελλάδα και την Κύπρο, όχι τόσο λόγω Αιγαίου αλλά περισσότερο λόγω των εξελίξεων που τρέχουν στην Ανατολική Μεσόγειο όπου ξεκινούν γεωτρήσεις το προσεχές διάστηµα: από τους Αµερικανούς της ExxonMobil στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, από τους Γάλλους της Total στο οικόπεδο 6, αλλά και από τους ίδιους τους Τούρκους µε το πλωτό γεωτρύπανο «Fatih» («Πορθητής» στα ελληνικά) σε σηµείο που ακόµη δεν έχει προσδιοριστεί επισήµως – ενδεχοµένως στα ανοιχτά της Αττάλειας, κατά το πιο ήπιο σενάριο.

Κυριολεκτικά όλοι οι «κορυφαίοι» της τουρκικής ηγεσίας, από τον πρόεδρο Ερντογάν και τον προεδρικό εκπρόσωπο Καλίν, έως τον υπουργό Αµυνας Ακάρ και τον υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου, έχουν βγει ανοιχτά τις τελευταίες ηµέρες στέλνοντας το µήνυµα ότι δεν µπορεί να γίνει τίποτα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την προηγούµενη σύµφωνη γνώµη της Αγκυρας.

Οι στόχοι των Τούρκων, πολλοί: Να τροµοκρατήσουν κατά τρόπο πειρατικό τον διεθνή παράγοντα, αποθαρρύνοντας την εµπλοκή του (όπως τροµοκράτησαν, για παράδειγµα, την ιταλική ENI τον περασµένο Φεβρουάριο, τρέποντάς την σε φυγή από το οικόπεδο 3 της κυπριακής ΑΟΖ). Να δηµιουργήσουν την εντύπωση στα µάτια της διεθνούς κοινότητας ότι στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο υπάρχουν όντως περιοχές αµφισβητούµενης κυριαρχίας. Αλλά και να επιρρίψουν ευθύνες για την όποια επαπειλούµενη ένταση στις «προκλήσεις» της ελληνικής πλευράς, την οποία άλλωστε παράλληλα συκοφαντούν (µέσω δηµοσιευµάτων στον καθεστωτικό τουρκικό Τύπο), διακινώντας µεταξύ άλλων και fake news, όπως, για παράδειγµα, την «είδηση» ότι η Αθήνα έχει λειτουργήσει σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωµάτων άλλων γειτονικών κρατών (της Λιβύης, του Ισραήλ) στην περιοχή της Μεσογείου.

Να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο

«Η Τουρκία οφείλει να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και να σταµατήσει κάθε ενέργεια που δηµιουργεί ένταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» υποστήριξε, από την πλευρά του, χθες ο τοµεάρχης Εξωτερικών της Νέας ∆ηµοκρατίας, βουλευτής Β’ Αθηνών Γιώργος Κουµουτσάκος, καλώντας παράλληλα την κυβέρνηση «να ενηµερώσει πλήρως και επίσηµα τις πολιτικές δυνάµεις της χώρας για την κατάσταση, την πορεία και την προοπτική των ελληνοτουρκικών σχέσεων»

Μεβλούτ ΤσαβούσογλουΑιγαίο