Γεννηματά: Η αλλαγή του Συντάγματος και οι λεπτές ισορροπίες

Ντόμινο διεργασιών στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό προκαλεί η κίνηση της Φώφης Γεννηματά να θέσει ευθέως και ταυτόχρονα το «δίλημμα» στον Αλέξη Τσίπρα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την εκκίνηση της Αναθεώρησης του Συντάγματος στην παρούσα συγκυρία, και όχι σε μια άγνωστη και μακρινή στιγμή του χρόνου.

Και ήταν δίλημμα, αφού η αντίδραση τόσο του πρωθυπουργού όσο και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποκαλύπτει, στην πραγματικότητα, την πολυπλοκότητα της συγκυρίας, καθώς και τις  προτεραιότητες των κομμάτων τους. Ο μεν Αλέξης Τσίπρας απάντησε θετικά στην επιστολή της κυρίας Γεννηματά, αφού επί ένα 24ωρο φίλτραρε διαφορετικές εισηγήσεις για τον χειρισμό της πρόσκλησης από το νεοϊδρυθέν Κίνημα Αλλαγής. Ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης, που από το 2016 μιλούσε δημοσίως για την ανάγκη αλλαγής του Συντάγματος, εγκατέλειψε τελικά τη θέση αυτή, κάνοντας στροφή 180 μοιρών, όπως με το «Μακεδονικό».

Από τη μεριά της, η κυρία Γεννηματά, με την κίνηση για την αλλαγή του Συντάγματος, ναι μεν δεν απέφυγε ηχηρές αντιδράσεις στο εσωτερικό του Κινήματος, όπως από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Ανδρέα Λοβέρδο, ωστόσο κατάφερε να ηγηθεί μιας κορυφαίας πρωτοβουλίας με τη δυναμική του ντόμινο. Εμπειρα στελέχη πιστεύουν ότι η κίνησή της μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας για το σκηνικό της μετεκλογικής περιόδου και τις ενδεχόμενες νέες συμμαχίες στο κεντροαριστερό μπλοκ, άλλα στελέχη όμως δυσκολεύονται να διακρίνουν τον λόγο αξιοποίησής της «σε ένα σκηνικό άγριας σύγκρουσης με ευθύνη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ».

Το σίγουρο είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας, σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σταυροδρόμι προς αναζήτηση ασφαλών λύσεων για την οικονομία, τα εθνικά ζητήματα και τις σχέσεις ισορροπίας της Κουμουνδούρου με τους Ανεξάρτητους Ελληνες, επέλεξε να «καλωσορίσει» την πρωτοβουλία της αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, αλλά και να θέσει τους δικούς του όρους. Συγκεκριμένα: πρώτον, ότι η διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος πρέπει να έχει προοδευτικό πρόσημο, αφού «δεν πρόκειται για μια πολιτικά ουδέτερη τομή». Και δεύτερον, ότι η εκκίνηση της διαδικασίας στη Βουλή, που αποτελεί όρο της κυρίας Γεννηματά, θα γίνει μετά τον προσεχή Αύγουστο. Δηλαδή, μετά τη λήξη του μνημονίου, οπότε, κατά πολλούς, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για εκλογές εντός του 2018.

Βέβαια, το θετικό νεύμα του Αλέξη Τσίπρα προς τη Χαριλάου Τρικούπη δεν είναι απαλλαγμένο από προφανείς σκοπιμότητες, που, όπως προβλέπουν αρκετοί -εντός και εκτός Κινήματος Αλλαγής-, συνδέεται με τη διαρκή προτεραιότητα του Μεγάρου Μαξίμου για την προσέγγιση κεντροαριστερών ψηφοφόρων και προερχόμενων σε μεγάλο ποσοστό από τη δεξαμενή του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ.

Δεν υπάρχει, λοιπόν, αμφιβολία ότι η κυρία Γεννηματά πρέπει εφεξής να αποκτήσει την ικανότητα ενός έμπειρου ακροβάτη πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί. Αφενός διότι στο εσωτερικό του Κινήματος θα συνεχίσουν να υπάρχουν αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις – από τον Ευ. Βενιζέλο μέχρι και άλλα στελέχη που δηλώνουν ότι και ο κ. Μητσοτάκης ότι «δεν είναι του παρόντος η αλλαγή του συντάγματος». Και αφετέρου διότι στρατηγικός στόχος της ίδιας της κυρίας Γεννηματά και των κορυφαίων στελεχών του Πολιτικού Συμβουλίου (των κυρίων Θεοδωράκη, Παπανδρέου, Θεοχαρόπουλου, Ανδρουλάκη και Καμίνη) παραμένει ο αυτόνομος πρωταγωνιστικός ρόλος του νέου φορέα και η τρίτη εντολή στις προσεχείς εκλογές. Που σημαίνει ότι στην πορεία προς τις κάλπες -και παρά το δίλημμα για το «τι είναι προοδευτικό ή όχι» που εντέχνως επιχειρεί να αναδείξει η πλευρά Τσίπρα για να τραβήξει στον ίδιο πόλο το Κίνημα και τους ψηφοφόρους του, έχοντας την πολιτική και αριθμητική ηγεμονία- η Φώφη Γεννηματά πρέπει να διατηρήσει τη στάση των ίσων αποστάσεων και να προχωρήσει με την ίδια στοχοπροσήλωση και αποφασιστικότητα, κάνοντας πράξη τον κεντρικό σχεδιασμό.

ΟΙ 50 ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ

Εγκυρες πληροφορίες από το επιτελείο της κυρίας Γεννηματά τονίζουν ότι «έχει πλήρη επίγνωση πιθανών σκοπιμοτήτων της μίας ή της άλλης πλευράς, της μάχης των εντυπώσεων που θέλουν ίσως να κερδίσουν στην απαιτητική συγκυρία και του διεμβολισμού του Κινήματος Αλλαγής, που οδεύει ολοταχώς για την εξασφάλιση διψήφιου και ισχυρού μάλιστα ποσοστού». Σε κάθε περίπτωση και λόγω των βημάτων που προϋποθέτει η διαδικασία για την εκκίνηση της αναθεώρησης του Συντάγματος στη Βουλή, θα φανούν, αργά ή γρήγορα, οι προθέσεις και του κυβερνώντος κόμματος και του Κινήματος Αλλαγής. Γιατί; Διότι μία από τις προϋποθέσεις αφορά στη συγκέντρωση 50 υπογραφών από βουλευτές, που δεν διαθέτει στην παρούσα φάση το Κίνημα Αλλαγής. Άρα μόνο με τη συναίνεση και άλλων βουλευτών μπορεί να αρχίσει η κορυφαία διαδικασία, που δεν είναι ζήτημα μόνο των συνταγματολόγων. Αυτό υποστηρίζουν κεντρικά στελέχη του Κινήματος Αλλαγής, υπενθυμίζοντας ότι οι προτάσεις Γεννηματά παραπέμπουν σε μείζονες πολιτικές αποφάσεις, και όχι μόνο από τις ηγεσίες των κομμάτων: αφού αφορούν στην αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, που κρίνεται αναγκαία όσο ποτέ για το πολιτικό σύστημα μετά και το σκάνδαλο Novartis, τον τρόπο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και της εξασφάλισης πολιτικής σταθερότητας, τη χρηματοδότηση των κομμάτων με διαφανή τρόπο και την αναθεώρηση του άρθρου 16 για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης προσθέτει στον διάλογο και άλλες προτάσεις, όπως για τις σχέσεις της Εκκλησίας - Κράτους, που από το 2004 είχε προτάξει στον εσωκομματικό διάλογο του ΠΑΣΟΚ ο τότε πρόεδρός του, Γιώργος Παπανδρέου.