Οταν ο Μανώλης Γλέζος δίδασκε στα αμφιθέατρα του ΑΠΘ - Αναμνήσεις από συναγωνιστές

«Εδώ στις Βρυξέλλες ούτε τα σκυλιά δεν γαβγίζουν στους δρόμους. Έχουν γίνει και αυτά… υπάκουα» εκμυστηρεύτηκε πριν λίγα χρόνια ο ευρωβουλευτής-εκείνη την εποχή- Μανώλης Γλέζος στον καθηγητή και σημερινό κοσμήτορα της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ Κωνσταντίνο Κατσιφαράκη, καυτηριάζοντας την πολιτική της Ε.Ε. λίγο πριν μπει στο αμφιθέατρο του τομέα Υδραυλικής για να δώσει ακόμη μία διάλεξη στους φοιτητές. 

«Σήμερα θα κάνουμε μία συζήτηση για το νερό και τον υδροφόρο ορίζοντα. Ας διευθύνουν όποιοι φοιτητές θέλουν την συζήτηση» έλεγε ο Μανώλης Γλέζος δίνοντας το στίγμα της άμεσης δημοκρατίας στο αμφιθέατρο για μια ανοιχτή κουβέντα, παραδίδοντας τον ρόλο του συντονιστή στους νέους.

«Δεν με θαμπώνει η ιδέα του Τηβέννου»

Το μεγαλύτερο ίδρυμα της χώρας τίμησε τον σπουδαίο Έλληνα πριν ακριβώς 19 χρόνια με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Κατσιφαράκη, αναγορεύοντας τον σε Επίτιμο Διδάκτορα. «Δεν με θαμπώνει η λάμψη της τηβέννου. Αρνήθηκα κάθε μορφή εξουσίας που αποτελεί για τους διαχειριστές της, ψευδαίσθηση αξιών. Θαμπώνουν τα μάτια μου όταν βλέπω παιδιά να χειρουργούνται στο Ιράκ χωρίς αναισθητικό, εξαιτίας του εμπάργκο, τη γενοκτονία σε βάρος του σερβικού λαού, τις βόμβες απεμπλουτισμένου ουρανίου και τους πλανητάρχες – δολοφόνους» δήλωσε ο 79χρονος, τότε, Μανώλης Γλέζος, παραλαμβάνοντας τον Πάπυρο παρουσία ενός ακόμη ηγέτη της Αριστεράς, που έφυγε πριν λίγα χρόνια, του Λεωνίδα Κύρκου. Ολοκληρώνοντας τότε την ομιλία του με θέμα «Ο άνθρωπος και η φύση», ο Μανώλης Γλέζος υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «η ουσιαστική δημοκρατία παραμένει ακόμη και σήμερα ουτοπία, καθώς ο άνθρωπος δεν κατάφερε ακόμη να εναρμονίσει τις σχέσεις του με τον εαυτό του, την κοινωνία και τη φύση». 

Έκτοτε ανέβαινε τακτικά στην Θεσσαλονίκη ανεβάζοντας τα ντεσιμπέλ στα αμφιθέατρα της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ. Σημαδιακή ήταν η εκδήλωση με κεντρικό ομιλητή τον ίδιο για τον κοινωνικό ρόλο και την ευθύνη του επιστήμονα το Νοέμβριο του 2006. Άλλη μια που έμεινε στις μνήμες πολλών φίλων του αλλά και φοιτητών για το πάθος των λόγων του ήταν και αυτή που έγινε στη Θεσσαλονίκη για τις γερμανικές οφειλές προς την Ελλάδα τον Μάρτιο του 2012. Αλλά και τα επόμενα χρόνια συνεχίστηκαν οι ομιλίες του στα αμφιθέατρα του ΑΠΘ, παίρνοντας θέση κατά της εξόρυξης Χρυσού στη Βόρεια Χαλκιδική αλλά και υπέρ της προάσπισης του νερού ως δημόσιου αγαθού. 

Ο Μανώλης Γλέζος επέλεγε τις περισσότερες φορές να μένει στη Θεσσαλονίκη στον αγαπημένο του φίλο από τα χρόνια της ΕΔΑ Βίκτωρα Παπαδόπουλο μέχρι να φύγει ο τελευταίος από τη ζωή. 

«Είχε μία λαχτάρα να επικοινωνεί με τους νέους ανθρώπους. Στον τομέα μας η συζήτηση ήταν επιστημονική και όχι πολιτική, πάντα βέβαια υπό το πρίσμα της πολιτικής σκοπιάς. Η αγάπη του για τους νέους ανθρώπους και η συνεχής προσπάθειά του να τους εμπνεύσει και να τους προσφέρει τις γνώσεις του ήταν κάτι αξιοθαύμαστο. Αυτήν τη διάθεση την έδειξε πολλές φορές και στους φοιτητές μας, δίνοντας διαλέξεις και συζητώντας μαζί τους» θυμάται ο κ. Κατσιφαράκης μιλώντας στο ethnos.gr και πρόσθεσε: «Νομίζω, όμως, ότι πιο άξιος έπαινος ήταν τα λόγια που μου είπε μια μεταπτυχιακής μας φοιτήτρια, η οποία συμμετείχε στην τελευταία διάλεξη-συζήτηση του Μανώλη με τους φοιτητές μας, τον Ιανουάριο του 2018: ‘Για μένα το να συναντήσω τον Μανώλη τον Γλέζο ήταν όνειρο ζωής’». 

Δεκαεπτά χρόνια μετά την αναγόρευσή του ως επίτιμο διδάκτορα ο Μανώλης Γλέζος ξανατιμήθηκε από το ΑΠΘ. Αυτή την φορά ο κ. Κατσιφαράκης του κόμισε πριν λίγο καιρό μία τιμητική πλακέτα στο σπίτι του στην Αθήνα. «Δίκαια νομίζω ότι μπορούμε να πούμε ότι ήταν μια προσωπικότητα-μύθος» είπε στο ethnos.gr ενώ δεν πρόκειται να ξεχάσει κάτι που του θύμιζε τακτικά στις συνομιλίες που είχαν: «Τα κατασκευάσματα των ανθρώπων δεν πρέπει να ξεπερνούν το ύψος του μεγαλύτερου δέντρου».

Ως αυτοδίδακτος γεωλόγος, κάνοντας μαθήματα αυτοδιδασκαλίας και αυτομόρφωσης μέσα στις φυλακές πέρασε και από τα αμφιθέατρα του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ με τελευταία φορά να περνά το κατώφλι τους το 2018. Για να μην τον κουράζουν πάντα οι καθηγητές του ΑΠΘ συνδύαζαν τις εκδηλώσεις στην Πολυτεχνική και στο Γεωλογικό. Με τον Μανώλη Γλέζο- ο οποίος αναγορεύτηκε και επίτιμος διδάκτορας του Γεωλογικού- συνδέθηκε στενά ακόμη ένας καθηγητής του ΑΠΘ ο Σπύρος Παυλίδης ο οποίος τον αποχαιρέτησε με στίχους ενός δικού του ποιήματος, «Η Συνείδηση της Πετραίας Γης».: «Ναι Μανώλη μας η στιγμή της μεγάλης απόδρασης ήρθε και εσύ έφυγες όρθιος, γενναίος ασάλευτος». Τον αποκαλούν «ήρωα», αλλά για εκείνον ήρωες ήταν αυτοί που έπεσαν για την Ελευθερία πριν και μετά από αυτόν δήλωσε ο Σπύρος Παυλίδης. 

Γνωρίστηκαν στο ΑΠΘ, έγιναν φίλοι και κουμπάροι 

Ιδιαίτερη σχέση με τον Μανώλη Γλέζο είχε στη Θεσσαλονίκη και ο Διδάκτωρ Γεωλογίας Μανώλης Κατριβάνος. «Γνωριστήκαμε την περίοδο που είχε παραιτηθεί από βουλευτής και είχε επιστρέψει στο χωριό του σε ένα γεωλογικό συνέδριο του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη. Τον πλησιάσαμε 4-5 φοιτητές τότε. Δεν περιμέναμε να μας δώσει σημασία. Ήθελε, όμως, πάρα πολύ να μιλά νέους. Και από το απόγευμα που γνωριστήκαμε καταλήξαμε μέχρι τη νύχτα να συζητάμε» είπε στο ethnos.gr ο Μανώλης Κατριβάνος.

Έκτοτε κάθε φορά που ανέβαινε στην πόλη βρίσκονταν, διατηρώντας στενή επαφή και το 2005 έγιναν και συγγενείς βαφτίζοντας ο Γλέζος το μεσαίο του γιο τον Βαγγέλη-Ανδρέα Κατριβάνο.

«Το νου σου στα παιδιά»

«Η τελευταία φορά που ήρθε στο σπίτι μας ήταν πριν δύο χρόνια. Εξιστορούσε στο βαφτισιμιό του σκανδαλιές που έκανε με συμμαθητές του στην Νάξο αλλά και πολλές ιστορίες από τις φυλακές» θυμάται ο κ. Κατριβάνος. Είχε μια καταπληκτική αύρα που σε συνέπαιρνε. Ο Μανώλης δεν μεγάλωσε ποτέ παρέμενε έφηβος, στην ηλικία των 20 χρόνων, όταν και έχασε τον αδερφό του» θυμάται ο κ. Κατριβάνος.  Τελευταία φορά συναντήθηκαν οι δυο τους στο νοσοκομείο Νίμιτς τον περασμένο Νοέμβριο όταν ο Παρτιζάνος μπήκε στην εντατική. «Του έκανα με νόημα ότι είχε χαιρετίσματα από όλους στη Θεσσαλονίκη και εκείνος απάντησε ψελλίζοντας ‘τα παιδιά, τα παιδιά», εννοώντας το νου σου στα παιδιά είπε στο ethnos.gr ο Μανώλης Κατριβάνος. «Πάντα μου τόνιζε στις συναντήσεις μας ότι πρέπει να εμπιστευτούμε τον εαυτό μας και τις αξίες μας. Ήταν ένας άνθρωπος με ταπεινοφροσύνη και το μέτρο του ήταν ο άνθρωπος».

Σακέτας: Με το Γλέζο αποφασίσαμε στο γραφείο μου στην Τσιμισκή το τέλος της ΕΔΑ

Ο Μανώλης Γλέζος ήταν η αφορμή για την πρώτη συνδικαλιστική εμφάνιση  στα φοιτητικά έδρανα της Νομικής του ΑΠΘ-ως νεολαίου της ΕΔΑ- για το μετέπειτα ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς Σπύρο Σακέτα. Όπως είπε ο κ. Σακέτας στο ethnos,gr «βάλαμε το θέμα της διεθνής καμπάνιας ως νεολαία ΕΔΑ για την απελευθέρωση του Γλέζου το 1959 που με μία χαλκευμένη κατηγορία  συνελήφθη κατηγορούμενος μαζί με τον Καρκαγιάννη, τον μετέπειτα διευθυντή της Καθημερινής». 
Τέσσερα χρόνια αργότερα Γλέζος και Σακέτας γνωρίστηκαν από κοντά στην ΕΔΑ και συνεργάστηκαν ακόμη περισσότερο στην νέα ΕΔΑ. «Η  προσπάθεια, όμως, έφθινε γιατί απορροφήθηκε από το ΚΚΕ Εσωτερικού. Κάναμε μία  τελική σύσκεψη στο γραφείο μου στην Τσιμισκή 11 με τον Γλέζο και άλλους. Εκεί κεντρικός ομιλητής ήταν ο Γλέζος και καταλήξαμε ότι το εγχείρημα δεν τραβούσε». Οι δυο τους συναντήθηκαν πολιτικά στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ το 2012. «Εκείνη την χρονιά, ήρθε και μίλησε στην Νεάπολη στη Θεσσαλονίκη, Συναντηθήκαμε και κουβεντιάσαμε για τα παλιά σε μια μικρή ταβέρνα της Νεάπολης» θυμάται ο Σπύρος Σακέτας. 

Η μαρτυρική Θεσσαλονίκη και ο Μανώλης Γλέζος

«Μου ήρθε ταμπλάς όταν ανακάλυψα ότι η Θεσσαλονίκη δεν ήταν στο δίκτυο των μαρτυρικών πόλεων», εκμυστηρεύτηκε ο Μανώλης Γλέζος το 2009 κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εκδήλωση της δημοτικής κίνησης του ΣΥΝ «Θεσσαλονίκη των Πολιτών και της Οικολογίας». Το γεγονός ότι στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης εξοντώθηκαν 50.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης αρκούσε για να χαρακτηριστεί η Θεσσαλονίκη μαρτυρική πόλη, όμως αυτό δεν είχε γίνει. Ο Μανώλης Γλέζος έθεσε το θέμα, κινητοποιήθηκαν η δημοτική κίνηση του ΣΥΝ και οι άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης και τελικά τον Αύγουστο του 2008 ελήφθη η σχετική απόφαση από το δημοτικό συμβούλιο. Ο δημοτικός σύμβουλος του ΣΥΝ, εκείνη την εποχή, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης είχε τονίσει ότι χρειάστηκε να συζητηθεί δύο φορές το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο για να υποχρεωθεί η πλειοψηφία να ψηφίσει υπέρ της πρότασης να χαρακτηριστεί η Θεσσαλονίκη μαρτυρική πόλη.