Hall of Fame: Ο σπουδαίος Μοχάμεντ Αλι και 9 επαναστάτες με... αιτία

Ας ρίξουμε μια ματιά σε δέκα τέτοια πρόσωπα που έγιναν επαναστάτες με αιτία...

#1 Μπομπ Μάρλεϊ  
Τζαμαϊκανός / 1945-1981

Ο Μπομπ Μάρλεϊ υπήρξε ένας από τους δημοφιλέστερους μουσικούς όλων των εποχών, έχοντας υπερβεί γενιές όχι μόνο χάρη στην ακαταμάχητη γοητεία του αλλά και λόγω των συναισθημάτων που προκάλεσε γράφοντας πολιτικά τραγούδια διαμαρτυρίας. Ο Μάρλεϊ έγραψε για θέματα όπως το έγκλημα, ο ρατσισμός και η σκλαβιά, ωθούμενος από τις ρασταφαριανές πεποιθήσεις του.

Μερικοί από τους γνωστότερους ύμνους του είναι τα Get Up Stand Up, I Shot The Sheriff, Concrete Jungle και Simmer Down. Τα συναισθήματα που προκάλεσε η μουσική του, η οποία παραμένει διαχρονική μετά τον θάνατό του, ενέπνευσαν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. 

Η αντίσταση που έχει προσωπικό κόστος μετράει περισσότερο (Μοχάμεντ Αλι)

#2. Μοχάμεντ Αλι
Αμερικανός / 1942-2016

Ο τίτλος του αφαιρέθηκε γιατί δεν ήθελε να στρατευθεί ... Μέχρι τότε ο Αλι ήταν γνωστός ως παγκόσμιος πρωταθλητής της πυγμαχίας στην κατηγορία των βαρέων βαρών, αλλά έμεινε στην ιστορία και για την πολιτική ανυπακοή του όταν κλήθηκε να καταταχθεί στον στρατό των ΗΠΑ στο Βιετνάμ και αρνήθηκε να υπηρετήσει. Δήλωσε: «Γιατί μου ζητούν να φορέσω στολή
και να πάω δέκα χιλιάδες μίλια μακριά από την πατρίδα μου για να ρίξω βόμβες και σφαίρες σε κίτρινους ανθρώπους στο Βιετνάμ, τη στιγμή που στο Λιούισβιλ μεταχειρίζονται τους λεγόμενους Νέγρους σαν σκυλιά και τους αρνούνται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους;» Μετά την κατακραυγή που ακολούθησε, ο τίτλος του αφαιρέθηκε και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση.

#3. Άγνωστος Διαδηλωτής 
Κινέζος - Η Ταυτότητά του παραμένει άγνωστη

Γνωστός επίσης σαν «Άνθρωπος του Τανκ», ο Άγνωστος Διαδηλωτής έγινε σύμβολο της κινεζικής εξέγερσης αμέσως μετά τη βίαιη καταστολή των διαμαρτυριών στην Πλατεία Τιενανμέν τον Ιούνιο του 1989, όταν στάθηκε μπροστά από μια φάλαγγα αρμάτων μάχης φράσσοντας τον δρόμο.

Δημιουργήθηκε αδιέξοδο, στη διάρκεια του οποίου σκαρφάλωσε πάνω στο άρμα και φάνηκε να συνομιλεί με τον οδηγό προτού απομακρυνθεί σηκωτός από ένα πλήθος αξιωματούχων. Η ταυτότητά του δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ - σύμφωνα με κάποιες πηγές ο φοιτητής λεγόταν Γουάνγκ Γουεϊλίν, αν και αυτό δεν αποδείχτηκε ποτέ. Η εμβληματική μορφή του ωστόσο εντυπωσιάζει ακόμα. 

#4. Εμελιν Πάνκχερστ 
Βρετανίδα / 1858-1928

Η Έμελιν Πάνκχερστ υποστήριζε από παλιά το δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες αλλά η δράση της ξεκίνησε το 1889, όταν ίδρυσε την Ένωση για το Δικαίωμα Ψήφου των Γυναικών και κατόπιν την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών, η οποία αγωνίστηκε δυναμικά για το δικαίωμα στην ψήφο. Αν και η αστυνομία μεταχειριζόταν βάναυσα τις σουφραζέτες, που συχνά συλλαμβάνονταν και αναγκάζονταν να τραφούν με το ζόρι, η Πάνκχερστ υπερασπιζόταν τακτικές όπως ο εμπρησμός και οι βανδαλισμοί σε ορισμένες περιπτώσεις. Όταν πάντως ξέσπασε ο Α ́ Παγκόσμιος Πόλεμος, υπερασπίστηκε την πολεμική προσπάθεια και έζησε αρκετά για να δει τις γυναίκες να αποκτούν ίσα δικαιώματα ψήφου με τους άντρες το 1928. 

#5. Χένρι Θορώ
Αμερικανός / 1817-1862

Φιλόσοφος, ποιητής και συγγραφέας, ο Θόρω είναι περισσότερο γνωστός για τα δοκίμιά του, που προασπίζονται τη διαδικασία της πολιτικής ανυπακοής και διαπνέονται από την αντίθεσή του στη δουλεία και τον κεφαλικό φόρο, τον οποίο απέφυγε να πληρώσει με αποτέλεσμα να φυλακιστεί το 1846. Τα κείμενά του περί κοινωνικής ανυπακοής, στα οποία επέκρινε τις κυβερνητικές δαπάνες, διαβάστηκαν εκτεταμένα, ενώ το έργο του επηρέασε ανθρώπους όπως ο Λέον Τολστόι, ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. 

#6. Τόμι Σμιθ 
Αμερικανός / 1944 - σήμερα

Μαζί με τον συναθλητή του Τζον Κάρλος, ο Τόμι Σμιθ έγινε πρωτοσέλιδο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού το 1968, όταν οργάνωσε μια σιωπηλή διαμαρτυρία για τη μεταχείριση των μαύρων υψώνοντας στο βάθρο τη γροθιά του στον χαιρετισμό της Μαύρης Δύναμης. Δικαιολογώντας την πράξη του, ο Σμιθ δήλωσε: «Όταν νικάω είμαι Αμερικανός και όχι μαύρος Αμερικανός. Όταν όμως κάνω κάτι στραβό με αποκαλούν “Νέγρο”. Είμαστε μαύροι και ως μαύροι είμαστε περήφανοι». 

«Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα μολύβι κι ένα βιβλίο μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (Μαλάλα Γιουσαφζάι)

#7. Μαλάλα Γιουσαφζάι
Πακιστανή / 1997- σήμερα

Αφού πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής της μιλώντας για τα δικαιώματα των γυναικών στην εκπαίδευση (με την παρότρυνση του πατέρα της, που υπήρξε διευθυντής σχολείου), η Γιουσαφζάι έγινε είδηση όταν σε ηλικία μόλις 15 ετών πυροβολήθηκε από έναν Ταλιμπάν. Αφού ανέκαμψε από τα τραύματά της σε βρετανικό νοσοκομείο, συνέχισε να μιλάει – και αυτό, σε συνδυασμό με την παγκόσμια κατακραυγή για την επίθεση, οδήγησε στην ψήφιση του πρώτου νόμου για το Δικαίωμα στην Ελεύθερη και Υποχρεωτική Εκπαίδευση στο Πακιστάν το 2013. Σήμερα συνεχίζει τις προσπάθειές της και ως αναγνώριση του έργου της τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ για την Ειρήνη το 2014. 

#8. Στιβ Μπίκο 
Νοτιοαφρικανός / 1946-1977

Ο Μπίκο ήταν ο ηγέτης του Κινήματος της Μαύρης Συνείδησης στη Νότια Αφρική και έγινε μάρτυρας όταν πέθανε στα χέρια της αστυνομίας έπειτα από επταήμερη απεργία πείνας. Για τον αιφνίδιο θάνατό του πολλοί κατηγόρησαν την αστυνομία για κτηνωδία. Για πολλούς ήταν ο δεύτερος μετά τον Μαντέλα ηγέτης στην εκστρατεία εναντίον του Απαρτχάιντ. Το 1972 άρχισε να δουλεύει για τα Προγράμματα της Μαύρης Κοινότητας, ενώ οργάνωσε διάφορες κοινοτικές ομάδες συμπαράστασης προς τους πολιτικούς κρατουμένους. 

#9. Αΐντα Μπ. Ουελς 
Αμερικανίδα / 1862-1931

Επί σειρά ετών η Ουέλς εκστράτευσε για το δικαίωμα της γυναικείας ψήφου και είναι γνωστή για τη δημοσίευση διαφόρων περιπτώσεων λιντσαρίσματος που γινόταν συχνά σε βάρος των μαύρων. Επισήμανε ότι πολλές από τις ενέργειες διαπράττονταν όχι εξαιτίας κάποιου εγκλήματος (όπως συ- χνά υποστήριζαν οι δράστες), αλλά για ασήμαντους λόγους, όπως ο επιχειρηματικός ανταγωνισμός. Οργάνωσε επίσης πολλές γυναικείες ομάδες και ταξίδεψε στη χώρα μιλώντας για το θέμα. 

#10. Βεντράν Σμαΐλοβιτς
Βόσνιος / 1956-σήμερα

Ο Σμαΐλοβιτς είναι κυρίως γνωστός σαν ο «Τσελίστας του Σεράγεβο» και έγινε σύμβολο σε όλο τον κόσμο όταν συνέχισε να παίζει τη μουσική του ενώ μαίνονταν οι βίαιες συγκρούσεις κατά την Πολιορκία του Σεράγεβο το 1992-1996. Έπαιξε σε βομβαρδισμένα κτήρια και σε κηδείες και συχνά έγινε στόχος ελεύθερων σκοπευτών. Όταν ρωτήθηκε γιατί το κάνει, απάντησε: «Ρωτάτε εμένα αν είμαι τρελός που παίζω τσέλο και δεν αναρωτιέστε αν είναι τρελοί εκείνοι που βομβαρδίζουν το Σεράγεβο;». Ο Σμαΐλοβιτς συνέχισε να παίζει στο καθημαγμένο από τον πόλεμο Σεράγεβο, συχνά μέσα σε βομβαρδισμένα κτήρια.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό All About History που κυκλοφορεί μια φορά το μήνα με το Εθνος της Κυριακής.