Βιβλίο|10.01.2019 16:29

Ο Τεν Tεν ενενηντάρισε!

Γιώργος Βαϊλάκης

Εξωτισµός, µυστήριο, κοσµοπολιτισµός, παράτολµες περιπέτειες ανά τον κόσµο, ένα λεπτό διαπεραστικό χιούµορ, κάποια υπόγεια ηθικολογία, ενίοτε και διάφορα κρυπτορατσιστικά στερεοτυπικά της εποχής σχόλια – όλα, όµως, προσεκτικά διατυπωµένα µέσα από ένα θαυµαστό συνταίριασµα λόγου και εικόνας, µε ένα σχέδιο συναρπαστικό, σε µια αφήγηση καρέ καρέ που κόβει την ανάσα, εξάπτει την φαντασία και ταξιδεύει τον αναγνώστη αποθεώνοντας -εντέλει- την τέχνη των κόµικς.

Ο Τεν Τεν, αυτός ο ξανθοµάλλης νεαρός Βέλγος δηµοσιογράφος µε το χαρακτηριστικό τσουλούφι, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να εµπλέκεται σε παράξενες µυστηριώδεις περιπέτειες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, έχει σήµερα γενέθλια: γίνεται 90 ετών. Και, πράγµατι, ο χάρτινος ήρωας γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1929 από το πενάκι του Βέλγου δηµιουργού κόµικς Ζορζ Ρεµί (1907- 1983), ο οποίος έµελλε να γίνει διάσηµος -σε παγκόσµια κλίµακα- µε το ψευδώνυµο «Ερζέ», που ήταν η αντιστροφή των αρχικών του ονοµατεπώνυµού του.

Οι πρώτες ιστορίες άρχισαν να δηµοσιεύονται σαν σήµερα, στο παιδικό ένθετο «Ο µικρός εικοστός» εφηµερίδας των Βρυξελλών, που συνέχισε να εκδίδεται εκεί µέχρι τις 11 Μαΐου του 1930, υπό τον τίτλο «Οι περιπέτειες του Τεν Tεν ». Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου οι περιπέτειές του µεταφέρθηκαν στη βελγική εφηµερίδα «Le Soir», ενώ από το 1946 άρχισε στο Βέλγιο η κυκλοφορία του εβδοµαδιαίου περιοδικού «Τεν Tεν», η οποία συνέχισε µέχρι το 1993 – ενδεικτικό της τεράστιας επιτυχίας που ο θρυλικός πρωταγωνιστής γνώρισε. Μάλιστα, ήταν τέτοια η αποδοχή του µεταπολεµικά από τους αναγνώστες, που ο Γάλλος προέδρος Σαρλ Ντε Γκολ είχε πει χαρακτηριστικά: «Ο µοναδικός διεθνής ανταγωνιστής µου είναι ο Τεν Tεν ». 

Όσο για τους φίλους και συνεργάτες του νεαρού δηµοσιογράφου, αυτοί είναι ο Καπετάνιος Χάντοκ, οι δίδυµοι ντετέκτιβ Ντυπόν και Ντιπόν, ο καθηγητής Τουρνεσόλ και ο πιστός του σκύλος Μιλού, ενώ σταδιακά οι ιστορίες θα γίνονταν πιο σύνθετες, µε τον Τεν Tεν και τον καπετάνιο να µονοπωλούν το ενδιαφέρον.

Πάντως, η πρώτη ιστορία µε τίτλο «Ο Τεν Tεν στη χώρα των σοβιέτ» που είδε το φως της δηµοσιότητας το 1929 ήταν υπεραπλουστευτική και κατηγορήθηκε για αντικοµµουνισµό, µε αποτέλεσµα, για πολλά χρόνια, ο Τεν Tεν να θεωρείται προϊόν του Ψυχρού Πολέµου. Ο ίδιος ο «Ερζέ», χρόνια αργότερα, αποκήρυξε αυτό το άλµπουµ, επικαλούµενος το νεαρό της ηλικίας του και την απειρία του.

Αλλά στις περιπέτειες που θα ακολουθούσαν, ο ατρόµητος δηµοσιογράφος θα έµπλεκε στις πλέον παράξενες και αριστοτεχνικά σκηνοθετηµένες υποθέσεις: αντιµετώπισε λαθρέµπορους ναρκωτικών, ταξίδεψε στο Φεγγάρι, ανακάλυψε µια χαµένη φυλή των Ινκας, ασχολήθηκε µε το µυστικό του µ ονόκερου, ενώ στον περίφηµο «Ναό του Ηλιου» εκείνος και οι φίλοι έπρεπε να καταφέρουν να λύσουν µια αρχαία κατάρα στο µυστηριώδες Περού. Και όλα αυτά, πολεµώντας τους κακούς και βοηθώντας τους αθώους και τα κάθε λογής θύµατα – κυριολεκτικά, παντού.

Από εικαστικής πλευράς, πάλι, ο Ερζέ διέθετε πολλούς θαυµαστές για την καθαρή, εκφραστική και φωτεινή πινελιά του. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, όµως, η λάµψη του άρχισε να φθίνει, µετά τις κατηγορίες εναντίον του για µισογυνισµό και ρατσισµό. Επανήλθε δυναµικά στο προσκήνιο το 2011 µε την τρισδιάστατη ταινία κινουµένων σχεδίων «Οι περιπέτειες του Τεν Tεν: Το µυστικό του µονόκερου», µε την υπογραφή του Στίβεν Σπίλµπεργκ. Και, βέβαια, η Ιστορία δεν παραχαράσσεται: ο Τεν Tεν αποτελεί τον πρωταγωνιστή σε ένα από τα πιο επιτυχηµένα κόµικς όλων των εποχών, ενώ εξακολουθεί να συναρπάζει µε τις ιστορίες του. Και αυτό κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι. Ίσως επειδή όταν είσαι νέος δεν χρειάζεται και πολύ για να παρασυρθείς στον ασυνήθιστα γοητευτικό κόσµο του Τεν Tεν και να φανταστείς τον εαυτό σου ως πρωταγωνιστή των πλέον απίθανων περιπετειών του.

Τεντένκόμικς