Η υψηλή «λογοτεχνία» του Γιάννη Μπεχράκη

Το ξεχωριστό σύµπαν του πρόωρα χαµένου Γιάννη Μπεχράκη παρουσιάζει η 16η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που θα γίνει στους χώρους της Helexpo-ΔΕΘ από τις 9 έως τις 12 Μαΐου. Το πρακτορείο Reuters, στο οποίο ο Μπεχράκης υπήρξε επικεφαλής του φωτογραφικού τµήµατος, παραχωρεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα -για εκθεσιακούς λόγους- 47 φωτογραφίες του µε θέµα το Προσφυγικό.

Η έκθεση, που είναι αφιερωµένη στη µνήµη του, απόλυτα εναρµονισµένη µε τις δύο κεντρικές θεµατικές της έκθεσης -για το πλήθος στη λογοτεχνία και στην ιστορία, αλλά και για το προσφυγικό ζήτηµα-, έχει τίτλο «Δρόµοι ελπίδας και απελπισίας» και θα φιλοξενηθεί στο Περίπτερο 15.

Επί τρεις δεκαετίες ο Γιάννης Μπεχράκης υπήρξε αυτόπτης µάρτυρας και κατέγραψε µε τον φακό του τη µαζική µετακίνηση ανθρώπων στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, στην Ασία, στα Βαλκάνια και σε άλλα µέρη της Ευρώπης. Σε αυτές τις περιοχές το έργο του λειτούργησε ως απόδειξη της κυκλικότητας των συγκρούσεων, αλλά και ως υπενθύµιση της αναπόφευκτης συνέπειας του πολέµου, του ξεριζωµού. Ο φακός του αιχµαλώτισε διαδροµές ελπίδας και απελπισίας. Ο βραβευµένος µε Πούλιτζερ φωτογράφος αποτύπωσε µε τον φακό του, ίσως µε την πιο καθαρή µατιά, το προσφυγικό ζήτηµα και συνήθιζε να λέει «θέλω ο θεατής να νιώσει άβολα, ενδεχοµένως να νιώσει ένοχος και ότι είναι ενήµερος».

Το κεντρικό θέµα της 16ης ΔΕΒΘ έχει τίτλο «Το πλήθος ως πρωταγωνιστής στη λογοτεχνία και την Ιστορία» και περιλαµβάνει πέντε εκδηλώσεις που επιχειρούν να προσδιορίσουν τη σηµασία του πλήθους όπως διαµορφώνεται από την Ιστορία ή όπως τη διαµορφώνουν, διερευνώντας παράλληλα τη σχέση του µε τη λογοτεχνία.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πάνελ έχει θέµα «Ο χαρακτήρας του πλήθους: Από την Γαλλική Επανάσταση στα “κίτρινα γιλέκα”» και συνοµιλούν ο Γάλλος συγγραφέας Ερίκ Βιγιάρ µε τον καθηγητή Ιστορίας στο ΕΚΠΑ Κώστα Γαγανάκη.

Σε πρόσφατες και αναγνωρίσιµες εικόνες πλήθους θα εστιάσουν οι συµµετέχοντες, πανεπιστηµιακοί, στην εκδήλωση που έχει τίτλο «Το πλήθος στην εικόνα, 1074-2019: Κοµπάρσος ή πρωταγωνιστής;», προσπαθώντας να εξηγήσουν την ιστορία που αναδύεται µαζί του, ενώ τρεις σηµαντικοί ξένοι συγγραφείς, ο Κολοµβιανός Σαντιάγκο Γκαµπόα, η Τουρκάλα Ασλί Ερντογάν και ο Ισπανός Πέδρο Ολάγια, συζητούν για «Το πλήθος στις πλατείες. Μνήµη µιας χαµένης κοινότητας;», µε συντονιστή τον συγγραφέα Πέτρο Μάρκαρη.

«Η προσφυγική εµπειρία ως πηγή έµπνευσης και λογοτεχνικής δηµιουργίας» είναι το θέµα του στρογγυλού τραπεζιού που διοργανώνεται στην ενότητα για το προσφυγικό ζήτηµα, ενώ στη συζήτηση µε τίτλο «Imagine all the people: Προσφυγική εµπειρία και ένταξη µε τα µάτια των εφήβων» επτά έφηβοι που ζουν µόνιµα στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζουν τα κείµενα που δηµιούργησαν στη διάρκεια βιωµατικού εργαστηρίου για την προσφυγική εµπειρία.