Φεστιβάλ Δράμας 2023: Πώς αντιμετωπίζουμε σήμερα τον ηλικιωμένο σε μια κοινωνία που θεοποιεί τα νιάτα;

Το Φεστιβάλ Δράμας δημιουργεί ένα πεδίο έκφρασης, ενώ αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την προβολή και επέκταση ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο. Φέτος, με περισσότερες από 3.000 συμμετοχές που αξιολογήθηκαν, θα προβληθούν συνολικά 67 ταινίες νέων και ταλαντούχων παραγωγών και σκηνοθετών.     

Κάθε μέρα οι σκηνοθέτες που διαγωνίζονται στο 46ο Φεστιβάλ Δράμας, δίνουν ραντεβού με το κοινό (θεατές, επαγγελματίες της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, δημοσιογράφους) για να μιλήσουν για την ταινία τους που έχει προβληθεί το προηγούμενο βράδυ και να απαντήσουν σε ερωτήσεις, στο πιο φρέσκο και πολυαναμενόμενο ραντεβού του Φεστιβάλ, που επιμελείται ο δημοσιογράφος Δημήτρης Πάντσος. Όλα όσα έγιναν στο δεύτερο και τρίτο Q&A σκηνοθετών στο Εθνικό Διαγωνιστικό. Ολες οι ταινίες μικρού μήκους είναι διαθέσιμες online στο σάιτ του φεστιβάλ και είναι δωρεάν. 

«Αρκουδότρυπα»

Μία πεζοπορία στο βουνό, μια μυστική αρκούδα, μια απρόσμενη προδοσία, και ένα καγκουρό στο δάσος θ' αλλάξουν για πάντα τη σχέση της Αργυρούς με την κολλητή της.

«Γυρίσαμε την ταινία στην Ελάτη Τρικάλων. Χρειάστηκε να κάνουμε αρκετή πεζοπορία και μας βοήθησαν οι ντόπιοι. Μόνο το να βρεις αυτήν την σπηλιά είναι μια οδύσσεια, αλλά είναι καταπληκτική, σαν λαβύρινθος. Σκεφτήκαμε αυτήν την ταινία στην καραντίνα για να βγούμε από την κατάθλιψη. Στο επίκεντρο της είναι η φύση, οι νέοι, ο έρωτας. Έχουμε δει πολλές ταινίες queer στην πόλη, όχι όμως και στην επαρχία, η αίσθηση εκεί είναι διαφορετική, δεν είναι μόνο μια αστική εμπειρία όλο αυτό. Ταυτόχρονα θίγουμε το θέμα του έρωτα μέσα στην φιλία, αλλά και τις περίπλοκες σχέσεις με τις ρίζες σου. Στόχος μας είναι να γυρίσουμε ένα σίκουελ μεγάλου μήκους της ταινίας» αναφέρουν ο Στέργιος Ντινόπουλος και η Χρυσιάννα Παπαδάκη για την ταινία τους.

Οι δύο δημιουργοί γεννήθηκαν στην Αθήνα και σπούδασαν Κινηματογράφο και Πολιτικές Επιστήμες στο Χάρβαντ. Το 2023 ίδρυσαν την κινηματογραφική κολεκτίβα Πάμε Λίγο με στόχο την προώθηση εγχειρημάτων από νέους δημιουργούς με συλλογικό και αλληλέγγυο τρόπο. Τώρα ετοιμάζουν την πρώτη τους ταινία μεγάλου μήκους, «Η Τριλογία της Αρκουδότρυπας».

«Good girls club: A Virginity Odyssey»

Τα τελευταία χρόνια του λυκείου για δύο κολλητές φίλες που γίνονται 18 και έχουν στόχο να χάσουν την παρθενιά τους το βράδυ των γενεθλίων τους. Όλα πάνε στραβά σ' αυτή την περιπέτεια - οδύσσεια που μετατρέπεται όμως σ' ένα ταξίδι αυτογνωσίας, φιλίας και ενηλικίωσης. 

«Το θέμα μας είναι η φιλία, σε μία τόσο μεταβατική ηλικία όπως η εφηβεία, που έχει μεγάλη ένταση. Ηρωίδες είναι δύο φίλες -είναι το πορτραίτο ενός διδύμου, όπως είμαστε άλλωστε κι εμείς. Το να χάσεις την παρθενιά σου σε αυτήν την ηλικία είναι ένα τεράστιο βήμα, υπάρχει μια πίεση να γίνει αυτό πριν το πανεπιστήμιο, όπως υπάρχει μία πίεση να φαίνεσαι κουλ. Και υπάρχει και η σεξουαλική ρευστότητα στα κορίτσια αυτά που είναι μια πραγματικότητα της ζωής τους –όπως και για μας άλλωστε. Στο πάρτι, που γίνονται όλα στην ταινία, θελήσαμε να δημιουργήσouμε, μέσα από τα διάφορα δωμάτια, όλα τα επίπεδα που υπάρχουν στη ζωή, μια μικρογραφία της κοινωνίας» λένε η Λήδα Βαρτζιώτη και ο Δημήτρης Τσακαλέας.

Και οι δύο έχουν αποφοιτήσει από το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Οι ταινίες τους έχουν ταξιδέψει σε κινηματογραφικά φεστιβάλ, όπως Κάρλοβι Βάρι, Σαράγεβο, Palm Springs ShortFest, Κάιρο, Τεργέστη και αλλού, και έχουν προβληθεί στο Cinobo και στο Directors Notes. 

«Η πολυθρόνα στο πεζοδρόμιο» 

Ένα τραγούδι ανασύρει νεανικές μνήμες σ' έναν ηλικιωμένο συνταξιούχο που πάσχει άνοια. Λαχταρώνοντας να επανακτήσει την ανεξαρτησία του φεύγει από το σπίτι κρυφά από τη σύζυγό του, ενάντια στις οδηγίες του γιατρού. Ενα αιφνίδιο συμβάν κλυδωνίζει την καθημερινότητα, ενώ πυροδοτεί ξανά τη μεταξύ τους φλόγα. Ξεχνιέται, αλήθεια, η αγάπη; 

«Πρόκειται για μία ταινία απόλυτα βιωματική. Μια ταινία coming of age αλλά από την ενήλικη ζωή στο γήρας. Αφορά τους γονείς μου. Την εμπνεύστηκα από την τελευταία βόλτα που έκανε ο πατέρας μου ως ελεύθερος άνθρωπος, χωρίς δηλαδή να εξαρτάται από συνοδό. Και εκφράζει την συσσωρευμένη μου λύπη για αυτήν την αίσθηση απώλειας και φθοράς. Που νιώθω και κάθε φορά που περπατάω και βλέπω στα πεζοδρόμια όλα αυτά τα προσωπικά αντικείμενα των ανθρώπων, οάσεις οικειότητας, να έχουν γίνει σκουπίδια έχοντας απεκδυθεί όλη τους την συναισθηματική φόρτιση.

Στην ταινία, ο ηλικιωμένος ήρωας κάθεται σε μια πολυθρόνα η οποία έχει πεταχτεί στο πεζοδρόμιο και ανήκε σε έναν γείτονα που έχει πεθάνει. Και μοιάζει με έκπτωτο βασιλιά… Μετά την προβολή πολλά παιδιά ήρθαν και μου είπαν πως η ταινία τους θύμισε τους παππούδες τους. Το θέμα του φροντιστή με απασχολεί. Πώς αντιμετωπίζουμε σήμερα τον ηλικιωμένο σε μια κοινωνία που θεοποιεί τα νιάτα;» αναρωτιέται η Μαίρη Κολώνια, η οποία έχει σπουδάζει Νομική στο Καποδιστριακό Τμήμα Αθηνών και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στο Μαρκετινγκ. Είναι, επίσης, απόφοιτος του New York Film Academy και του Sundance Institute. «Η πολυθρόνα στο πεζοδρόμιο» είναι η πρώτη ταινία μικρού μήκους μετά τις σπουδαστικές.   

«Womb»

Ένας μεσήλικας άντρας, στο διάλειμμα μιας κανονικής μέρας, μιλάει στο τηλέφωνο με τη μητέρα του. Ένας ξένος εμφανίζεται και του ανακοινώνει τα αναπάντεχα όσο και φρικτά νέα, που θα αλλάξουν τον ίδιο και την αντίληψή του για την πραγματικότητα με κωμικοτραγικό τρόπο.  

«Η ιδέα προέκυψε από αυτόν τον παράλληλο κόσμο που ορίζεται από άλλα μαθηματικά και δημιουργεί μια ρωγμή στον χώρο και στον χρόνο, αλλά και από την σχέση μας με τον θάνατο που πάντα σε χτυπά πισώπλατα. Η ταινία γράφτηκε πολύ γρήγορα, σαν ένα τραγούδι, και ήθελα συνειδητά να είναι σύντομη, σαν μία στιγμή. Είναι η πρώτη μου ταινία και είναι ένας κωμικός εφιάλτης. Πρωταγωνιστεί ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, φίλος μου εδώ και 20 χρόνια» περιέγραψε ο Θέμος Σκανδάμης, ο οποίος γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα.

«Αριζόνες» 

Επειτα από μία αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας, ο Δημήτρης θα αναζητήσει καταφύγιο στο παλιό εξοχικό σπίτι του παππού του στην παραθαλάσσια πόλη της Μηχανιώνας. «Το θέμα της ταινίας είναι μέρος ενός ευρύτερου σεναρίου μιας μεγάλου μήκους που αναπτύσσω και με ενδιέφερε αυτό το κομμάτι της ιστορίας, έτσι αποφάσισα να το γυρίσω σε μικρού μήκους για να το δοκιμάσω και να πειραματιστώ πάνω σε πράγματα που είναι πολλές φορές δύσκολα σε μια μεγάλου μήκους και αφηγηματικά και τεχνικά. Το metal health είναι κάτι που με απασχολεί. Με ενδιαφέρει πολύ το διευρυμένο τραύμα που φέρουν οι άνθρωποι της γενιάς μου, που δείχνει να έχει έξαρση και λόγω της πολιτικής και οικονομικής συγκυρίας που έχουμε βιώσει» αναφέρει ο Γιώργος Ηλιόπουλος.

Ο Γιώργος Ηλιόπουλος είναι απόφοιτος της Σχολής Κινηματογράφου του ΑΠΘ και κάτοχος μεταπτυχιακού MFA στη Σκηνοθεσία από την Ακαδημία Κινηματογράφου της Σκωτίας. Εχει εργαστεί ως σκηνοθέτης και διευθυντής φωτογραφίας σε ταινίες μυθοπλασία και ντοκιμαντέρ. Η ταινία του Exile(s) έλαβε χρηματοδότηση από την ΕΡΤ και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και βρίσκεται στο στάδιο post - production. Επίσης, βρίσκεται στο στάδιο ανάπτυξης της επόμενης μεγάλου μήκους ταινίας μυθοπλασίας. 

«Wings»

Μία γυναίκα λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τον γιο της, ενώ περιμένει εκείνον και την κοπέλα του για μεσημεριανό. «Η οικογενειακή παθογένεια είναι κάτι που με ενδιαφέρει, βρίσκομαι και σε μια ηλικιακή μετάβαση που θέλω ν' αποτινάξω από πάνω μου κάποια οικογενειακά θέματα ειδικά μέσα από τη σχέση μάνας και γιου, θεωρώντας πως θα ήταν πιο ενδιαφέρον αλλά και πιο δύσκολο να μιλήσω για το πως μια γυναίκα αντιμετωπίζει το φαινόμενο της γυναικοκτονίας που έρχεται και της γκρεμίζει αυτό που θεωρούσε στο κεφάλι της. Η συνείδησή της θα την αναγκάσει να αθωώσει τον γυναικοκτόνο γιο της, να προσπαθήσει να τον προστατέψει και να κάνει τον εαυτό της συνένοχο, επεμβαίνοντας και προσπαθώντας ν' αλλάξει τα γεγονότα. Κάτι που έχει πολύ ενδιαφέρον» υπογραμμίζει ο Φοίβος Ήμελλος, ο οποίος έχει σπουδάσει Κινηματογράφο στο New York College και έλαβε πτυχίο με άριστα από το Greenwich University.

Η σπουδαστική του ταινία «Βιολέττα» διακρίθηκε στα βραβεία Ίρις 2021, στο 43ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας και σε άλλα διεθνή φεστιβάλ. Το «Wings» είναι η τρίτη μικρού μήκους ταινία του. 

«L’Acqua che Passa»

Ο Νίκος παίρνει τον γιο του για ένα σαββατοκύριακο με το σκάφος. Μακριά από τη γυναίκα του, την γκρίνια της, το πρόσφατο διαζύγιο τους. Έχει, όμως, και το δικό του μερίδιο ευθύνης στον γάμο που κατέρρευσε με πάταγο. Κι ένα ειδυλλιακό τοπίο πάντα εγκυμονεί κινδύνους. 

«Ο λόγος που έκανα αυτή τη μικρού μήκους ήταν ότι ως παιδί στην ηλικία των δυο ετών, ο πατέρας μου που είχε πάει για ψαροντούφεκο, με είχε αφήσει μόνη μου στην παραλία, ξεχνώντας με για μιάμιση ώρα. Εγώ περπάτησα μόνη τριακόσια μέτρα, και δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ αυτό το αίσθημα. Η παντοδυναμία του πατέρα, η πίστη πως το αναπάντεχο δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί –κι όμως υπάρχει πάντα μια στιγμή που όλα ανατρέπονται. Γι' αυτή τη στιγμή αλλά και για την ένταση που υπάρχει ανάμεσα στα ζευγάρια ήθελα να μιλήσω. Μια ένταση που μ' έναν τρόπο μεταφέρεται ερήμην τους, στο παιδί, και τι μπορεί κάτι τέτοιο να φέρει» λέει η σεναριογράφος και σκηνοθέτις Κάλλια Παπαδάκη. Η «L’Acqua che Passa» είναι η πρώτη της μικρού μήκους ταινίας. 

«Ο Κλέφτης»

Δύο άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι συναντιούνται σε ένα διαμέρισμα. Η εξώπορτα έχει ξεχαστεί μισάνοιχτη. Θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα. Θα μπορούσε να μπει ο οποιοσδήποτε. Κανείς δεν θέλει ν' αποκαλύψει την ταυτότητά του κι έτσι μπλέκονται σε ένα παιχνίδι ρόλων. Τελικά, ποιος είναι ο κλέφτης και ποιος είναι ο νοικοκύρης; 

«Η ιδέα ήρθε όταν ήμουν φοιτητής και σηκώθηκα ένα βράδυ να πιω νερό, είδα έναν άνθρωπο μέσα στο σπίτι και αγουροξυπνημένος του είπα "είσαι φίλος του συγκάτοικου ή ήρθες να μας κλέψεις;" Ευτυχώς ήταν φίλος του συγκάτοικου αλλά αν ήταν κλέφτης τι θα του έλεγα; Έτσι μου ήρθε η ιδέα για το σενάριο. Αυτό που μ' ενδιέφερε στην ταινία ήταν ουσιαστικά, η πρώτη επαφή που έχεις μ' έναν άγνωστο και το πώς βασιζόμαστε στα λόγια» λέει ο Matteo Pizzocaro.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1997. Ασχολείται με τον Κινηματογράφο από τα πρώιμα εφηβικά του χρόνια. Σπούδασε Σκηνοθεσία ΒΑ (Hons) στο Screen Academy of Scotland του Πανεπιστημίου Napier του Εδιμβούργου καθώς και στο Brooklyn College του Πανεπιστημίου CUNY της Νέας Υόρκης, όπου ειδικεύτηκε στην παραγωγή και στη σκηνοθεσία. 

«Το Καλοκαίρι που Παρατήρησα για Πρώτη Φορά τον Ήλιο να Δύει»

Καλοκαίρι του 2000. Ένα μικρό αγόρι καταφθάνει στο σπίτι των παππούδων του σ' ένα παραθαλάσιο χωριό. Τις ξέγνοιαστες καλοκαιρινές στιγμές του συντροφεύει η μυστήρια φιγούρα της «μάγισσας», μιας αποξένωμένης ηλικιωμένης γυναίκας που ζει σ' ένα παλιό σπίτι στην παραλία. Όταν μια μέρα η γυναίκα δεν βρίσκεται πια εκεί, το αγόρι θα στρέψει για πρώτη φορά το βλέμμα του στο φως του ήλιου που δύει.  

«Βρήκα τα δυο παιδιά και ξεκίνησα συναντήσεις, όπου μέσα από θεατρικό παιχνίδι μπόρεσαν να χαλαρώσουν και να αρχίσουν να μας εμπιστεύονται. Το location είναι στον Βόλο, στο σπίτι του παππού μου, ενώ το στοιχειωμένο σπίτι ήταν ένα εγκαταλελειμμένο στη Μεγάλη Βελανιδιά. Άρχισα να γράφω το σενάριο ξεκινώντας από μια εικόνα. Με βασανίζουν θέματα όπως ο χρόνος, ο θάνατος και η παιδική ηλικία, καθώς σε αυτήν την χρονική στιγμή του ανθρώπου συμβαίνουν πολλά. Η εικόνα ήταν μια ηλικιωμένη γυναίκα που έμενε στον ίδιο με εμένα δρόμο και όταν περνούσα να πάω στη θάλασσα, έβγαινε και μας φώναζε, κι έτσι ήταν ο φόβος και ο τρόμος της γειτονιάς. Από αυτήν την εικόνα ξεκίνησα να γράφω και οδηγήθηκα στο φινάλε» λέει ο Αστέρης Τζιώλας για την πρόσφατη ταινία του.

Ο Αστέρης Τζιώλας γεννήθηκε το 1994 στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Βόλο. Μετά από μια σύντομη ακαδημαϊκή πορεία στον κλάδο των θετικών επιστημών, αποσύρθηκε από τις σπουδές του στην Ιατρική για ν' ασχοληθεί αποκλειστικά με το σινεμά και τη σκηνοθεσία. Το 2020 αποφοίτησε από τη Σχολή Κινηματογράφου και Τηλεόραση Λ. Σταυράκου. 

Η πτυχιακή του ταινία «Όταν έχασε η νύχτα» έκανε πρεμιέρα στο 27ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο. Ένα χρόνο αργότερα, επιλέχθηκε στο 16ο Talents Sarajevo.