Οι ταινίες της εβδομάδας: «Free Solo» αναρριχήσεις χωρίς δίχτυ ασφαλείας

Free Solo / Σκηνοθεσία: Ελίζαμπεθ Τσάι Βασαρχέλι, Τζίμι Τσιν / ****

Η συγκλονιστική προσπάθεια του αναρριχητή Αλεξ Χόνολντ να ανέβει – δίχως σχοινιά ή εξοπλισμό ασφάλειας – έναν από τους μεγαλύτερους κάθετους βράχους του κόσμου, το Ελ Καπιτάν, ύψους 915 μέτρων στο Εθνικό Πάρκο Γιοσέμιτι στην Καλιφόρνια. 

Δύσκολα περιγράφεται με λέξεις η σωματική, συναισθηματική και εγκεφαλική εμπειρία που προσφέρει το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ του National Geographic. Μια θέαση που βιώνεις κλείνοντας συχνά τα μάτια, έτσι όπως το αναγνωρισμένο και πριν το Όσκαρ για τη δουλειά του στην καταγραφή ηρωικών αναρριχητικών τολμημάτων ζευγάρι ντοκιμαντεριστών («Meru») αναδεικνύει κινηματογραφικά έναν ανθρώπινο άθλο (τέλεια χρήση των πανοραμικών λήψεων με drones, μοντάζ ακριβείας, κάμερες σε σχοινιά).

Γιατί ο άνθρωπος αναμετριέται με τη φύση, τι προκαλεί το φλερτ με τον θάνατο και ποια η προσωπική ιστορία του 30άρη αναρριχητή, που παρά την καταξίωση ζει ασκητικά; Πώς ανεβαίνεις «γυμνός», αγκαλιάζοντας έναν κατακόρυφο μονόλιθο που μπορεί να σε στέλνει στο θάνατο; Όλα τα ερωτήματα εκτίθενται ψύχραιμα μέσα από συνεντεύξεις on camera του Χόνολντ και των αγαπημένων του προσώπων αλλά τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την αδρεναλίνη που ξυπνά καθώς εκείνος σέρνεται πάνω στον βράχο, τρυπώνει εντός του, ανεβαίνει πατώντας σε κάθε σχισμή. Ένας σωματικός και πνευματικός θρίαμβος που μας φέρνει αντιμέτωπους με τη στάση μας απέναντι στη ζωή. (2028)

Ακίνητο ποτάμι / Σκηνοθεσία: Άγγελος Φραντζής / ***
Παίζουν: Κάτια Γκουλιώνη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Indra Burkovska

Η Άννα και ο Πέτρος μετακομίζουν από την Ελλάδα στη Σιβηρία λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων εκείνου. Όταν ανακαλύπτουν ότι η Άννα είναι έγκυος ενώ η σεξουαλική ζωή τους περνάει κρίση, ο δεσμός τους κλονίζεται. Αναζητώντας μια εξήγηση, στρέφονται προς αντίθετες κατευθύνσεις και η σχέση τους μετατρέπεται σε πεδίο μάχης ανάμεσα στο ορθολογικό και το πνευματικό. 
Μετά από δύο ακραίες φορμαλιστικά ταινίες («Μέσα στο δάσος», «Σύμπτωμα») όπου εξερεύνησε προσωπικές εμμονές, ο Άγγελος Φραντζής, σκηνοθέτης που κοιτά πίσω από τις κλειστές πόρτες του ασυνείδητου, ανοίγει με το «Ακίνητο ποτάμι», την έκτη ταινία του, διάπλατα τον ορίζοντα του στην κλασική κινηματογραφική φόρμα. 
Τολμά τα γυρίσματα σε δύσκολες καιρικές συνθήκες (σε Ρωσία και Λετονία) και απλώνει σε λευκό καμβά ένα θρίλερ μυστηρίου, που φιλοσοφεί παίρνοντας τον χρόνο του γύρω από την αιώνια πάλη της θρησκευτικής πίστης με τον ορθολογισμό, το μεταφυσικό και τον σκεπτικισμό. Το λευκό μυστηριακό τοπίο σε αντίστιξη με τη σκοτεινιά του εργοστασίου (η επαπειλούμενη μόλυνση), κυοφορεί ένα διαρκές παιχνίδι αντιθέσεων, χάρη στην φωτογραφία του Σιμόν Μποφίς, γύρω από τις επικές διαστάσεις αυτής της σύγκρουσης (θυμίζει το πολανσκικό «Μωρό της Ρόζμαρι»).

Αν και η ατμόσφαιρα «απειλής» εντείνεται στο δεύτερο μισό, το φιλόδοξο πόνημα ενέχει αδυναμίες: αμήχανες σκηνές αγγλικών διαλόγων, παραπάνω ένταση από την πρωταγωνίστρια Κάτια Γκουλιώνη στην ερμηνεία της σε αντίθεση με τον συγκρατημένο Ανδρέα Κωνσταντίνου. Ωστόσο, το βασικό συστατικό του, η υπαρξιακή αγωνία και πάλη του ανθρώπου μπροστά στο άγνωστο, αναδεικνύεται πειστικά. Και η ευαίσθητη - ανάμεσα στη φιλοσοφημένη φόρμα του Ταρκόφσκι, την προσωπική ιδιοσυγκρασία– ισορροπία που κρατάει ο σκηνοθέτης ανοίγει σε ένα μεγαλοπρεπές, αινιγματικό φινάλε- καθαρόαιμο θρίλερ, που φωλιάζει μέσα σου. (2018) 

«Εμείς» («Us») / Σκηνοθεσία: Τζόρνταν Πιλ / ***
Παίζουν: Λουπίτα Νιόνγκ’ο, Γουίνστον Ντιουκ, Ελίζαμπεθ Μος

Βασανισμένη από ένα παιδικό τραύμα που επανέρχεται στη μνήμη της τώρα που μαζί με τον σύζυγό της και τα δυο τους παιδιά βρίσκονται στο παραλιακό πατρικό της σπίτι για καλοκαιρινές διακοπές, η Αντελαϊντ Γουίλσον προαισθάνεται το «κακό». Η φαινομενική ηρεμία της αφροαμερικανικής οικογένειας θα διαταραχθεί όταν τέσσερα άτομα που τους μοιάζουν εμφανίζονται στο κατώφλι τους. Αφού διέστρεψε ευφυώς τους κανόνες του θρίλερ τρόμου στο βραβευμένο με Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου «Τρέξε!» για να σχολιάσει τον ρατσισμό, ο Τζόρνταν Πιλ επανέρχεται με ένα παρόμοιο θρίλερ ανάμεσα στην αγωνία, τη φρίκη και την κωμωδία. Πατάει πάνω στην ιδέα του doppelganger και του αυτοκαταστροφικού «εγώ» για να φέρει το πολιτικό σχόλιο στο προσκήνιο, βάζοντας έναν καθρέφτη μπροστά από την αμερικανική κοινωνία (μέσω μιας καυστικής εικονογραφίας που όμως συνοδεύεται από πολλές σεναριακές ευκολίες). Η εντός των τειχών απειλή από τα ντυμένα με κόκκινες φόρμες άναρθρα, απειλητικά πανομοιότυπα της οικογένειας με ψαλίδια-φονικά όπλα, φέρνουν σε έναν μελετημένα αγωνιώδες, διασκεδαστικό εν θερμώ χορό τον Κάρπεντερ, τον Χάνεκε, τον Χίτσκοκ και τον Κρόνενμπεργκ. Σημειώστε πως τη διεύθυνση φωτογραφίας έχει επιμεληθεί ο Μάικ Γιουλάκης («Σε ακολουθεί», «Glass»). (2019)

«Οι αγώνες μας» («En Guerre») / Σκηνοθεσία: Στεφάν Μπριζέ / **1/2
Παίζουν: Βενσάν Λεντόν, Μελανί Ροβέρ, Ζακ Μπορντερί

Η απόφαση μιας πολυεθνικής εταιρείας να κλείσει ένα εργοστάσιό της στη Γαλλία, παρά τις οικονομικές θυσίες των υπάλληλων της, προκαλεί την αντίδραση των 1100 εργατών που με επικεφαλής τον εκπρόσωπο τους κατεβαίνουν σε απεργία διαρκείας. Οικεία στον μέσο θεατή, πλήρως στρατευμένη, πολιτική κατάθεση του Στεφάν Μπριζέ που ως Γάλλος Κεν Λόουτς υψώνει φωνή καταγγελίας κατά του καπιταλιστικού συστήματος. Μπροστάρης ξανά εδώ μετά το ψύχραιμο, παρατηρητικό δράμα «Ο νόμος της αγοράς» (Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στο 68ο Φεστιβάλ Καννών), ο σπουδαίος ηθοποιός Βενσάν Λεντόν που ηγείται εδώ σε έναν μαζικό αγώνα. Αγώνα δοσμένο στα πρότυπα ενός ντοκιμαντέρ του οποίου η τάση να αποδραματοποιεί τα γεγονότα και ταυτόχρονα να τονίζει το δράμα κυρίως με τη χρήση της μουσικής, πότε σε κάνει να θες να βγεις στο δρόμο και πότε να αλλάξεις κανάλι. (2018) 

«Vox Lux» / Σκηνοθεσία: Μπρέιντι Κορμπέτ / **
Παίζουν: Νάταλι Πόρτμαν, Τζουντ Λο, Ράφεϊ Κάσιντι, Στέισι Μπάρτιν

Έχοντας επιβιώσει από μια σχολική τραγωδία η Σελέστ θα εξελιχθεί σε σταρ της ποπ, μία αναρρίχηση προς τη φήμη που επιβλέπει ο ατζέντης της και η τραγουδοποιός αδελφή της, και που αρκετά χρόνια μετά, το 2017, θα τη φέρει αντιμέτωπη με την κόρη της και το τίμημα της δόξας. Ηθοποιός με θητεία στο ανεξάρτητο αμερικανικό σινεμά και την ευρωπαϊκή ελίτ των δημιουργών, ο Μπρέιντι Κορμπέτ του βραβευμένου αντιφασιστικού δράματος «Η γέννηση ενός ηγέτη» (2015), επιστρέφει με ένα υπερτονισμένο μελόδραμα, επεξηγηματικής εκτός κάδρου αφήγησης από τον Γουίλεμ Νταφόε, μουσικών εκρήξεων (υπογράφουν οι Σκοτ Γουόκερ και Sia) και κινηματογραφικών παραισθήσεων που μήτε στιγμή δεν σχολιάζουν σοβαρά τη θεματική του φιλμ, που είναι η βία, η αποθέωση και το κόστος της φήμης σήμερα. (2018)

Στις αίθουσες, ακόμη, το τρυφερό road movie «Ο διερμηνέας» του Σλοβάκου Μάρτιν Σούλικ, η αστυνομική περιπέτεια «Τα δύο πρόσωπα του νόμου» του Σ. Κρεγκ Ζάλερ με τον Μελ Γκίμπσον, το σπονδυλωτό «Βερολίνο, σ’ αγαπώ» και το θρίλερ «Επίθεση στη Βομβάη» του Αντονι Μάρας.