Το Μανιφέστο της γαλλικής πρεμιέρας του Γαβρά

Επίσημη πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες της Γαλλίας σήμερα για τη, βασισμένη στο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη, νέα ταινία του Κώστα Γαβρά «Ενήλικοι στην Αίθουσα», σχεδόν ένα μήνα μετά την ελληνική πρεμιέρα της, κι ο γαλλικός Τύπος προετοίμασε μ ενθουσιασμό το «έδαφος» για την προβολή της πιο πρόσφατης δημιουργίας ενός, εμβληματικού και για εκείνους, σκηνοθέτη τον οποίο θεωρούν άλλωστε κατά το ήμισυ Γάλλο.

Δεν είναι όμως μόνον αυτός ο λόγος που ιστορικές εφημερίδες, όπως η «Liberation», προβάλλουν την έξοδο της ταινίας στα σινεμά με εκτεταμένα δημοσιεύματα και σχόλια όπως ότι «αυτή η ταινία πείθει ότι, χωρίς μια τεράστια «ένεση» δημοκρατίας, για την οποία προφανώς η Γερμανία δεν θέλει να ακούσει, η Ευρώπη δεν έχει μέλλον». Ο λόγος είναι φυσικά το τεράστιο εκτόπισμα της προσωπικότητας του -και διευθυντή της Γαλλικής Ταινιοθήκης επί σειρά ετών- Γαβρά στη Γαλλία, αλλά και η αφορμή για να κάνει ένα μέρος του γαλλικού Τύπου, το πιο αριστερό, δριμεία κριτική στις πολιτικές της Ε.Ε.

Ας δούμε για παράδειγμα μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την παρουσίαση της ταινίας από τη «Liberation»:

«Αν οι Αμερικανοί ξέρουν πώς να μεταφέρουν στη σκηνή και στην οθόνη την πολιτική τους ζωή, αυτό δεν ισχύει για τους Ευρωπαίους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγάλη απούσα από σύγχρονες κινηματογραφικές ταινίες, σειρές, θεατρικά έργα ή μυθιστορήματα ως ένα θέμα που θεωρείται άγονο και ανυπόφορο, τόσο από τους συγγραφείς όσο και από παραγωγούς, διανομείς και εκδότες που εγκλωβίζονται στην άποψή τους. Χρειάζεται να έχει κάποιος το θάρρος και το κουράγιο του Κώστα Γαβρά, που βρίσκεται 86 χρόνια στις επάλξεις, για να αντιμετωπίσει κατά μέτωπον τις «Βρυξέλλες», όπως κάνει με την 20^η ταινία του «Ενήλικες στην Αίθουσα» που βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες της Γαλλίας την Τετάρτη (σ.σ.σήμερα), ακριβώς πενήντα χρόνια μετά το μυθικό «Ζ»»

Κι ακόμα: «Μια ταινία για την Ευρώπη αξίζει τουλάχιστον μια σημαντική αναφορά. Ειδικά όταν ο Κώστας Γαβράς αντιμετωπίζει ένα ιδιαίτερα δύσκολο θέμα, αυτό της κρίσης του ελληνικού χρέους, ή μάλλον της διαπραγμάτευσής του το 2015. Παρακολουθεί επί δύο συναρπαστικές ώρες το χρονικό διάστημα από την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ-κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς τότε-στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 έως το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου που προηγείται κατά λίγες ημέρες από την πλήρη συνθηκολόγηση του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος αναγκάστηκε να αποδεχθεί ένα σχέδιο πρωτοφανούς λιτότητας για να αποφύγει την έξοδο της χώρας του από το ευρώ».

«Η βάναυση πραγματικότητα του Eurogroup»

Με υπότιτλο «Η βάναυση πραγματικότητα του Eurogroup», η γαλλική εφημερίδα συνεχίζει επισημαίνοντας: «Ο σκηνοθέτης ασπάζεται μία πλευρά υποτίθεται μεροληπτική εφόσον η κρίση αντιμετωπίζεται βάσει της άποψης του μοναδικού Γιάνη Βαρουφάκη, τον οποίο ενσαρκώνει ο εξαιρετικός Χρήστος Λούλης. Μια επικίνδυνη επιλογή, καθώς ο Γαβράς παίρνει το ρίσκο αποδυνάμωσης του κινηματογραφικού περιεχομένου, καθώς ο εφήμερος υπουργός Οικονομικών - που «εκτοξεύτηκε» από την ελληνική κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2015 - είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Ωστόσο, είναι δικαιολογημένο από κινηματογραφικής απόψεως: ο Γαβράς ήθελε να δείξει τη βάναυση πραγματικότητα του Eurogroup εναντίον του οποίου αγωνίστηκε επί έξι μήνες (…) Η ΕΕ δεν παίζει ωραίο ρόλο στην υπόθεση, ακόμη και αν ο Γαβράς δεν κρύβει την ελληνική ευθύνη για το ξέσπασμα της κρίσης. Αλλά το σημαντικό είναι αλλού: ο σκηνοθέτης δείχνει πώς το Eurogroup είναι ένα αντιδημοκρατικό, αδιαφανές σώμα που δεν λογοδοτεί σε κανέναν. Η ακραία γερμανική αλαζονεία, καθώς το Βερολίνο επέβαλε την κυριαρχία του στην ευρωζώνη ζώνη, σου κόβει την ανάσα: είναι άλλο να το ξέρεις κι άλλο να το βλέπεις στην οθόνη».

Δεν είναι μόνον η Libe φυσικά που ασχολήθηκε με το θέμα. «Είναι το φιλμ που μιλάει για όσα μας αφορούν, είναι το μεγάλο πολιτικό φιλμ των αρχών του 21ου αιώνα», σχολίασε π.χ. ο Εντί Πλένελ, διευθυντής του Mediapart. Ο ίδιος ο Γαβράς έδωσε συνεντεύξεις σε πολλά γαλλικά Μέσα. «Πιστεύω στην καθημερινή αντίσταση» δήλωσε π.χ. χαρακτηριστικά μιλώντας στην Le Parisien.

Διευθυντής σύνταξης για μια μέρα στην Humanite

Και όχι μόνον αυτά. Η ιστορική εφημερίδα L’ Humanite που συνδέεται με το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, προσκάλεσε τον Γαβρά να αναλάβει για ένα 24ωρο καθήκοντα Διευθυντή Σύνταξης ενόψει της σημερινής της έκδοσης. 

«Η ηθική και η πολιτική», είναι ο κύριος τίτλος που προέκυψε από τη συνεργασία, την οποία οι συντάκτες της εφημερίδας την περιέγραψαν ως  «μια πολύτιμη στιγμή συζήτησης και αδελφοσύνης». Στο σχετικό δημοσίευμα όπου αφηγούνταν τις ώρες που ο Γαβράς έμεινε μαζί τους, χθες, ενόψει της προετοιμασίας του σημερινού τους φύλλου, επεσήμαιναν: «Ο Γαβράς έφτασε στο γραφείο ως φίλος, ο πιο προσιτός στον κόσμο κι έγινε δεκτός ως ένας από εμάς. Οι ταινίες του έχουν μια ιδιαίτερη απήχηση σ΄εμάς, θέτοντας πάντα ένα ζήτημα αδελφοσύνης. Η ταινία που βγαίνει στις αίθουσες σήμερα, μας κινητοποιεί: οι σελίδας της Humanite δονούνται εδώ και μια δεκαετία εναρμονισμένες με τους ελληνικούς αγώνες, τις ελπίδες και τις απογοητεύσεις από τις οποίες εμπνέεται αυτή η μυθοπλασία. Η ταινία τρέφεται όμως από ένα πυκνό πολιτικό , πολύ πραγματικό, υλικό (..)Κατά τη διάρκεια της δημοσιογραφικής σύσκεψης, ο σκηνοθέτης είναι προσεκτικός, ακούγοντας και σημειώνοντας τα θέματα που διατυπώνονται. Οι καινούριες ειδήσεις αμέσως ανατρέπουν τον αρχικό προγραμματισμό: το πρώτο θέμα της εφημερίδας θα αφορά στις «επιθέσεις» της κυβέρνησης Μακρόν εναντίον των προσφύγων: την εισαγωγή ποσοστώσεων, τους περιορισμούς στην πρόσβαση στην περίθαλψη. Για τον σημερινό Διευθυντή Σύνταξής μας, η ερώτηση που τίθεται αφορά και πάλι τον «άνθρωπο»».

Έτσι κι αλλιώς ό,τι έχει κάνει ο Γαβράς αφορά τον Άνθρωπο. Κι αυτή είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη της μεγάλης κινηματογραφικής αλλά και πολιτικής του παρακαταθήκης. Είτε μας άρεσε η τελευταία του ταινία, είτε όχι, στις λέξεις και στις διαπιστώσεις του γαλλικού Τύπου βρίσκει κάποιος επιτέλους ένα αίσθημα δικαιοσύνης για ό,τι πέρασε η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, αλλά και για ό,τι συνέβαινε και συμβαίνει στα υψηλά ευρωπαϊκά κλιμάκια με τους κλεισμένους «Ενήλικες στην Αίθουσα».