Πολιτισμός|16.06.2020 22:36

Πρώτη δημοπρασία από ελληνικό οίκο 8 έργων της Συλλογής Κωστάκη

Τίμος Φακαλής

Είκοσι χρόνια μετά την αγορά 1.277 έργων της συλλογής Κωστάκη από το ελληνικό Δημόσιο και την φιλοξενία τους στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη οχτώ σημαντικά έργα τέχνης του εμβληματικού συλλέκτη τα οποία φυλάσσονται στην Ελλάδα βγαίνουν σε δημοπρασία από τον ελληνικό οίκο δημοπρασιών «Loudos Auctions» στις 24 Ιουνίου. Πρόκειται για δύο πορτρέτα του Γεωργίου Κωστάκη (υδατογραφία σε χαρτί, 57Χ40) και ένα της συζύγου του Ζιναϊδας (παστέλ σε χαρτί, 40X28), που φιλοτέχνησε ο Ρώσος καλλιτέχνης και φίλος του ζευγαριού Ανατόλι Ζβέρεφ, κύριος εκφραστής του ρωσικού εξπρεσιονισμού.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Ο Γιώργος Κωστάκης με τον Ρώσο καλλιτέχνη και φίλο του Ντιμίτρι Κρασνοπέτσεφ

Τα δύο πορτρέτα δημοπρατούνται μαζί αλλά τέσσερις πίνακες του Ανατολί Ζβέρεφ- οι οποίοι έχουν φθορές από την περιβόητη πυρκαγιά στο εξοχικό του Κωστάκη. Όλα είναι έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας και χαρακτηρίζονται ακριβώς από την ένταση των χρωμάτων τους. Ιδιαίτερη είναι και μια σπάνια σύνθεση του Ντιμίτρι Κρασνοπέτσεφ με τίτλο «Συνθεση», λάδι σε πάνελ διαστάσεων 51X60 εκατ. με τιμή εκκίνησης τις 30.000 ευρώ.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Ο Γιώργος Κωστάκης με τον Ρώσο καλλιτέχνη και φίλο του Ανατόλι Ζβέρεφ

Τα έργα του Κρασνοπέτσεφ έχουν αποκτήσει παγκόσμια αναγνώριση και παραμένουν ακόμη και σήμερα περιζήτητα ενώ ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που του απονεμήθηκε το 1993 το βραβείο «Triumph». Δεκάδες έργα του εκτός από τη συλλογή Κωστάκη, κοσμούν και τις προθήκες των μεγαλύτερων μουσείων διεθνώς.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Πορτρέτο της συζύγου του Γιώργου Κωστάκη, Ζιναϊδας

Με αφορμή τη δημοπρασία στο φώς έρχονται και δυο σπάνιες φωτογραφίες του Γιώργου Κωστάκη με τον Ανατολί Ζβέρεφ σε μια δεξίωση και άλλη μία, στο σπίτι του συλλέκτη με φόντο τα έργα του καλλιτέχνη Ντιμίτρι Κρασνοπέτσεφ (ανήκουν στο αρχείο της Λένας Ντίμοβα, εγγονής του Κωστάκη). Προς πώληση βγαίνει και ένα πίνακας του Νικολάι Γκριτσούκ, ο οποίος αποτυπώνει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους της παγκόσμιας τέχνης που άνθισε στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

«Ακόμη και σήμερα μας εντυπωσιάζει το ένστικτο του Κωστάκη-Πάντα επίκαιρη η Ρωσική Πρωτοπορία»

«Είναι η πρώτη φορά που φορά που δημοπρατούνται έργα της Συλλογής Κωστάκη από ελληνικό Οίκο Δημοπρασιών. Ακόμα και σήμερα μας εντυπωσιάζει βαθιά το ένστικτο του Κωστάκη» είπε στο ethnos.gr ο δημοπράτης της ‘Loudos Auctions’ Θάνος Λούδος και πρόσθεσε: «Συνήθως τέτοια έργα φεύγουν από την Ελλάδα και δημοπρατούνται σε δημοπρασίες του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. Για πρώτη φορά οι κληρονόμοι του εμπιστεύονται έναν ελληνικό οίκο δημοπρασιών.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Πορτρέτο του Γιώργου Κωστάκη από τον Ρώσο καλλιτέχνη και φίλος του Ανατόλι Ζβέρεφ

Είναι πολύ μεγάλη ευθύνη αλλά και μεγάλη τιμή για τη Θεσσαλονίκη-όπου φιλοξενείται η Συλλογή Κωστάκη, η μεγαλύτερη συλλογή Ρωσικής Πρωτοπορίας εκτός Ρωσίας- να δίνεται η δυνατότητα σε έναν Ελληνικό Οίκο να αναλάβει την δημοπράτησή τους. Μαζί με την Συλλογή Κωστάκη διαφημίζεται στο εξωτερικό και η Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, αποτελεί και μια σημαντική ευκαιρία σε ιδιώτες συλλέκτες να εμπλουτίσουν την συλλογή τους με σπάνια και ιστορικά έργα. Η Ρωσική Πρωτοπορία είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της τέχνης και θεωρώ ότι πάντα θα είναι επίκαιρη. Έχει το δικό της κοινό και πάντα θα έχει ζήτηση».

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Πίνακας του Νικολάι Γκριτσούκ

Η δημοπράτηση θα γίνει με live streaming, μια διαδικασία που γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα καθώς μέχρι στιγμής αντίστοιχες δημοπρασίες γίνονταν κυρίως στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και το Παρίσι, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους συμμετέχουν να νιώσουν τον παλμό της δημοπρασίας χωρίς να βρίσκονται στην αίθουσα.

Το ενδιαφέρον Κωστάκη για τη ρωσική πειραματική τέχνη

Ο Κωστάκης, γιος εμπόρου από τη Ζάκυνθο, γεννήθηκε στη Μόσχα το 1913 όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Έπιασε δουλειά ως οδηγός και στο πλαίσιο των καθηκόντων του συνόδευε ξένους διπλωμάτες στις επισκέψεις του σε παλαιοπωλεία. Χωρίς να έχει ιδιαίτερη καλλιτεχνική παιδεία και επαφή με την Τέχνη - και τη μοντέρνα τέχνη - προικισμένος όμως με ένα σπάνιο ένστικτο, ο Γ. Κωστάκης, εντυπωσιάστηκε βλέποντας, το 1946, έναν πίνακα της Ολγας Ροζάνοβα.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Η «Σύνθεση» του Ντιμίτρι Κρασνοπέτσεφ

Από τότε άρχισε να ενδιαφέρεται για τη ρωσική πειραματική τέχνη των αρχών του 20ού αιώνα. της προπολεμικής ρωσικής πρωτοπορίας, ενός κινήματος που είχε πέσει στη δυσμένεια του καθεστώτος Αγοράζοντας σιγά σιγά, και με λίγα χρήματα, έργα από τα εργαστήρια των καλλιτεχνών, ή από τις οικογένειές τους, γνωρίστηκε, αλλά και έγινε φίλος, με πολλούς καλλιτέχνες των παλαιότερων και νεότερων γενεών και τους κύκλους τους, άλλα και με επιζώντες καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας.

Όταν διαπραγματεύθηκε την έξοδό του πριν καταρρεύσει η ΕΣΣΔ, χρειάστηκε να χωρίσει τα αποκτήματά του σε δύο μέρη: ένα έμεινε αναγκαστικά στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ και άλλο ένα κράτησαν ο ίδιος και η οικογένειά του. Αυτό το τμήμα αποκτήθηκε από το ελληνικό κράτος και αποτέλεσε την προίκα του νεοσύστατου τότε Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Έργο του Ρώσου καλλιτέχνη Ανατολί Ζβέρεφ

Η συλλογή Κωστάκη στη Θεσσαλονίκη

Η συλλογή Κωστάκη στη Θεσσαλονίκη απαρτίζεται από 1.277 έργα τέχνης (πίνακες ζωγραφικής, σχέδια και προσχέδια, κατασκευές, κεραμικά, αφίσες, εικονογραφημένα φυλλάδια, τρικ, άλλα έντυπα και άλλα εικαστικά αντικείμενα) σημαντικών καλλιτεχνών της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Κ. Μαλέβιτς, Λ. Ποπόβα, Β. Τάτλιν, Α. Ρότσενκο, Ι. Κλιουν, Γ. Κλούτσις, Σ. Νικρίτιν, Ο. Ροζάνοβα, Β. Στεπάνοβα, Ν. Ουνταλτσόβα, Μ. Ματιούσιν, Π. Φιλόνοφ και πάρα πολλών άλλων. Η συλλογή είναι αντιπροσωπευτική όλων των ρευμάτων και των τάσεων της Ρωσικής Πρωτοπορίας, μιας από τις πιο ρηξικέλευθες και ενδιαφέρουσες περιόδους της παγκόσμιας Τέχνης που άνθισε στη Ρωσία στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Η δημοπρασία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 24 Ιουνίου στις 16:00 και θα μεταδοθεί ζωντανά από το website
του Οίκου.

Αρχείο Λένας Ντίμοβα, εγγονής Γιώργου Κωστάκη/Έργο του Ρώσου καλλιτέχνη Ανατολί Ζβέρεφ
συλλογή Κωστάκηρωσική πρωτοπορία