Πολιτισμός|10.03.2022 13:45

Maria Prymachenko: Οι ρωσικές δυνάμεις κατέστρεψαν διάσημα έργα τέχνης - Τώρα γίνονται σύμβολο ελπίδας για την ειρήνη

Newsroom
Σετ φωτογραφιών, σύρετε προς τα αριστερά
Η ζωγράφος Μαρία Πριματσένκο (Maria Prymachenko) είναι μία από τις πιο σημαντικές αυτοδίδακτες καλλιτέχνιδες του 20ου αιώνα, και μία γυναίκα σύμβολο για την ουκρανική εθνική ταυτότητα. Οι φανταστικοί της πίνακες, τους οποίους έχουν επαινέσει σημαντικοί συνάδελφοί της, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, βρίσκονται στα σημαντικότερα μουσεία της Ουκρανίας. Η δουλειά της έχει κοσμήσει γραμματόσημα και έχει μείνει ... αθάνατη πάνω σε επετειακά ουκρανικά νομίσματα. Το 1936, αφού επισκέφθηκε μια έκθεση με έργα της λέγεται ότι ο Πικάσο αναφώνησε: «Προσκυνώ μπροστά στο καλλιτεχνικό θαύμα αυτής της λαμπρής Ουκρανής». 
 
Είκοσι πέντε χρόνια μετά τον θάνατό της, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία απειλεί τα εμβληματικά έργα της Πριματσένκο, η οποία ταυτίστηκε στη συνείδηση των Ουκρανών με την ειρήνη. Την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε η είδηση ότι πολλά από τα έργα της ήταν ανάμεσα σε εκείνα που καταστράφηκαν σε μουσείο της περιοχής Ivankiv, περίπου 50 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πρωτεύουσας του Κιέβου, κατόπιν βομβαρδισμών από τα ρωσικά στρατεύματα.
Η Emine Dzheppar, αναπληρώτρια υπουργός πολιτισμού της Ουκρανίας, δημοσίευσε ένα βίντεο στο Twitter που δείχνει τις φλόγες να καταπίνουν τον χώρο τέχνης, Ivankiv Historical and Local History Museum, που λίγο καιρό πριν περιέγραφε τους πίνακες της Πριματσένκο ως «το καμάρι του μουσείου». «Αφού δεν έχουν δική τους κουλτούρα, καταστρέφουν την κληρονομιά των άλλων εθνών», έγραψε η Dzheppar. Τα έργα της με τα φωτεινά χρώματα και τις σχεδόν παιδικές απεικονίσεις χλωρίδας και πανίδας μαζί με αγρότες που φροντίζουν τη γη, ήταν ανάμεσα στα έργα που θεωρήθηκε ότι χάθηκαν στη φωτιά. 
Κατόπιν, έγινε γνωστό ότι κάποιοι πίνακες σώθηκαν. Το ινστιτούτο «Maria Prymachenko Family Foundation», το οποίο διαχειρίζεται τα έργα της ζωγράφου και η δισέγγονή της Anastasiia, πιστεύουν ότι κάποιοι πίνακες έχουν σωθεί από ντόπιο κάτοικο. Η δημοσιογράφος Tanya Goncharova τουίταρε ότι όντως κάποια έργα σώθηκαν. «Ένας ήρωας κατάφερε να μεταφέρει τους πίνακες μακριά από τη φωτιά» δήλωσε η δικηγόρος και μια από τις ιδρύτριες του Ινστιτούτου, Natalia Gnatiuk, σε τηλεφωνική συνομιλία με το CNN από τη δυτική Ουκρανία όπου έχει διαφύγει. «Πρόκειται για 10 πίνακες αλλά δεν είναι ακόμα ασφαλείς». Αν και αρχικά υπήρχε επικοινωνία με τον κάτοικο που έσωσε τους πίνακες, κατόπιν λόγω των βομβαρδισμών δεν μπορούν να τον εντοπίσουν.
 

Ποια είναι η Maria Prymachenko

Η Πριματσένκο είναι μια αυτοδίδακτη καλλιτέχνιδα που δημιούργησε εικονογραφικές συνθέσεις, βασισμένες στην ουκρανική λαογραφία και μυθολογία. Γεννημένη σε οικογένεια αγροτών το 1908, η Πριματσένκο, η οποία πέθανε σε ηλικία 88 ετών το 1987, πέρασε όλη της τη ζωή σε ένα χωριό Bolotnia κοντά στο Ιβάνκιβ. Εξέφρασε την πλούσια φαντασία της μέσα από το σχέδιο και τη ζωγραφική.

Αρκετά από τα έργα της έχουν παρουσιαστεί στα γραμματόσημα της Ουκρανίας και το 1966 τής απονεμήθηκε η υψηλότερη πολιτιστική διάκριση της Ουκρανίας, το Εθνικό Βραβείο Σεφτσένκο. Για να αναγνωρίσει τη συνεισφορά της στον τομέα της λαϊκής τέχνης, η Unesco ανακήρυξε το 2009 έτος της Μαρία Πριματσένκο.

 

Τα περισσότερα έργα της, περίπου 650, βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο Εφαρμοσμένης Λαϊκής Τέχνης της Ουκρανίας στο Κίεβο.Στην παιδική της ηλικία, η Πριματσένκο αρρώστησε με πολιομυελίτιδα, η οποία επηρέασε τη ζωή και την τέχνη της.

Σύμβολο ελπίδας 

Με τα νέα για την καταστροφή των έργων της Ουκρανής ζωγράφου να κάνουν τον γύρο του διαδικτύου, ακτιβιστές μακριά από τη φωτιά του πολέμου επικοινωνούν τη σημασία του έργου της Πριματσένκο, σαν σύμβολο αλληλεγγύης. Το έργο της του 1982 με τίτλο «Ένα περιστέρι απλώνει τα φτερά και ζητάει ειρήνη» - αν και δεν συμπεριλαμβάνεται στους (μάλλον) κατεστραμμένους πίνακες - συγκεντρώνει τα βλέμματα ως σύμβολο ελπίδας για κατάπαυση του πυρός. Στο Σεντ Λούις στο Μισούρι η καλλιτέχνις Maria Carmen Knecht δημιούργησε ένα αντίγραφο του έργου σε street art.

 

Μία άλλη καλλιτεχνική ομάδα με το όνομα Justice Murals, στο Όκλαντ πρόβαλε διαφάνειες των έργων της πάνω σε ένα κτίριο. Στο Σαν Φρανσίσκο, έξι καλλιτέχνες και 100 εθελοντές δημιούργησαν μια τοιχογραφία με πλάτος περίπου 7 μέτρα έξω από το Ferry Building. Το μήνυμα «Σταματήστε τον πόλεμο στην Ουκρανία» ήταν γραμμένο με μπλε γράμματα.

 

Διαβάστε ακόμη
έργα τέχνηςελπίδαειδήσεις τώραζωγράφοςΟυκρανίαΡωσίαπεριστέριαπόλεμος