Δηµοσθένης Σκουλάκης: Ο ζωγράφος που δεν περιοριζόταν από τον καµβά (pics)

Πολυτάλαντος, πολυδιάστατος, πολυσχιδής, αυτοσαρκαστικός, ενίοτε αυτοκαταστροφικός. Δεν είναι τυχαίο ότι ενεπλάκη µε την πολιτική, υπηρέτησε τη δηµοσιογραφία, ασχολήθηκε επαγγελµατικά µε την πολιτική γελοιογραφία, την εικονογράφηση και τη σκηνογραφία, από το 1959 µέχρι το 1984 – οπότε και καταπιάστηκε αποκλειστικά µε τη ζωγραφική.

Και αυτό γιατί ο Δηµοσθένης Σκουλάκης (1939-2014) συµπύκνωνε αρετές, αντιφατικές µεταξύ τους, διάγοντας έναν βίο γεµάτο από εµπειρίες, τέχνη, χιούµορ, πολιτικούς αγώνες, ιδέες και πάθη. Πάνω απ’ όλα, όµως, ως καλλιτέχνης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της γενιάς του 1970, µιας γενιάς σηµαδεµένης από τις τραυµατικές εµπειρίες της δικτατορίας και της µετεµφυλιακής Ελλάδας.

Το εκθεσιακό αφιέρωµα του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138 στα 50 χρόνια δηµιουργίας του Δ. Σκουλάκη υπό τον τίτλο «Ένας µεγάλος αντιφατικός», το οποίο θα πραγµατοποιηθεί από τις 27 Φεβρουαρίου έως τις 5 Μαΐου, είναι µια αναδροµή που συµπεριλαµβάνει αντιπροσωπευτικά δείγµατα από το ευρύ φάσµα της καλλιτεχνικής του διαδροµής. Και, βέβαια, αποτελεί µια πρώτης τάξεως ευκαιρία να απολαύσουµε το έργο αυτού του τόσο σηµαντικού καλλιτέχνη και να µυηθούµε στο καλλιτεχνικό του σύµπαν – µια θαυµαστή εικαστική κατάθεση από έναν χαρισµατικό δηµιουργό που κατάφερε να συγκεράσει τη µεταφυσική ατµόσφαιρα µε τον ρεαλισµό, την ποπ αρτ µε τον φωτορεαλισµό, την ανθρώπινη φιγούρα µε τη χρήση συµβόλων, το πορτρέτο µε την κοινωνικοπολιτική κριτική µατιά, την αυτοπροσωπογραφία µε την έννοια της µνήµης, αλλά και την αγωνιώδη αναζήτηση ταυτότητας. Η έκθεση, σε επιµέλεια Ελένης Αθανασίου και αρχιτεκτονικό σχεδιασµό Ναταλίας Μπούρα, έχει ως πρωταρχικό σκοπό να αναδείξει την ιστορική εξέλιξη και εικαστική διαδροµή του καλλιτέχνη, εντοπίζοντας, διερευνώντας και αποκαλύπτοντας τις συγγένειες, τις συνδέσεις και τη συνοχή έργων προερχόµενων από διαφορετικές ενότητες και χρονικές περιόδους.

Στην παρουσίαση αυτή περιλαµβάνεται ένας αρκετά µεγάλος αριθµός από τα πλέον χαρακτηριστικά έργα του Δ. Σκουλάκη και χωρίζεται σε οκτώ ξεχωριστές ενότητες, οι οποίες ακολουθούν θεµατικά και χρονολογικά την εικαστική διαδροµή του. Στην ουσία πρόκειται για µια εικαστική πανδαισία αυτού του συναρπαστικού έργου, µια περιδιάβαση µέσα από περίπου 100 πίνακες ζωγραφικής, ξεκινώντας από την πρώιµη περίοδό του το 1957, περνώντας στην περίοδο της πολιτικής του ζωγραφικής (1960-1967), εκείνη της αυτοεξορίας του στην Ευρώπη, στην Αµερική και στον Καναδά (1967-1972), καθώς και στον κύριο όγκο της δουλειάς του στην Ελλάδα (1981-2009).

Καθοδηγούµενος από τις προτροπές του Γιάννη Τσαρούχη, αυτός ο ξεχωριστός καλλιτέχνης από πολύ νεαρή ηλικία έµαθε να αγαπάει τη δηµιουργική διαδικασία και υιοθέτησε έναν δικό του ρεαλισµό, πιο µοντέρνο. Μαθήτευσε δίπλα στους Φώτη Κόντογλου και Σπύρο Παπαλουκά και το 1957 πήγε στο Παρίσι, απ’ όπου επέστρεψε για να µαθητεύσει δίπλα στον Γιάννη Μόραλη. Ταυτόχρονα σπούδαζε σκηνογραφία, ενώ αντιµετώπιζε τους φόβους του πατέρα του για το επάγγελµα, µε τη µητέρα του να τον ενθαρρύνει να συνεχίσει!

Η θεµατολογία του

Επίκεντρο της έρευνάς του υπήρξε ο άνθρωπος, µε τη θεµατολογία του να απαρτίζεται από πρόσωπα της δηµοσιότητας, πρόσωπα φίλων καλλιτεχνών, αλλά και πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντός του, αυτοπροσωπογραφίες, εικόνες από εφηµερίδες και περιοδικά. Αλλά και κούκλες µοδίστρας, ιπτάµενα ψάρια, σφαίρες, διαδηλώσεις, διαδροµές στον υπόγειο, επανεγγραφές σηµαντικών έργων της ιστορίας της τέχνης, όλα αποτυπωµένα µέσα από µια κριτική µατιά, ενίοτε µεταφυσική και σαρκαστική – κάτι που αναµένεται να γίνει αντιληπτό ποικιλοτρόπως από τον επισκέπτη του συγκεκριµένου εκθεσιακού αφιερώµατος.

Όσο για την πλούσια εικονογραφηµένη έκδοση µε τίτλο «∆ηµοσθένης Σκουλάκης – Ένας µεγάλος αντιφατικός», συµπληρώνει ιδανικά την έκθεση, εµπλουτίζοντας την ούτως ή άλλως µαγευτική εµπειρία που θα αποκοµίσει κανείς µέσα από αυτήν. 

Ακολουθήστε το ethnos.gr στο Instagram