Θωμάς Κοροβίνης: «Είμαστε υπήκοοι χωρίς βασιλιά»-Οι εκλογές, η Αριστερά, ο ΠΑΟΚ, η εκκλησία, η Θεσσαλονίκη και ο Ρασούλης

Ήρεμος εν συγχύσει όπως περιγράφει τον εαυτό του αυτόν τον καιρό ο Θωμάς Κοροβίνης βρίσκεται σε φάση απολογισμού και επαναπροσδιορισμού. «Προσπαθώ στην ωριμότητά μου να  στέκομαι σε μια ισορροπία ανάμεσα στις προσωπικές μου αναζητήσεις-στο υπαρξιακό, όλα αυτά που ταλανίζουν έναν άνθρωπο που έχουν περάσει τα χρόνια του-και στο τι θα κάνω παρακάτω», θα πει ο πολυγραφότατος συγγραφέας, ατενίζοντας τον Θερμαϊκό. Συναντηθήκαμε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης την επομένη από την πετυχημένη παράσταση «Ποίηση και Αλητεία» που ανεβάζει με μια παρέα εμπειρικών και μορφωμένων τριαντάρηδων μουσικών -όπως λέει-, βγάζοντας στην φόρα τα ποιήματά του. «Ζύγισα πάρα πολύ τα ποιήματά μου μέσα στο χρόνο για να φτάσω στο σημείο να πιστέψω ότι είναι ώριμα να τα βγάλω προς τα έξω και τα δοκίμασα στον κόσμο. Και βρέθηκα μπροστά σε μια αναμενομένη έκπληξη που περίμενα να γίνει έτσι αλλά με εξέπληξε ακόμη παραπάνω απ’ ότι περίμενα. Γιατί είμαστε λαός που δεν έχει μάθει να ακούει. Μιλάμε ο ένας πάνω στον άλλο και στην παράσταση κάθονται καθηλωμένοι. Βλέπω πόσο ανάγκη έχει ο κόσμος, ο θετικά διακείμενος  απέναντι στα κινήματα και στην στάση διαμαρτυρίας και ανησυχίας, απέναντι στα τεκταινόμενα τα οποία μας ζώνουν τώρα και αντί να είμαστε σαν το Κούγκι στο Σούλι έτοιμοι να γκρεμιστούμε,  αντί να γκρεμιστούμε να αντιπαρατεθούμε για το καλό μας».  

Χειμαρρώδης και παθιασμένος με τη νέα του δουλειά εξηγεί ότι η παράσταση «Ποίηση και Αλητεία» δεν είναι ποίηση, δεν είναι ένας παχύρευστος λυρισμός. «Το αντίθετο. Είναι επέλαση. Έχει πολλές  αναφορές στο πρόσφατο παρελθόν και στο σήμερα, δηλ. σε αυτά που μας έχουν συμβεί,  βάζοντας στο εδώλιο και την κοινότητα. ‘Που ήσασταν κρυμμένοι;’»  θα πει, κρατώντας στα χέρια του το τελευταίο του μυθιστόρημα  «Ο Μπέμπης», για τη μεγάλη δόξα του Πειραιά,  τον Δημήτρη Στεργίου.

Το πετυχημένο δρώμενο με ανάγνωση ποιημάτων και ερμηνεία τραγουδιών του Θωμά Κοροβίνη από τον ίδιο με την συνοδεία των μουσικών θα ανέβει ξανά στις 26 Απριλίου στο καφέ "Ζωγια" , στις 31 Μαΐου στο οθωμανικό μνημείο "Ισλαχανέ" στην Θεσσαλονίκη, στις 7 Ιουλίου στο κτήμα του Θωμά Κοροβίνη  στα Πλατανίδια Βόλου στην καθιερωμένη επί δωδεκαετία "συνάντηση λογοτεχνίας και μουσικής" και το φθινόπωρο θα κατέβει  Αθήνα.

Όπως είπατε είστε σε φάση απολογισμού. Ποια πράγματα σημάδεψαν τη ζωή σας;

Είναι η καταγωγή μου. Πρώτα απ΄ όλα είμαι από την Μηχανιώνα που ήταν ο κόσμος των ψαράδων. Ζυμώθηκα πάρα πολύ μέσα στα καφενεία από μικρό παιδάκι. Σέρβιρα καφέδες στα γεροντάκια και ρούφηξα όλες τις αποχρώσεις των επαγγελμάτων, της προσφυγιάς. Είναι μια τεράστια προίκα αυτό. Ωριμάζεις κοινωνικά εκ των πραγμάτων. Μετά την Μηχανιώνα ήρθε το πανεπιστήμιο σε μια εποχή αναγέννησης. Είχα ένα επιτελείο επιστήθιων καθηγητών όπως ο Μαρωνίτης, ο Σαββίδης, ο Χουρμουζιάδης, ο Ανδρόνικος με τους οποίους κάναμε και παρέα. Μετά ήρθε η θητεία στον Χριστιανόπουλο. Από μικρή ηλικία πήγαινα στη Διαγώνιο. Το βίωμα εκεί με σημάδεψε. Το λαϊκό τραγούδι με συνοδεύει πάντα γιατί από μικρός είμαι ένας φορέας του. Για αυτό και τα λογοτεχνικά μου είναι λαϊκά τραγούδια. Σταθμός για τον Κοροβίνη είναι και η Κωνσταντινούπολη. «Τεράστια εμπειρία ζωής. Είναι η πόλη που την περπάτησα και την έζησα πιο δυνατά από τη Θεσσαλονίκη σε νεανική ηλικία».

Ιστορίες που ακόμη θυμάστε; 

Η πρώτη συνάντηση με τον Αξελό. Εγώ ‘ψάρι’ πήγα στο βιβλιοπωλείο που θα παρουσίαζε το βιβλίο του. Πήγα νωρίτερα. Και αντί να τον πλησιάσω, από την φυσική δειλία του νεότερου και τον θαυμασμό έκοβα βόλτες. «Γιατί κάνετε βόλτες γύρω-γύρω σαν το παλιάλογο από το αλώνι. Καθήστε. Τι να σας προσφέρω» με ρωτάει ο Αξελός. Μου φέρνει ένα ουίσκι και καπνίζουμε. «Θέλετε να με ρωτήσετε κάτι» επανέρχεται. «Ναι, να σας ρωτήσω κάτι» απαντώ και παίρνω φόρα: «Τι αξίζει στη ζωή κύριε Αξελέ;»  «Αυτό που κάνουμε τώρα. Το ουίσκι που πίνουμε, το τσιγάρο που καπνίζουμε και οι κουβέντες που αλλάζουμε»….

Αλλά και την ιστορία με τον Ανδρόνικο και τον Κούδα την θυμάμαι σαν χθες. Κάποια μέρα στην ΕΡΤ περίμεναν τον Ανδρόνικο. Μόλις είχε ανακαλύψει τους τάφους του Φιλίππου στη Βεργίνα και περίμεναν παράλληλα και τον Κούδα.

Μπαίνει ο Ανδρόνικος στο στούντιο. Δεν τον κατάλαβαν οι τεχνικοί και δεν του δίνουν καμιά σημασία. Και μπαίνει από πίσω και ο Κούδας και τους μαλώνει.  «Τι είναι αυτά;» λέει ο Κούδας στους τεχνικούς.  «Σηκωθείτε όχι για μένα, αλλά για αυτόν. Εγώ θα του έδινα τον θρόνο του Φιλίππου» απαντά ο Ανδρόνικος.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 2005 πήγα να συναντήσω τον Κούδα για να του πάρω συνέντευξη για τον Καζαντζίδη στη βιοτεχνία του. «Τι κάνετε» μου λέει. «Καλά, εσείς τι κάνετε» απαντώ. «Τι να κάνω, έτσι που μας κάναν» απάντησε ο Κούδας. Δεν χρειάστηκε να πει ποιοι. Δεν έβαλε υποκείμενο. Ποιοι είναι αυτοί που μας κάναν τι. Το υπαινίχθηκε. Με άλλους μιλάμε ώρες και δεν μπορούμε να βρούμε το υποκείμενο....

Ακόμη και σήμερα γελάει κάθε φορά που θυμάται την συνάντηση που είχε αυτός και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος με τον Άκη Τσοχατζόπουλο στο φεστιβάλ βιβλίου στην παραλία Θεσσαλονίκης. «Περνάει ο Άκης από τον πάγκο μας. Στέκεται και λέει: «Κύριε Χριστιανόπουλε σας θαυμάζω από τα βιβλία σας». «Δεν έχεις διαβάσει τίποτα. Εν πάση περιπτώσει, πες μου». «Να βγούμε μια φωτογραφία» του ζητά ο Άκης. «Α μόλις βγήκα με τον Σουφλιά, θα καεί το φιλμ…» απαντά ο Χριστιανόπουλος, αφήνοντας. άναυδο τον υπουργό.

Μιλήσατε πριν λίγο για τους δασκάλους που σας σημάδεψαν. Σας λείπει κάποιος συνοδοιπόρος;

O Νίκος Παπάζογλου και ο Μανόλης Ρασούλης ήταν φωτεινή αναφορά για μένα. Χάνοντας αυτούς ορφάνεψα. Και ο Ρασούλης ήταν από τις φιλίες που δεν χόρτασα.

Σήμερα πως βλέπετε τα πράγματα; Τι  συμβαίνει στη χώρα;

Κανιβαλισμός και ακηδεία (αφροντισιά), όπως λέει και η Ρούλα Αλαβέρα στην ποιητική της συλλογή. Οι διαχειριστές της πολιτικής εξουσίας είναι η εξέλιξη και η συνέχεια της οικοδόμησης της δομής του κράτους των φερόμενων νικητών που είναι η δεξιά. Αυτό που γίνεται τώρα, γινόταν με πιο άγριο αντικομουνιστικό και ρεβανσιστικό τρόπο παλιότερα αλλά με πιο γερά θεμέλια. Με την έννοια ότι όταν έχτιζαν ένα κράτος πάνω στη νίκη τους, είχε όμως προσωπικότητες η δεξιά και πεφωτισμένες και στραμμένες επί της ουσίας προς την κοινωνία και την Ευρώπη. Τώρα δεν υπάρχουν ούτε και αυτοί. Οι διαχειριστές είναι μπας-κλας, τελευταίας κατηγορίας. Δεν  έχουν επίσης. κανένα νοιάξιμο για το κοινό. Τι θα γίνουμε εμείς όλοι αυτοί οι υπήκοοι γιατί δεν είμαστε πολίτες του κράτους. Είμαστε υπήκοοι χωρίς βασιλιά. Αυτοί οι υπήκοοι δεν είναι υπολογίσιμοι ως μονάδες, ως άνθρωποι. Είναι μπούγιο, είναι μάζες. Ας. παν στο διάλο. Δεν τους ενδιαφέρει. Είναι η χειρότερη μορφή νεοφιλελευθερισμού, υποταγής στα ευρωπαϊκά ιδεώδη και στην ουρά του μετακαπιταλιστικού συστήματος η διαχείριση της δικιάς μας εξουσίας.

Τι σας ενοχλεί περισσότερο γύρω σας;

Με ενοχλούν όλα. Έχει συμβεί μια μετάλλαξη σε αυτό το λαό. Είναι στην απάθεια., Παρατημός. ‘Δεν βαριέσαι αδερφέ. Ό,τι βρέξει  ας κατεβάσει’ λένε όλοι και μετά ζητάν τα ρέστα.

Και η αριστερά της εποχής μας;

Η αριστερά δεν μπορεί να εμψυχώσει και να εμπνεύσει τον κόσμο. Ίσως οι αβλεψίες και τα λάθη να κόστισαν στο παθητικό του ΣΥΡΙΖΑ και να είναι τώρα ένα άχθος, ένα ζεμπίλι στην πλάτη του, το οποίο δεν μπορεί να το αποσείσει εύκολα. Και αυτό γιατί η στροφή του λαού προς αριστερά έγινε ως μια λύση διαμαρτυρίας και ανάγκης της εποχής την οποία όμως ο λαός την παίρνει πίσω γιατί ο λαός μας δεν είναι στραμμένος αριστερά. Είναι πολύ απλό, ο λαός είναι κεντροδεξιός.

Προς τα που πάει ο τόπος;

Δεν ξέρω αν όλη η Ελλάδα θα γίνει μια... Μύκονος αλλά το προτεκτοράτο γίνεται ολοένα και πιο εξαρτημένο και πιο αδέσποτο. Εξαρτημένο από τις επιταγές της ΕΕ, την αμερικανοδουλεία και παράλληλα είναι και λίγο αδέσποτο. Δεν έχει ανάστημα αυτή την στιγμή η χώρα που κάθε γωνιά της έχει καταστραφεί με τα νεόδμητα και από την άλλη η φύση μας χαρίζεται αφειδώς. Το κράτος είναι όλο χτισμένο λάθος και είναι εχθρός του λαού. Αυτός είναι το μεγάλο μας μαράζι.

Και πώς διασώζεται αυτή η χώρα;

Η χώρα αυτή διασώζεται από την πρωτοβουλία και τον εθελοντισμό κάποιων ανθρώπων. Από αυτόν που φυτεύει ένα δέντρο, ζαρζαβατικά στο χωράφι του,  από έναν δάσκαλο που παλεύει ένα όραμα για τα παιδιά, κάποιους δημιουργούς που βγαίνουν μπροστά και δεν πάνε μόνο για την δόξα και την εξαργύρωση της φήμης. Υψώνουν το ανάστημα και ας κάνουν και λάθος.

Μιλήσατε για  τους καλλιτέχνες. Πολλοί  μιλούν και για αφωνία των πνευματικών ανθρώπων

Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν έχουν συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ τους. Γιατί κωλώνουν; Ας μιλήσουν. Πνευματικός άνθρωπος είναι επαναστάτης.

Έχει αποδειχθεί, όμως, ότι έχουμε και ανικανότητα διαχείρισης των προβλημάτων του κράτους και της κοινωνίας. Επομένως πέφτει σε μας το μερτικό πως θα διαμαρτυρηθούμε. Επαναστάσεις δεν γίνονται πια. Δεν είμαστε λαός που θα κάνει καμιά επανάσταση, καμιά ανταρσία, αλλά τουλάχιστον να διεκδικήσει πράγματα. Να σταθεί στο ύψος με τα κινήματα, με απεργίες.

Και ο ρόλος της Εκκλησίας;

Είμαι άθεος-ορθόδοξος αλλά την ορθοδοξία όπως και την παράδοση τις αγαπώ. Είμαστε όμως φανατικοί ενάντια στην καπήλευση του θρησκευτικού συναισθηματισμού με τον τρόπο που η επιχείρηση που λέγεται ‘εκκλησία’ διαχειρίζεται αυτήν την εκμετάλλευση.  Εκεί είναι η σύγκρουσή μας με το ιερατείο

Έχετε υπηρετήσει ως εκπαιδευτικός και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το bullying δείχνει να είναι μια σύγχρονη επιδημία στα σχολεία. Τελευταία παρακολουθούμε συχνά-πυκνά βίαιες σκηνές μεταξύ ανηλίκων. Τελικά τι πήγε στραβά;

Η νεολαία είναι σε αδιέξοδα. Είναι και η τεχνολογία που τα μοντέλα που προτείνει είναι εξουσιαστικά μοντέλα. Δεν διδάσκεται ο σεβασμός του άλλου και η αντιμετώπιση του διαφορετικού προς ίσο. Αυτό δεν διδάσκεται ούτε από τα σπίτια. Τα παιδιά δεν διαβάζουν βιβλία. Πρέπει να έχεις και πεφωτισμένους δασκάλους. Έχουμε; To χαμηλό γαϊδούρι όλοι τον καβαλάνε λέει ο λαός. Δυστυχώς ισχύει και τώρα. Θέλει πολύ δουλειά και παιδεία. Αγωγή, διαφώτιση, γνώση, διάβασμα και στο σπίτι πρέπει να γίνεται πολύ δουλειά  Δεν γίνεται όταν παραδίδεις στο σχολείο ένα παιδί σχεδόν μισάνθρωπο, πως θα το αλλάξω εγώ στα 15 του; Έχει φτιαχτεί, έχει δομηθεί αυτό το παιδί. Είναι πάρα πολύ δύσκολο».

Εκτός από το bullying μεταξύ ανηλίκων, ολοένα και περισσότερα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης από το χώρο του αθλητισμού, της πολιτικής αλλά και τον καλλιτεχνικό χώρο σπάνε την σιωπή τους και μιλούν δημόσια για αυτά που βίωσαν. Τι συμβαίνει;

Κάπου υπάρχει μια αλήθεια. Ποιος είναι υπέρ του βιασμού;  Κανείς δεν είναι. Αλλά αν η αυστηρότητα στη δουλειά  μεταφράζεται σε δίωξη ως βία;, επειδή κυμαίνονται οι συμπεριφορές… 

Φτάσαμε στο άλλο άκρο μου φαίνεται γιατί αποκαλύπτονται πολλά φαινόμενα βίαιων συμπεριφορών. Βιασμούς πάντα είχαμε. Τώρα υπάρχει μια έξαρση παραπάνω γιατί οι άνθρωποι είναι στο εγώ τους, πολλοί είναι ζορισμένοι.  Δεν δίνω κανένα άλλοθι. Αλλά από το πως μεταφέρεται μια είδηση μέχρι να την υιοθετήσεις έχει διαφορά.

Ας πάμε στα της Θεσσαλονίκης. Είστε ευχαριστημένος από την εικόνα της; 

Η Θεσσαλονίκη κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Είναι ένα μαυσωλείο, ένα νεκρομαντείο. Θα μπορούσαν να τα κλείσουν όλα και να πουν ότι η πόλη μας να γίνει πόλη. Να μαζευτούν τα σκουπίδια, να φτιαχτούν τα πεζοδρόμια, να δώσουν σημασία στον πολιτισμό. Δεν βρέθηκε ένας δήμαρχος να κάνει αποτίμηση των δυνάμεων. Τι γεννά αυτή η ταλαντομάνα. Πόσα συγκροτήματα νέων έχει. Να δώσουν σημασία, πως εκφράζεται το σήμερα στην πόλη. Κανείς. Ούτε ο Μπουτάρης έκανε κάτι για τον πολιτισμό. Κάνουμε μια αίτηση στο Κρατικό Θέατρο και δεν απαντά καν. Περιμένουν από την Αθήνα. Είναι φρικτή αθηνεοδουλική επαρχία. Παρουσιάζει τον αντιαθηναϊσμό άσκοπα και άκαρπα τελείως τόσα χρόνια. Σε κάποιο βαθμό ο αθηνοκεντρισμός φταίει αλλά όχι έτσι με την στείρα αντιπαράθεση που ακολουθούν κάποιοι Θεσσαλονικείς και δεν κοιτάν να ανεβάσουν οι ίδιοι την πόλη τους στο ύψος της και να αφήσουν την Αθήνα. Περιμένουν να προσκυνήσουν οτιδήποτε έρχεται από την Αθήνα ακόμη και τους Θεσσαλονικείς δημιουργούς που αναγνωρίζονται στην Αθήνα.

Σύντομα θα έχουμε και δημοτικές εκλογές. Τι προσδοκάτε από αυτές;

Δεν με ενδιαφέρει αν έχεις ένα δήμαρχο, αν είναι δεξιός ή αριστερός. Δεν θέλω να δεσμευθώ με την αριστερή μου ιδεολογία. Με ενδιαφέρει, όμως, ο δήμαρχος ο οποίος θα βάλει το χέρι στο λαιμό και θα φάει ο κώλος του χώμα και θα σκιστεί για την πόλη του σε όλα τα επίπεδα. Αυτό δεν το βλέπουμε.

«Ο ΠΑΟΚ έχει συνδυαστεί με λαϊκούς αγώνες- Δεν χωράνε τα φασιστικά στοιχεία-Πρέπει να εξαφανιστούν»

Παοκτσής από κούνια ο Θωμάς Κοροβίνης δεν κρύβει την αδυναμία του για τον Δικέφαλο. «Είναι η μεγάλη μας αγάπη. Ό,τι ρέπει, όμως, προς τον χουλιγκανισμό είναι αντιπαθές γιατί είναι βίαιο και απάνθρωπο. Και δυστυχώς και ο ΠΑΟΚ έχει ένα βαθμό συμμετοχής. Από την άλλη, επειδή ο ΠΑΟΚ έχει συνδυαστεί με λαϊκούς αγώνες, την προσφυγιά το γεγονός ότι έχουν μπει κάποια φασιστικά στοιχεία, αυτό μας ξένισε και μας στεναχώρησε πάρα πολύ. Αυτά πρέπει να αποβληθούν. Διότι δεν συνάδει με την ιστορία του. Όταν έχεις διπλωμένο τον Δικέφαλο, πενθώντας τις αλύτρωτες πατρίδες και είσαι διωγμένος πρόσφυγας και με την ιστορία που έχει ο ΠΑΟΚ που είναι μια λαϊκή μεγάλη ιστορία δεν μπορεί να εκφράζεται έστω αυτή η μειοψηφία. Δεν χωράει εκεί μέσα. Πρέπει να εξαφανιστεί».

Ποιο είναι  το κίνητρό σας για να συνεχίσετε να δημιουργείται; Τι σχεδιάζεται το επόμενο διάστημα;

Κίνητρό μου να συνεχίσω είναι η φλόγα που υπάρχει μέσα μου. Με ενδιαφέρει να κάνω διαφορετικά πράγματα ως προς το περιεχόμενο και ως προς το ύφος, χρησιμοποιώντας την λαϊκή γλώσσα με ιδιώματα. Όνειρο μου που ακόμη δεν έχει επιτευχθεί να περάσω ως φιγούρα και από τον κινηματογράφο.