Πολιτισμός|21.10.2018 09:45

Γαλαξίες και πλανήτες παίρνουν πόζα

Μαρία Ριτζαλέου

Γαλαξίες, νεφελώµατα και πλανήτες, αστρικές καταιγίδες και µια απρόσµενη συνάντηση µε τον... ∆ία. Εικόνες αλλόκοτες, παράξενες, ιδιαίτερες, που έρχονται από µακριά, από πολύ µακριά, εκατοµµύρια έτη φωτός από τη Γη, παρουσιάζονται στην έκθεση µε αστροφωτογραφίες που διοργανώνει ο Οµιλος Φίλων Αστρονοµίας (ΟΦΑ) Θεσσαλονίκης. Είκοσι φωτογραφίες, από αυτές που τράβηξαν ερασιτέχνες αστροφωτογράφοι, µε χρώµατα εντυπωσιακά και σχηµατισµούς περίτεχνους, θα εκτεθούν από τις 5 Νοεµβρίου στην Αίθουσα Τέχνης της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Ανδρών στο κέντρο της πόλης.

Ο Παύλος Βλάχος, µηχανικός λατοµείων από την Περαία, µαγεύτηκε όταν ένα βράδυ είδε µέσα από µικρό τηλεσκόπιο, από αυτά που πωλούνται στα καταστήµατα παιχνιδιών, τη Σελήνη. Από παιδί κοιτούσε στον ουρανό, αλλά αυτό που είδε εκείνο το βράδυ του 2006 του έκοψε την ανάσα και έγινε µέλος του Οµίλου Φίλων Αστρονοµίας. «Μου αρέσει να πηγαίνω µε άλλα µέλη του οµίλου στο Λιβάδι, ένα χωριό σε υψόµετρο περίπου 700 µ., κοντά στην Περιστερά Θεσσαλονίκης. Εκεί βλέπω και  φωτογραφίζω άλλους γαλαξίες και νεφελώµατα. Εχω ιδιαίτερη αδυναµία σε σµήνη όπως αυτά της Ανδροµέδας. Είναι ένα ταξίδι ονειρικό, µαγικό» λέει στο «Εθνος».
Η οµάδα παρατήρησης του οµίλου έδωσε δεκάδες φωτογραφίες, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν ποιες από αυτές θα εκτεθούν. Ο φωτογράφος και επιµελητής της έκθεσης Θοδωρής Μάττας, ο οποίος είναι και µέλος της διοίκησης του ΟΦΑ, επέλεξε τις 20 πιο εντυπωσιακές. Οι εικόνες του έναστρου ουρανού τυπώθηκαν σε µεγάλο µέγεθος (90x75) και σύντοµα θα µπουν στους τοίχους της αίθουσας. «Οι φωτογραφίες έχουν τραβηχτεί µέσα από τηλεσκόπια. Παρότι είναι ερασιτέχνες αστροφωτογράφοι, τα µέλη µας διαθέτουν επαγγελµατικό εξοπλισµό και έχουν δαπανήσει αρκετά χρήµατα για µηχανές, φακούς και άλλα εξαρτήµατα. Μελετούν χάρτες, διαβάζουν πολύ, στήνονται µε τις ώρες το βράδυ σε µέρη ορεινά, µακριά από τα φώτα της πόλης, και περιµένουν έως και 10-12 ώρες για να φωτογραφίσουν αυτό που θέλουν» σηµειώνει στο «Εθνος» ο Θ. Μάττας.

Τους ερασιτέχνες αστρονόµους γοητεύουν τα night scapes, ο έναστρος ουρανός. Εκεί ανακαλύπτουν νεφελώµατα και γαλαξίες µακριά από τον δικό µας, ενώ για µια φωτογραφία µπορεί  να περιµένουν πολλές ώρες µες στο σκοτάδι ή να ταξιδέψουν σε άλλα µέρη. Ενα µέλος του ΟΦΑ ταξίδεψε τον Νοέµβριο του 2013 στην Γκαµπόν της Kεντροδυτικής Αφρικής προκειµένου να δει την ολική έκλειψη ηλίου. Στις 3 Νοεµβρίου η έκλειψη Ηλίου ήταν ορατή από την Ελλάδα ως µικρή κάλυψη του ηλιακού δίσκου από τη Σελήνη, ενώ η Γκαµπόν ήταν η χώρα µε τη µεγαλύτερη ολική έκλειψη, διάρκειας περίπου ενός λεπτού.

Κάποια άλλα µέλη ταξίδεψαν τον Αύγουστο του 2008 στο Νοβοσιµπίρσκ της Σιβηρίας και τον Ιούλιο του 2009 στο Ζεϊντζιάν της Νοτιοανατολικής Κίνας για να παρακολουθήσουν µια έκλειψη ηλίου που κράτησε 5 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα – εµπειρία µοναδική, αξέχαστη και ανεπανάληπτη.

Ο ΟΦΑ ιδρύθηκε το 1997 από µια παρέα φίλων, εραστών της αστροπαρατήρησης. Σήµερα διατηρεί περισσότερα από 200 ενεργά µέλη και είναι ένας από τους περίπου 30 που λειτουργούν στην Ελλάδα και από τους πιο δραστήριους. Στα γραφεία του οµίλου, στην οδό Αλεξανδρείας στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, κάθε Τετάρτη γίνονται συναντήσεις και συζητήσεις µεταξύ των µελών, ενώ το Σάββατο παραδίδονται δωρεάν µαθήµατα αστρονοµίας από ειδικούς. «Τα µέλη της οµάδας παρατήρησης µελετούν πολύ. Οχι µόνο όταν είναι να βγάλουν φωτογραφίες. Τους αρέσει  να διαβάζουν τα πάντα γύρω από την αστρονοµία. Τους αρέσει να ξέρουν τα πάντα γύρω από τις εκλείψεις του Ηλίου και της Σελήνης» αναφέρει ο Θ. Μάττας. Η αίθουσα στα γραφεία του ΟΦΑ είναι πάντα ανοιχτή για όλους. Εκεί υπάρχουν πολλά βιβλία, φωτογραφίες, αντικείµενα, τα πάντα γύρω από την αστρονοµία, αλλά και ένα µεγάλο ανάγλυφο µε τον γαλαξία µας για να «διαβάζεται» από άτοµα µε προβλήµατα όρασης.
Εξορµήσεις Συχνά οι ερασιτέχνες αστρονόµοι οργανώνουν εκδροµές στη Βάδβο και στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής, στον Χορτιάτη, στο Πάικο. Στα σηµεία αυτά, επειδή είναι ψηλά, δεν υπάρχουν πολλά φώτα που εµποδίζουν την παρατήρηση, ούτε και τόση ρύπανση για να κρύβει τους «θησαυρούς» του ουρανού, µπορούν να τραβήξουν πολύ καλές φωτογραφίες.

Ο Οµιλος Φίλων Αστρονοµίας Θεσσαλονίκης είναι τόσο δραστήριος και οργανωµένος, που πολλά σχολεία καλούν τα µέλη του να µιλήσουν για την αστρονοµία. Τους εµπιστεύονται γιατί, όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι, «µιλάµε µε απλά λόγια και δείχνουµε στα παιδιά να... µετράνε τα άστρα, να διαβάζουν τον ουρανό, να ξεχωρίζουν αν αυτό που βλέπουν είναι αστέρι ή απλά ένας δορυφόρος»