Τζαφάρ Παναχί: Ερήμην καταδίκη του Ιρανού σκηνοθέτη σε ένα έτος φυλάκιση για «προπαγάνδα κατά του κράτους»

Δικαστήριο στο Ιράν καταδίκασε ερήμην τον διεθνώς αναγνωρισμένο σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί σε φυλάκιση ενός έτους, κατηγορώντας τον για «προπαγανδιστικές δραστηριότητες» κατά του κράτους.

Συγκρούσεις με το καθεστώς και χρόνια διώξεων

Σύμφωνα με δηλώσεις του δικηγόρου του στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP), η απόφαση συνοδεύεται από διετή απαγόρευση ταξιδιών καθώς και απαγόρευση συμμετοχής του δημιουργού σε πολιτικές ή κοινωνικές ομάδες. Η υπεράσπιση έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα ασκήσει έφεση.

Ο 65χρονος δημιουργός, μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες του ιρανικού και παγκόσμιου ανεξάρτητου κινηματογράφου, τιμήθηκε φέτος με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών για το «It Was Just An Accident». Πρόκειται για την πρώτη φορά από το 1997 που Ιρανός σκηνοθέτης κερδίζει το κορυφαίο βραβείο, μετά το Γεύση Κερασιού του Αμπάς Κιαροστάμι.

Ο Παναχί έχει βρεθεί επανειλημμένα στο στόχαστρο των ιρανικών αρχών. Από το 2003 μέχρι σήμερα έχει συλληφθεί δύο φορές και του έχει επιβληθεί πολυετής απαγόρευση δημιουργίας ταινιών, εξαιτίας της αντι-καθεστωτικής του στάσης και των κατηγοριών περί «προπαγάνδας κατά του κράτους».

Το 2022 και το 2023 πέρασε συνολικά επτά μήνες στη φυλακή, έχοντας διαδηλώσει ενάντια στη σύλληψη του στενού του φίλου και συναδέλφου, Μοχαμάντ Ρασουλόφ. Πριν από λίγα χρόνια είχε αφεθεί ελεύθερος μόνο έπειτα από απεργία πείνας, λίγο πριν ξεκινήσει την παραγωγή της τελευταίας του ταινίας.

Παρά τους περιορισμούς, ο Παναχί συνέχισε να δημιουργεί με κάθε δυνατό τρόπο, υπογράφοντας έργα όπως «This Is Not a Film», «No Bears» και «Taxi Tehran», το οποίο απέσπασε τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 2015.

Την ώρα που το ιρανικό δικαστήριο εξέδιδε την καταδικαστική απόφαση, ο σκηνοθέτης βρισκόταν στις ΗΠΑ προωθώντας το «It Was Just An Accident». Το φιλμ κέρδισε χθες τρία βραβεία στα Gotham Awards - Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας.

Παραλαμβάνοντας το πρώτο βραβείο της βραδιάς, ο Παναχί αναφέρθηκε στους συναδέλφους του που δημιουργούν υπό πίεση και περιορισμούς: «Αφιερώνω αυτήν την τιμή στους ανεξάρτητους κινηματογραφιστές στο Ιράν και σε όλο τον κόσμο, σε όσους συνεχίζουν να κρατούν την κάμερα ανοιχτή στη σιωπή, συχνά χωρίς καμία υποστήριξη και ρισκάροντας τα πάντα», είπε.
Πρόσθεσε ότι ελπίζει «η αφιέρωση αυτή να λειτουργήσει ως μικρός φόρος τιμής σε όλους τους δημιουργούς που στερήθηκαν το δικαίωμα να βλέπουν και να βλέπονται, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν μέσα από το έργο τους».

Ο Παναχί, που πλέον κατοικεί στη Γαλλία, αναμένεται την Πέμπτη να δώσει το παρών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μαρακές, όπου θα συζητήσει με το κοινό μετά την προβολή της βραβευμένης του ταινίας.

Το «It Was Just An Accident» αποτελεί φέτος και την επίσημη συμμετοχή της Γαλλίας για το βραβείο International Feature στα επερχόμενα Όσκαρ.