Τα ανδρικά αρωματισμένα σώματα στην αρχαιότητα

Με ειδικό λάδι που εισάγονταν από την Αίγυπτο και έλαιο από διάφορα μέρη των φυτών, μετά από απόσταξη σε λινό ύφασμα, παρασκευάζοντας τα αρώματα της αρχαίας εποχής, τα οποία φυλάσσονταν σε ειδικά αγγεία με στενό στόμιο, τα μυροδοχεία. 

Με έλαιο από την ίριδα, στακτή από την ρίζα τις σμύρνας αρωμάτιζαν το σώμα τους, αλλά και τα ρούχα τους, τα έπιπλα, τα σπίτια τους οι γυναίκες της κλασικής εποχής, ενώ ο ανδρικός καλλωπισμός γινόταν με αρωματικά έλαια, με τα οποία άλειφαν το σώμα τους οι αθλητές μετά τους αγώνες ή άλλες δραστηριότητες και στη συνέχεια αφαιρούσαν με τη στλεγγίδα (ένα σφαιρικό αντικείμενο σαν κουτάλι) τη σκόνη, την άμμο και τη βρωμιά. 

Τα αρώματα, τα καλλυντικά προϊόντα και οι αλοιφές έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στις ποικίλες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής, καθώς χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για τον καλλωπισμό, αλλά και για την προστασία και τον καθαρισμό του σώματος.

Στον κόσμο των αρχαίων αρωμάτων θα μυήσουν τους μαθητές των σχολείων οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης, στην εκδήλωση που θα γίνει την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου, στο Εκθεσιακό Κέντρο Κοίλων. 

«Οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν αρώματα, όπως δείχνουν επιγραφές της Γραμμικής Β', ενώ στα Μυκηναϊκά Ανάκτορα υπήρχαν ειδικοί χώροι για την παρασκευή αρωμάτων, κάποια από τα οποία μπορούν να δουν οι επισκέπτες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου» λέει στο ethnos.gr  η αρχαιολόγος Χαρά Στυλιανάκου, η οποία θα μιλήσει για τα αρώματα.

Η παρασκευή αρωμάτων ήταν διαδεδομένη σε όλες τις περιόδους της ιστορίας, αλλά και της προϊστορίας. Κάποια από τα πιο γνωστά ήταν το ίρινον από το φυτό ίριδα, στο οποίο γινόταν προσθήκη ελαιόλαδου (σπανικότερα) και συχνά αιγυπτιακής βαλάνου.

Το ίρινον ήταν ένα από τα πιο γνωστά, αγαπητά και φτηνά αρώματα της αρχαιότητας. Αρκετά ακριβό και πολυτελές άρωμα ήταν η στακτή, πικρό και δηκτικό, που είχε επίσης και φαρμακευτικές ιδιότητες και παρασκευάζονταν από την ρίζα της σμύρνας, η οποία χρησιμοποιούνταν και για αλοιφές, παστίλιες, θυμιάματα και αρωματικά κρασιά. 

Το βάλσαμο, είχε ως βάση του ένα φυτό που ευδοκιμούσε στην Αραβία και στη Συροπαλαιστίνη και ήταν περιζήτητο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Στην αρχαιότητα έλεγαν πως με μια σταγόνα βάλσαμο αρωμάτιζαν ένα ολόκληρο δωμάτιο, ενώ το τύλιον ήταν γνωστό για το γλυκό και απαλό του άρωμα. Οι Αθηναίοι το χρησιμοποιούσαν για καλλωπιστικούς και θεραπευτικούς σκοπούς, καθώς και για τον αρωματισμό φαγητών. 

Τα αρώματα, οι αλοιφές και τα καλλυντικά φυλάσσονταν σε ειδικά μυροδοχεία, και μάλιστα είναι γνωστό από τις πηγές πως οι αρχαίοι τα διατηρούσαν σε μέρος σκιερό και σκοτεινό, μακριά από το φως του ήλιου που αλλοιώνει τις μυρωδιές. 

«Τα παιδιά θα γνωρίσουν τα σχήματα, την εξέλιξη και τη διακόσμηση των μυροδοχείων, των αγγείων που είχαν στενό στόμιο για να μην εξατμίζεται το άρωμα» αναφέρει η αρχαιολόγος, Άννα Κλημάντου. 

Ήδη από τη Μυκηναϊκή Εποχή ήταν γνωστό το αλάβαστρο, το σχήμα του οποίου εξελίχθηκε και το συναντάμαι και στους αρχαϊκούς, κλασικούς, ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. 

Οι άντρες χρησιμοποιούσαν κυρίως τους αρύβαλλους, μικρά σφαιρικά αγγεία, με ύψος 5-13 εκατοστών, κυκλικό σώμα και στενό άνοιγμα. Οι μικρές διαστάσεις τους βοηθούσαν στην αποθήκευση πολυτελών αρωμάτων, ενώ ο πρώτος αρύβαλλος εμφανίστηκε γύρω στον 8^ο π.Χ. αιώνα και μιμούνταν τα φλασκιά της Ανατολής. 

Στο τέλος της εκδήλωσης, η συντηρήτρια της Εφορείας, Βικτωρία Χαραμπάτη, θα δείξει στα παιδιά πώς κατασκευάζονταν τα μυροδοχεία με τη χρήση πηλού, ενώ παράλληλα οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν οι ίδιοι τα δικά τους μυροδοχεία.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ανακαλύπτοντας τον κόσμο των αρχαίων αρωμάτων» εντάσσεται στην 2η Έκθεση Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών και Μανιταριών που ξεκινά σήμερα (29 Νοεμβρίου) και φιλοξενεί παράλληλες εκδηλώσεις όπως «Μανιταρομαγειρέματα» και «Αρωματικά Μαγειρέματα» από τον Σύλλογο Μανιταρόφιλων Ελλάδας και τον σεφ και μαθητές ιδιωτικού ΙΕΚ Μαγειρικής, αντίστοιχα.