Μεγάλη Εβδομάδα: Η παραβολή των δέκα παρθένων τη Μ. Δευτέρα

Στη λειτουργική πράξη της εκκλησίας, η έναρξη της επόμενης μέρας πραγματοποιείται ουσιαστικά από το απόγευμα της προηγούμενης. Έτσι, οι ακολουθίες που τελούνται το βράδυ της Μεγάλης Εβδομάδας, αφορούν στα γεγονότα της επομένης ημέρας.

Σήμερα -στη μέση, περίπου, της Ακολουθίας του Όρθρου- διαβάζεται το Συναξάρι, το οποίο συνοψίζει το νόημα της κάθε ημέρας. «Κατά την Αγία και Μεγάλη Τρίτη, θυμόμαστε την παραβολή των δέκα παρθένων, εκ του ιερού Ευαγγελίου». Ο Κύριος, κατά την ανάβασή Του προς τα Ιεροσόλυμα, πλησιάζοντας προς το εκούσιο Πάθος Του, έλεγε στους μαθητές Του ορισμένες παραβολές, προκειμένου να τους προετοιμάσει.

Τι λέει η παραβολή των δέκα παρθένων;

Θα γινόταν ένας γάμος. Δέκα κοπέλες βγήκαν να προϋπαντήσουν το γαμπρό που ερχόταν. Οι πέντε από αυτές ήταν μυαλωμένες. Οι άλλες πέντε ήταν άμυαλες. Πήραν όλες τα λυχνάρια τους, για να τον υποδεχτούν. Οι άμυαλες δεν πήραν μαζί τους λάδι για να τα ανάψουν. Ο γαμπρός αργούσε να έρθει και όλες αποκοιμήθηκαν. Κατά τα μεσάνυχτα ακούστηκαν φωνές: «Να! Έρχεται ο γαμπρός! Βγείτε να τον υποδεχτείτε!» Τότε οι μυαλωμένες με το λάδι τους άναψαν τα λυχνάρια τους και έτρεξαν να υποδεχτούν τον γαμπρό και να χαρούν με τη γαμήλια γιορτή. Οι άμυαλες ζητιάνευαν λάδι από τις μυαλωμένες, αλλά εκείνες δεν τους έδιναν, γιατί, αν μοίραζαν το λάδι τους, δεν θα έφθανε ούτε γι’ αυτές. Έφυγαν, λοιπόν, και πήγαν μες στη νύχτα να αγοράσουν.

Στο μεταξύ ήρθε ο γαμπρός και όλη η συνοδεία του και οι πέντε μυαλωμένες κοπέλες μπήκαν στο σπίτι, όπου θα γινόταν το γαμήλιο γλέντι. Όταν έφτασαν οι πέντε κοπέλες, πολύ αργότερα, και ζήτησαν να μπουν και αυτές μέσα, δεν τους άνοιξαν. «Ποιες είστε; Δεν σας γνωρίζω», είπε ο γαμπρός. Η παραβολή ολοκληρώνεται με τον Ιησού να λέει στους μαθητές του: «Γι’ αυτό, να είστε σε εγρήγορση, επειδή δεν γνωρίζετε ούτε την ημέρα ούτε την ώρα».

Με αυτό τον τρόπο, η ανάγκη της συνεχούς ετοιμασίας για την τρομερή εκείνη ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας προβάλλει επιτακτική. Ο επίγειος βίος μας είναι καθοριστικός για τον επέκεινα της ζωής αυτής προορισμό μας. Οι φρόνιμες παρθένες φρόντισαν να είναι έτοιμες για την υποδοχή του Νυμφίου, σε αντίθεση με τις άλλες πέντε παρθένες, οι οποίες είχαν διασπάσει την προσοχή τους σε άλλες - δευτερευούσης σημασίας - έννοιες και δεν φρόντισαν να έχουν τα απαραίτητα εφόδια για την υποδοχή του Νυμφίου και να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στη λαμπρή γαμήλια ευφροσύνη.

Οι παρθένες είναι οι ψυχές μας και η προμήθεια λαδιού για το λυχνάρι είναι ο επίγειος συνεχής αγώνας για να κάνουμε το θέλημα του Θεού, να κάνουμε έργα ευποιίας, να παραμερίζουμε από την ύπαρξή μας συνεχώς όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι παρείσακτα στη φύση μας και αντιστρατεύονται την πνευματική μας πρόοδο και τελείωση. Το λυχνάρι είναι η παρρησία μας μπροστά στο Θεό.

Οι φρόνιμες παρθένες συμβολίζουν τις αγαθής προαίρεσης ψυχές, οι οποίες ζουν αδιάκοπα τη λαχτάρα της ένωσής τους με το Νυμφίο της Εκκλησίας, τον σωτήρα Χριστό. Γι' αυτό αγωνίζονται αέναα να αποκτούν αρετές και πνευματική προκοπή και να περιθωριοποιούν όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία αντιστρατεύονται την ένωσή τους με το Θεό. Οι μωρές παρθένες συμβολίζουν τις ράθυμες, αδιάφορες και εν πολλοίς εχθρικά προς το Χριστό διατελούσες ψυχές. Είναι εκείνες οι ψυχές οι οποίες απορροφημένες από την υλιστική ευδαιμονία, αδιαφορούν για την πνευματική πρόοδο και την εν Χριστώ σωτηρία.

Το νόημα της όλης παραβολής συνοψίζεται στο τέλος του, περικλείεται κυρίως στη λέξη «γρηγορείτε».

Πόσοι από μας κοιμόμαστε σε όλη μας τη ζωή; Το λέμε αυτό ονειροπόληση ή φαντασία. Αλλά στην πραγματικότητα είναι ύπνος βαρύς. Η αλήθεια γίνεται όνειρο, ενώ τα όνειρα αποκτούν πειστικότητα. Οι μέρες μας γίνονται νύχτες και η ζωή μας υπνοβασία. Σ’ αυτή μας την κατάσταση αλήθεια δεν απευθύνεται ο Θεός με τα λόγια του Προφήτη Ησαΐα (51.17): «Εξεγείρου, ανάστηθι...»; Είναι τα φώτα μας ακόμα αναμμένα; Είμαστε σαν τις φρόνιμες παρθένες;

Σ' αυτόν τον νυμφώνα τον ουράνιο καλούμεθα να γίνουμε οικήτορες, να κατοικήσουμε, να συναυλιζόμαστε μετά των Αγγέλων, μετά των Αγίων, σε ουράνια παστάδα, στην Άνω Ιερουσαλήμ, στο κάλλος της Βασιλείας των Ουρανών, στο φως το απρόσιτον, στον υπέρφωτο γνόφο της αγνωσίας του Θεού, αφού καθάρουμε τον χιτώνα της ψυχής μας.