Πεντακόσιοι μετανάστες ελεύθεροι λόγω... διαλέκτου - Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Πεντακόσιοι μετανάστες από χώρες της Αφρικής που κρατούνταν στο Προαναχωρησιακό Κέντρο (ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ.) της Μόριας αφέθηκαν ελεύθεροι το πρώτο εξάμηνο του 2019 γιατί υποστήριξαν πως μιλούσαν πάρα πολύ σπάνιες διαλέκτους, μη ανιχνεύσιμες, και δεν βρίσκονταν διερμηνείς για την συνέντευξη. Οι ίδιοι, ωστόσο, όπως είπε από το βήμα της Ολομέλειας Βουλής ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, είχαν συμπληρώσει την αίτηση και την πρώτη καταγραφή, είτε στα αγγλικά, είτε στα γαλλικά, που σε πολλές από αυτές τις χώρες είναι η επίσημη γλώσσα.

«Έχω την απορία, πώς αυτοί οι 500 μπορούσαν να συνεννοηθούν με τους δικηγόρους τους και τις ΜΚΟ, ενώ οι τελευταίες δεν μπορούσαν να μας βρουν διερμηνείς που πληρώνονται από δημόσιο, για να διευκολύνουν τη συνέντευξη», είπε ο κ.Μηταράκης κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για το προσφυγικό και την αναμόρφωση της νομοθεσίας για τη άσυλο, προσθέτοντας πως όταν βγήκαν κάποιες απορριπτικές αποφάσεις, έγιναν ακολούθως προσφυγές, που όμως απορρίφθηκαν λόγω καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.

Στο νέο νομοσχέδιο υπάρχει πρόβλεψη για τη βελτίωση της διαδικασίας ενημέρωσης και διερμηνείας, καθώς και τη διασφάλιση της κατάχρησης του δικαιώματος της διερμηνείας από αιτούντες που παρουσιάζουν ως γλώσσα ομιλίας τους ανύπαρκτες ομιλούμενες γλώσσες με αποτέλεσμα την άρνηση της αίτησης ασύλου. Έτσι, όπως είπε ο υπουργός, προστίθεται ότι το στάδιο της ενημέρωσης γίνεται σε γλώσσα που κατανοούν ή ευλόγως θεωρείται ότι κατανοούν, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς νοηματικής γλώσσας, με απλό και προσιτό τρόπο.

Το ίδιο ισχύει και για την διερμηνεία. Όπως ορίζει ο νέος νόμος «εφόσον είναι αποδεδειγμένα αδύνατη η παροχή διερμηνείας στη γλώσσα επιλογής του αιτούντος, παρέχεται διερμηνεία στην επίσημη γλώσσα της χώρας καταγωγής του αιτούντος ή σε άλλη γλώσσα, που ευλόγως θεωρείται ότι κατανοεί συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς νοηματικής γλώσσας» ενώ διερμηνεία μπορεί να γίνει και εξ αποστάσεως με τη χρήση κατάλληλων τεχνικών μέσων επικοινωνίας.

Κλειστά κέντρα και άλλες αλλαγές

Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία των Κλειστών Ελεγχόμενων Δομών Νήσων (Κ.Ε.Δ.Ν.). Θα είναι πολυλειτουργικά κέντρα, και μέσα σ’αυτά θα λειτουργούν Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α., καθώς και ειδικοί χώροι διαμονής για ευάλωτες ομάδες. Ο αριθμός των διαμενόντων θα είναι προκαθορισμένος, η είσοδος και η έξοδος θα γίνεται με την χρήση ειδικής κάρτας και βάσει ωραρίου που θα καθορίζεται από τον διοικητή, ενώ η έναρξη λειτουργίας τοςυ θα συμπέσει με το κλείσιμο των ανοικτών δομών που υπάρχουν σήμερα.

Ο χρόνος έκδοσης των αποφάσεων για τις προσφυγές αιτούντων άσυλο μειώνεται, κατόπιν απορριπτικής απόφασης σε πρώτο βαθμό. Προτεραιότητα δίνεται στην εξέταση των αιτημάτων προσφυγών σε όσους βρίσκονται στα νησιά. Έτσι, θα επιταχυνθούν οι τελικές εκδόσεις αποφάσεων και άρα οι επιστροφές μεταναστών.

• Η διαδικασία καταγραφής αιτημάτων ασύλου ενοποιείται.
• Συστήνεται Μητρώο Εισηγητών – βοηθών χειριστών ασύλου από τοπικούς δικηγόρους για την συνδρομή του έργου των αρμόδιων υπαλλήλων προς διευκόλυνση και επιτάχυνση των διαδικασιών.
• Με την προκήρυξη θέσεων 32 διοικητών στις ανοικτές δομές προσωρινής φιλοξενίας, το υπουργείο αναλαμβάνει τον έλεγχο των δομών.
• Συστήνεται Μητρώο Ελληνικών και Ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), οι οποίες πιστοποιούνται, όπως και το σύνολο των στελεχών τους που ενεργοποιούνται στο πεδίο.
• Η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων ορίζεται ως η αρμόδια αρχή για το θέμα της μέριμνας των ασυνόδευτων και εξειδικεύονται οι αρμοδιότητές της. Επιπλέον, οι διοικητές των Κέντρων και των Υπηρεσιών Πρώτης Υποδοχής και Ασύλου έχουν τη δυνατότητα να παραπέμπουν τους αιτούντες σε διαδικασία διαπίστωσης ανηλικότητας, εφόσον ανακύψει αμφιβολία.
• Η επίδοση της απόφασης ασύλου μπορεί πλέον να γίνει και ηλεκτρονικά, με e-mail ή και μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής (app).
• Η golden visa θα εκδίδεται ταχύτερα, με την επίδοση ενός εγγράφου – βεβαίωσης εξόφλησης του ποσού που απαιτείται, από συμβολαιογραφικούς συλλόγους.

Τέλος, αναφερόμενος στα απόρρητα κονδύλια, ο υπουργός Μετανάστευσης διευκρίνισε πως αποτελούν μέρος της στρατηγικής για την αντιμετώπιση κυκλωμάτων διακινητών που εμποδίζουν τις απελάσεις από τη χώρα μας, ή/και δημιουργούν προβλήματα ασφαλείας μέσα στα ΚΥΤ και στις δομές φιλοξενίας.

«Βάσει του κανονισμού της Βουλής αυτές οι δαπάνες γίνονται γνωστές στα κόμματα, άρα θα τις γνωρίζετε αυτές τις δαπάνες. Άρα δεν τίθεται θέμα διαφάνειας μέσα στη Βουλή, τίθεται θέμα προστασίας αυτών των δαπανών προς τα έξω και κυρίως εκτός Ελλάδος», είπε ο κ.Μηταράκης

Αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Ψυχογιός, επικαλέστηκε την επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, η οποία, όπως είπε, ζήτησε από τους βουλευτές να μην ψηφίσουν τη γενικευμένη και αόριστη κράτηση των αιτούντων άσυλο, που διατηρείται σε δήθεν κλειστές δομές. Αναφορικά με τη μείωση των ροών και του προσφυγικού πληθυσμού στα νησιά, ζήτησε από την κυβέρνηση να συγκρίνει στοιχεία με τους προηγούμενους μήνες, «δηλαδή με τον εαυτό σας», όπως είπε χαρακτηριστικά, αλλά να συγκρίνει με την περίοδο της διακυβέρνησης,  ΣΥΡΙΖΑ «που ήταν 17.000 στα νησιά και εσείς έχετε 34 χιλιάδες».

Να αποσύρει τις διατάξεις για την πρόσληψη μετακλητών υπαλλήλων, τις απόρρητες συμβάσεις και τα μυστικά κονδύλια κάλεσαν την κυβέρνηση ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής Β. Κεγκέρογλου και ο εισηγητής του κόμματος Γ.Καμίνης. Το Κίνημα Αλλαγής έχει καταθέσει τροπολογία με τίτλο «κατάργηση κατά παρέκκλιση διατάξεων στις διαδικασίες ανάθεσης έργων, προμηθειών και υπηρεσιών».

Η αγορήτρια του ΚΚΕ Μ. Κομνηνάκα είπε ότι η κυβέρνηση βάζει εμπόδια στους αιτούντες και επιδιώκει να κάνει δυσκολότερη την απόδοση ασύλου, Στόχος της κυβέρνηση είναι να κάνει πιο αβίωτο τον βίο των μεταναστών/προσφύγων για να πάψει η χώρα να είναι ελκυστικός προορισμός, είπε.

Από την Ελληνική Λύση ο Α.Μυλωνάκης ζήτησε από την κυβέρνηση να πάρει πίσω το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας πως φωνές από την κοινωνία του έχουν δώσει τον τίτλο «ανοίξαμε και σας περιμένουμε», ενώ επανέλαβε την πρόταση για ακατοίκητα νησιά.

Τέλος, η αγορήτρια του ΜέΡΑ24, Φ.Μπακαδήμα ζήτησε να πάψει η Ελλάδα να είναι ο δεσμοφύλακας της Ευρώπης ζήτησε η αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Φ. Μπακαδήμα η οποία τάχθηκε υπέρ της αποσυμφόρησης των νησιών και την μεταφορά προσφύγων/μεταναστών στην ενδοχώρα και σε ευρωπαϊκές χώρες.