«Έφοδος» οικονομικών ελεγκτών σε τρεις γνωστές ΜΚΟ

Πακτωλός εκατομμυρίων για τη διαχείριση προγραμμάτων αρωγής σε πρόσφυγες, απασχόληση και μισθοδοσία εκατοντάδων εργαζόμενων και πάσης φύσης εξωτερικών συνεργατών και ένα θολό τοπίο σε ό,τι αφορά τον τρόπο υλοποίησης των δράσεων, συνθέτουν το τοπίο γύρω από τη δράση ορισμένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στην Ελλάδα.

Τρεις από τις πιο γνωστές ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται μεταξύ άλλων στην φιλοξενία ασυνόδευτων ανήλικων προσφυγόπουλων βρέθηκαν στο επίκεντρο ταυτόχρονων αιφνιδιαστικών ελέγχων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Ελληνικής Αστυνομίας, έπειτα από καταγγελίες για αδιαφάνεια στην οικονομική τους διαχείριση, ενώ οι έλεγχοι θα συνεχιστούν με συνολικά 320 ΜΚΟ να βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» των Αρχών.

Έπειτα από επεξεργασία στοιχείων και δεδομένων μέσα από τις σχετικές πλατφόρμες του δημοσίου, οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως κάποιες οργανώσεις είχαν ιλιγγιώδη αύξηση των εσόδων από μερικές χιλιάδες ευρώ σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ στο ίδιο διάστημα αύξησαν τον αριθμό των μισθοδοτούμενων από μερικές δεκάδες ως και σε πάνω από χίλιους εργαζόμενους. Ακολούθησαν διασταυρώσεις για το κατά πόσο οι ροές των χρημάτων ανταποκρίνονται στην υλοποίηση των προγραμμάτων για τα οποία έχουν εκταμιευτεί. Όπως είπε μιλώντας στην ΕΡΤ ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελος Μπίνης, κατά τη διάρκεια των ελέγχων στα γραφεία των οργανώσεων και σε Δομές Φιλοξενίας Ασυνόδευτων στην Αττική ελήφθησαν έγγραφα και ηλεκτρονικά πειστήρια, όπως αντίγραφα τραπεζικών λογαριασμών και τιμολόγια, καθώς και στοιχεία που να πιστοποιούν την υλοποίηση προγραμμάτων εβδομαδιαίας σίτισης των ωφελούμενων, ψυχολογικής υποστήριξης, εκμάθησης ελληνικής γλώσσας κ.ά. Επίσης, ελέγχθηκε αν τηρούνται οι προδιαγραφές για τη λειτουργία των δομών, σε ζητήματα όπως η πυρασφάλεια.

Πώς έγιναν οι έλεγχοι

Πέντε μικτά κλιμάκια ελεγκτών, αποτελούμενα από συνολικά 40 στελέχη της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Ελληνικής Αστυνομίας (Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας και Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών) πραγματοποίησαν ταυτόχρονες «εφόδους» σε ισάριθμα διαφορετικά σημεία δραστηριοποίησης ΜΚΟ και ειδικότερα στις έδρες τριών οργανώσεων και σε δύο δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ανήλικων που λειτουργούν δύο εξ αυτών σε Αθήνα και Γλυφάδα, αντίστοιχα.

Είχε προηγηθεί καταγγελία και αξιολόγηση στοιχείων σχετικά με τη λειτουργία και την οικονομική διαχείριση των συγκεκριμένων οργανώσεων.

Οι ομάδες ελέγχου εξέτασαν στελέχη και συνεργάτες των ΜΚΟ, συνέλεξαν και κατέσχεσαν έγγραφα και ψηφιακά πειστήρια, όπως οικονομικά και λογιστικά αρχεία που αφορούν την λειτουργία και την οικονομική τους διαχείριση. Ενδεικτικά, κατασχέθηκαν στοιχεία λογιστικής μερίδας για κάθε δράση/έργο, αντίγραφα κίνησης του διακριτού τραπεζικού λογαριασμού που τηρείται για κάθε ένα απ΄ αυτά, από την οποία προκύπτουν οι πληρωμές του δικαιούχου, και πρωτότυπα τιμολόγια με τραπεζικά παραστατικά, επιταγές κ.ά.

Παράλληλα, αναζήτησαν και παρέλαβαν στοιχεία που να τεκμηριώνουν την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου των προγραμμάτων, ενώ συνέλεξαν τεκμήρια για την ορθή λειτουργία και καταλληλότητα των εγκαταστάσεων σύμφωνα με τον Οδηγό Εφαρμογής και Λειτουργίας Δομών Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανήλικων. Μεταξύ άλλων, τα βιβλία συμβάντων στις δομές, συμβάσεις προσωπικού, καταγραφή προσωπικού και παρόντων ωφελούμενων ανηλίκων, καταστάσεις δαπανών-μισθοδοτικές καταστάσεις, εβδομαδιαία προγράμματα σίτισης, στοιχεία για δυναμικότητα δομής και στοιχεία για τη μεταφορά ωφελούμενων μετά την αποχώρηση από τη δομή.

Οι έλεγχοι επικεντρώνονται στη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων μέσω των οποίων χρηματοδοτείται η δράση των φορέων αυτών. Ελεγκτικό αντικείμενο αποτελεί επίσης η αξιολόγηση της απόδοσης των προγραμμάτων προστασίας και στήριξης ευάλωτων ομάδων όπως είναι οι πρόσφυγες και μετανάστες. 

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ε.Α.Δ., «ο δημόσιος ελεγκτικός μηχανισμός δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις ανησυχίες των φορολογουμένων για τη χρηστή διαχείριση των δημόσιων πόρων σε ευαίσθητα πεδία δημόσιας πολιτικής, συνεκτιμώντας τα μηνύματα της κοινωνίας κατά τον σχεδιασμό της ελεγκτικής του δράσης».

Μπαίνει τάξη με το Μητρώο ΜΚΟ

Αξίζει να σημειωθεί πως με την πρόσφατη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης – Ασύλου, ξεκινά τη λειτουργία του το Μητρώο Ελληνικών και Ξένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ενώ παράλληλα δημιουργείται για πρώτη φορά και «Μητρώο Μελών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ)», όπου θα εγγράφονται τα μέλη, οι συνεργάτες, οι υπάλληλοι και οι εθελοντές, Στον ιστότοπο ngo.migration.gov.gr, καταχωρούνται πλέον όλα τα δεδομένα και ελέγχονται από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Μετανάστευσης.

Το Μητρώο επιχειρεί να βάλει τάξη στο χάος και στην αδιαφάνεια που επικρατεί σε ό,τι αφορά την λειτουργία ορισμένων ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα σε θέματα διεθνούς προστασίας, μετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης. Προβλέπει την πιστοποίηση τόσο των οργανώσεων, όσο και όλων των ανθρώπων που εμπλέκονται στην καθημερινή λειτουργία τους, καθώς και τον συστηματικότερο και αυστηρότερο έλεγχό τους, με σαφείς διατάξεις για αυτοδίκαιη διαγραφή όσων δεν πληρούν τους όρους λειτουργίας τους.