Ψηφιακή δικαιοσύνη στον καιρό της πανδημίας

Γράφει ο Στάθης Κουτσοχήνας, Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε πέρυσι την παρθενική του παρουσία στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, έχοντας ως στόχο να προσεγγίσει την κοινωνία και την αγορά και να αναδείξει όχι μόνο τον παραδοσιακό ρόλο του δικηγόρου, αυτόν του παράγοντα της δίκης και ανεξάρτητου λειτουργού που διασφαλίζει την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων, αλλά και τον ρόλο του συμπαραστάτη του επιχειρηματία και του πολίτη σε κάθε του ενέργεια, κατ’ εφαρμογή του ρητού «το προλαμβάνειν» καλύτερο του «θεραπεύειν».

Η κοινωνία της πληροφορίας, στην οποία ζούμε, έχει επιφέρει δομικές αλλαγές σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας. Αναπόφευκτα, η ηλεκτρονική δικαιοσύνη (e-justice) αποτελεί θεμελιώδες πρόταγμα για την ταχεία απονομή της, την αναβάθμιση της δικηγορίας και την εξυπηρέτηση των δικηγόρων, των δικαστών και του συνόλου των πολιτών. Σκοπός, βέβαια, δεν θα πρέπει να είναι να υποκαταστήσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα από μηχανές, αλλά να κάνουμε τη Δικαιοσύνη αποτελεσματικότερη, με διασφάλιση όλων των εγγυήσεων του κράτους δικαίου και της δίκαιης δίκης, διατηρώντας πάντοτε τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της.

Οι συνέπειες της πανδημίας ανέδειξαν ακόμα περισσότερο την ανάγκη για χρήση των νέων τεχνολογιών στη δικαιοσύνη. Ο ΔΣΘ είχε λάβει την απόφαση να συμμετάσχει και στη φετινή ΔΕΘ, με αντικείμενο την ανάδειξη των μέσων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e-justice). Μπορεί η φετινή ΔΕΘ να ακυρώθηκε, δεν ακυρώνεται όμως η προσπάθεια για εκσυγχρονισμό των διαδικασιών.

Ο ΔΣΘ, πρωτοπόρος στην εισαγωγή ηλεκτρονικών μέσων στην καθημερινότητα του δικηγόρου (ενδεικτικά: χορήγηση ψηφιακών υπογραφών στα μέλη, λήψη αποφάσεων με ηλεκτρονικό μήνυμα, ψηφιοποίηση αντιγράφων, εγκατάσταση wi-fi στο δικαστικό μέγαρο, επικοινωνία με τα μέλη μέσω app, οργάνωση ραντεβού στα Κτηματολογικά Γραφεία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, δημιουργία ψηφιακής βιβλιοθήκης στο YouTube κλπ.), παρέχει σήμερα στα μέλη του μία πληρέστατη ψηφιακή νομική βιβλιοθήκη με τις Τράπεζες Νομικών Πληροφοριών Nomos, Sakkoulas-online, Σόλων και Ισοκράτης, προκειμένου να διευκολύνει το έργο τους και να τους δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες. Περαιτέρω, η διαδικτυακή πύλη (Portal) της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων παρέχει μία πληθώρα υπηρεσιών, που συνεχώς αναβαθμίζονται, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα για ψηφιακή κατάθεση δικογράφων, ηλεκτρονική έκδοση παραβόλων και προεισπράξεων, έκδοση πιστοποιητικών, κατάθεση ενόρκων βεβαιώσεων κλπ.

Η ατζέντα της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης στη χώρα μας περιλαμβάνει ακόμα τη δυνατότητα απομακρυσμένης έρευνας με ηλεκτρονικά μέσα στα βιβλία του Κτηματολογίου, την κατάθεση αιτήσεων, την καταχώριση πράξεων και τη λήψη πιστοποιητικών από τα Κτηματολογικά Γραφεία, την επέκταση της δυνατότητας ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων σε όλα τα Δικαστήρια της χώρας, την πλήρη ψηφιοποίηση των δικογράφων, των αποφάσεων και των πρακτικών κλπ.

Τόσο ο ΔΣΘ όσο και η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας βρίσκονται σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και τους λοιπούς παράγοντες της δικαιοσύνης, ώστε να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν σε όλο τους το εύρος οι παραπάνω δράσεις. Το 2020 είναι η χρονιά που όλοι θα θυμόμαστε για την πανδημία της covid-19, είναι όμως και η χρονιά που μπορεί να μείνει στη μνήμη μας και ως αυτή στην οποία συντελέστηκαν ουσιαστικά βήματα στην κατεύθυνση της εφαρμογής θεσμών ηλεκτρονικής δικαιοσύνης στη χώρα μας.