Αρειος Πάγος: Συνταγματικό το σχέδιο νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Το σχέδιο νόμου για να συζητηθούν νωρίτερα όλες οι εκκρεμείς δίκες για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, δεν συζητείται μόνο στη Βουλή, αλλά και στην διοικητική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Οι ανώτατοι δικαστές, έδωσαν «πράσινο φως» συνταγματικότητας για το επίμαχο σχέδιο νόμου, βάζοντας ωστόσο και κάποιους αστερίσκους.

Ο πρώτος και κύριος αστερίσκος αφορά την κάλυψη των οργανικών θέσεων Ειρηνοδικών, οι οποίοι θα κληθούν να εκδικάσουν περί τις 70.000 εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη.  

«Γνωμοδοτεί ομόφωνα ότι είναι σκόπιμες και συνταγματικά επιτρεπτές η υπό νομοθέτηση «ρυθμίσεις με το άρθρο ένα του σχεδίου νόμου για την επιτάχυνση της εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων του νόμου 3869 / 2010 σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 6 παράγραφος 1  ΕΣΔΑ ως προς την εύλογη διάρκεια της πολιτικής δίκης τροποποιήσεις του Κώδικα Δικηγόρων και λοιπές διατάξεις» αφού ληφθούν υπόψη οι επισημάνσεις που διατυπώθηκαν στην εισήγηση και ειδικότερα η αναγκαιότητα κάλυψης των υπαρχουσών κενών οργανικών θέσεων ειρηνοδικών προς αποφυγή υπέρ χρεώσεις των υπηρετούντων

Τι προβλέπει

Το σχέδιο προβλέπει πως περίπου 37.000 δίκες του νόμου Κατσέλη θα δικαστούν έως το τέλος του 2021 . Πρόκειται για όσες υποθέσεις έχουν προσδιοριστεί να δικαστούν μέχρι το 2032 και μέχρι τότε οι προσφεύγοντες έχουν δικαστική προστασία. Συνολικά στα  ακροατήρια των Ειρηνοδικείων εκκρεμούν 70.000 υποθέσεις αλλά θα επαναπροσδιοριστούν συνολικά 37.000 υποθέσεις, αυτές δηλαδή που έχουν δικάσιμο για μετά το 2021 (15/6/2021).

Οι αλλαγές

Με το σχέδιο νόμου οι δίκες θα γίνονται στο ακροατήριο μόνο εάν το ζητήσει ο δικαστής, προκειμένου να επιλυθούν διαφωνίες, ασάφειες κλπ, ώστε ο δικαστικός λειτουργός να σχηματίσει πλήρη δικανική πεποίθηση για τα γεγονότα. Σε διαφορετική περίπτωση θα κατατίθενται μόνο τα έγγραφα από τις δύο πλευρές. Δηλαδή τον δανειολήπτη και την τράπεζα ή τον ιδιώτη.

Επιβεβλημένη η ταχεία απονομή της δικαιοσύνης

Η Διοικητική Ολομέλεια με την υπ' αριθμόν 36/2020 απόφασή της έκανε δεκτή την εισήγηση του αρεοπαγίτη Θεοδώρου Κανελλόπουλου, ο οποίος αναφέρει στο σκεπτικό της :

«...Συνοψίζοντας , θεωρώ ότι παραπάνω επισημάνσεις δικαιολογούν την εκτίμηση ότι η ρύθμιση του σχεδίου νόμου αξιολογούνται ως πρόσφορες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού που είναι η εκκαθάριση των πινακίων των Ειρηνοδικείων, μέσω της υποχρεωτικής για τους ενδιαφερόμενους υποβολής αίτησης επαναπροσδιορισμού της συζήτησης των εκκρεμών αιτήσεων ρυθμίσεις οφειλών του νόμου 3839 / 2010 αλλά ταυτόχρονα και η επίσπευση της συζήτησης των υποθέσεων αυτών. Είναι αυτονόητο ότι η απονομή της Δικαιοσύνης σε εύλογο χρονικό διάστημα είναι επιβεβλημένη, αφού εντάσσεται στο πλαίσιο της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και αποτελεί τόσο με βάση το άρθρο 20 του Συντάγματος, όσο και με βάση τη διάταξη του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ βασικό στοιχείο και γνώρισμα του δικαιώματος δικαστικής προστασίας.

Η υλοποίηση του σχεδίου νόμου κρίνεται ότι θα οδηγήσει στην επιτυχή  αποσυμφόρηση του μεγαλύτερου μέρους των ειρηνοδικείων της χώρας, με την προϋπόθεση όμως ότι θα είναι αντικειμενικά δυνατή από τους υπηρετούντες σε έκαστο ειρηνοδικείο δικαστές η εκδίκαση όλων των εκκρεμών υποθέσεων και η έκδοση των αποφάσεων επ αυτών στα προβλεπόμενα χρονικά περιθώρια, χωρίς δηλαδή υπερχρέωση των δικαστών με εξωπραγματικούς αριθμούς δικογραφιών και χωρίς άνιση κατανομή των υποθέσεων, ενόψει μάλιστα και της ποιοτικής με τα πολύ καλά τελευταία έτη, της φύσης των υποθέσεων που εκδικάζονται ενώπιον των ειρηνοδικείων. Οι διατάξεις του άρθρου 1  του υπο κρίση σχεδίου νόμου, παρά τις ανωτέρω επισημαινόμενες μικρής σε έκτασης ασάφειες και τα αντίστοιχα ερμηνευτικά προβλήματα, είναι συμβατές με τις επιταγές του άρθρου 6 παράγραφος 1 της ΕΣΔΑ ως προς την εύλογη  διάρκεια της πολιτικής δίκης καθόσον συμβάλλουν με βάση τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις που θεσπίζουν στην ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης και ειδικότερα στην επιτάχυνση εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου 3869 / 2010, με την έκδοση δικαστικών αποφάσεων σε εύλογο χρόνο, παράλληλα δε, ουδόλως αντιβαίνουν στη συνταγματική διάταξη του άρθρου 20 παράγραφος 1 του Συντάγματος, καθόσον δεν καθιστούν δυσχερή την πρόσβαση των ενδιαφερομένων στα δικαστήρια και κατά συνέπεια δεν πλήττουν άμεσα ή έμμεσα τον πυρήνα του δικαιώματος πρόσβασης στην δικαιοσύνη, καθώς επίσης και στις λοιπές συνταγματικές διατάξεις που κατοχυρώνουν τις γενικές δικονομικές αρχές, οι οποίες αποτελούν και δικονομικές εγγυήσεις των διαδίκων».