Ποδηλατόδρομος Γκάζι - Κηφισιά: Στο κυνήγι του ποδηλατικού τουρισμού έστω και αργά η Ελλάδα

Το ποδηλατικό σχέδιο της επόμενης μέρας του κορονοιού επιχειρεί να «ξεπαγώσει» το υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο προχωρεί ήδη στην επικαιροποίηση παλαιότερης μελέτης για το Βόρειο Σκελος του Μητροπολιτικού Ποδηλατόδρομου που θα συνδέει το Γκάζι με την Κηφισιά και έως τώρα έχει αναβληθεί όσες φορές έχει εξαγγελθεί.

Τελευταία φορά είχε επανέλθει στο προσκήνιο με τις σχετικές εξαγγελίες του τέως υπουργού Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη τον Ιούνιο του 2020 χωρίς όμως από τότε να υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδος στο έργο.

Πλέον φαίνεται ότι η απόφαση για την αναθεώρηση του σχεδιασμού είναι οριστική. Το νέο σχέδιο, όπως φαίνεται δε θα αρκεστεί στη δημιουργία διαδρόμων για ποδήλατο, αλλά όπου χρειαστεί θα συμπεριλάβει ακόμα και πλήρη κατάργηση της παρόδιας στάθμευσης, ίσως και λωρίδων κυκλοφορίας οχημάτων, αλλά και διαπλάτυνση πεζοδρομίων.

Πρακτικά ο συγκεκριμένος ποδηλατόδρομος, η κατασκευή του οποίου θα χρηματοδοτηθεί από το Πράσινο Ταμείο, δεν έχει αυτή τη στιγμή ξεκάθαρο κόστος. Αρχικώς είχε προυπολογιστεί σε περίπου 7 εκατομμύρια ευρώ, με την εκτίμηση αυτή όμως να είναι πλέον ...20ετίας, ενώ δεν έχουν υπολογιστεί και οι αλλαγές στον σχεδιασμό.

Η κατασκευή του, πάντως, θα ολοκληρώσει ουσιαστικά τον Μητροπολιτικό ποδηλατόδρομο Φάληρο - Κηφισιά, ο οποίος στην πλήρη ανάπτυξή του θα συνδέει το παραλιακό μέτωπο με την Κηφισιά. Υπενθυμίζεται ότι το σκέλος από το Γκάζι μέχρι την παραλία έχει ήδη ολοκληρωθεί.

Παράλληλα η χώρα μας φαίνεται να παίρνει για πρώτη φορά σοβαρά το δίκτυο ευρωπαικών ποδηλατικών διαδρομών Eurovelo, επιχειρώντας να σηματοδοτήσει και να χαρτογραφήσει δύο από τις τρεις βασικές διαδρομές που διέρχονται από την Ελλάδα και θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν την αρχή του ποδηλατικού και εναλλακτικού τουρισμού, ο οποίος αν και διεθνώς θεωρείται αρκετά προσοδοφόρος, εντός των συνόρων είναι ελάχιστα διαδεδομένος.

Ο Μητροπολιτικός Ποδηλατόδρομος – Βόρειο Σκέλος «Γκάζι Κηφισιά

Η απόφαση της επικαιροποίησης της παλαιότερης μελέτης του υπουργείου Περιβάλλοντος, η οποία είχε υποστηριχθεί ερευνητικά από την Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας του Ε.Μ. Πολυτεχνείου έχει ήδη ληφθεί με τη σχετική διακήρυξη του έργου για την υποβοήθηση των υπηρεσιών του υπουργείου να βρίσκεται στον αέρα.

Ο ανάδοχος θα πρέπει να υποστηρίξει τη Δ/νση Μελετών και Έργων Αστικών Αναπλάσεων (ΔΜΕΑΑ) του ΥΠΕΝ, ώστε να εντοπίσει ανά τμήμα, με βάση το υφιστάμενο υλικό και μελέτες, τις απαιτούμενες αναπροσαρμογές.

Ο ποδηλατόδρομος Γκάζι – Κηφισιά, βάσει της υφιστάμενης μελέτης, η οποία θα αποτελέσει και τον βασικό κορμό για την αναθεωρημένη, θα ξεκινά από το Θησείο (Πλατεία Ασωμάτων) μέχρι τον σταθμό ΗΣΑΠ της Κηφισιάς και θα έχει μήκος 16,73 χλμ.

Σε μεγάλο τμήμα του θα κινείται παράλληλα με τις γραμμές του ΗΣΑΠ.

Θα ξεκινά από την πλατεία Ασωμάτων, θα περνά από κεντρικούς δρόμους όπως η οδός Αγίου Μελετίου, η Φωκίωνος Νέγρη, ενώ θα διασχίζει συνολικά πέντε δήμους (Αθηναίων, Νέας Ιωνίας, Νέου Ηρακλείου, Αμαρουσίου και Κηφισιάς) πριν καταλήξει στην οδό Τατοίου.

Η δημιουργία της νέας ποδηλατικής διαδρομής, πάντως, με τον αναθεωρημένο σχεδιασμό που θα ακολουθήσει ενδέχεται να φέρει σημαντικές αλλαγές στην κυκλοφορία των περιοχών τις οποίες θα διατρέχει.

Όπως επισημαίνεται στη διακήρυξη του έργου, οι αλλαγές που δύναται να επέλθουν και να προταθούν στην ευρύτερη διαδρομή είναι οι ακόλουθες:

• η κατάργηση παρόδιας στάθμευσης, είτε τμηματικά είτε σε όλη την έκταση του οδικού τμήματος,

• η αλλαγή της κυκλοφοριακής οργάνωσης (π.χ. μονόδρομος να γίνει πεζόδρομος, αμφίδρομος να γίνει μονόδρομος, να καταργηθεί λωρίδα κυκλοφορίας, κ.ά.),

• η δημιουργία μικτών δρόμων Ποδηλάτων - Οχημάτων, με προτεραιότητα στα ποδήλατα (cycle street),

• η τροποποίηση της αρχικής χάραξης του ποδηλατοδρόμου,

• η διεύρυνση των πεζοδρομίων,

• η διεύρυνση των λωρίδων των ποδηλατοδρόμων, κ.ά.

Ωστόσο για τις όποιες αλλαγές, το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι θα προηγηθεί διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς αφού πραγματοποιηθεί απογραφή της κυκλοφοριακής οργάνωσης, αλλά και της νόμιμης και της παράνομης στάθμευσης και των χώρων στάθμευσης, θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα ενημέρωσης.

Παράλληλα θα διεξαχθεί δειγματοληπτική έρευνα με ερωτηματολόγια σε ελάχιστο δείγμα 100 κατοίκων των περιοχών από τις οποίες θα διέλθει ο ποδηλατόδρομος.

Επίσης στο αντικείμενο του έργου του αναδόχου εντάσσεται και η υποβολή εναλλακτικών προτάσεων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην ευρύτερη περιοχή επιρροής από τη δημιουργία του ποδηλατόδρομου.

Η σχετική προεργασία και επικαιροποίηση της μελέτης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο με τον προυπολογισμό του έργου να ανέρχεται σε 136.707,57 ευρώ.

Ο νέος ποδηλατόδρομος

Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει επίσης εξαγγείλει και έναν ακόμα ποδηλατόδρομο, ο οποίος δεν υπήρχε στον αρχικό σχεδιασμό. Η ποδηλατική διαδρομή Μετρό Κατεχάκη – Πολυτεχνειούπολη/Πανεπιστημιούπολη – Ευαγγελισμός αφορά σε διαδρομή μορφής «πετάλου» που ξεκινάει από τον σταθμό Μετρό Κατεχάκη και διατρέχει το Πάρκο Γουδή, την Πολυτεχνειούπολη, την Πανεπιστημιούπολη, το Πάρκο Ιλισίων και καταλήγει στο Σταθμό Μετρό Ευαγγελισμός. Το μήκος του ποδηλατοδρόμου είναι περίπου 10 χλμ., με το συγκεκριμένο σχεδιασμό να αξιοποιεί και να συνδέει και τον υφιστάμενο ποδηλατόδρομο της Πολυτεχνειούπολης, μήκους περίπου 4 χλμ.

Το κόστος του έχει προυπολογιστεί σε 3 εκατομμύρια ευρώ.

Το EuroVelo

Στη σηματοδότηση και τη χαρτογράφηση των δύο βασικών διαδρομών του EuroVelo που περνούν από την Ελλάδα πρόκειται να προχωρήσει η χώρα μας.

Το EuroVelo αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ποδηλατικό δίκτυο που διατρέχει την Ευρώπη, διασχίζοντας 42 χώρες. Αποτελείται από 15 διαδρομές φιλικές στο ποδήλατο, συνολικού μήκους 70.000 χλμ. Από αυτό έχουν ήδη κατασκευαστεί περισσότερα από 45.000 χλμ.

Οι διαδρομές αυτές συγκροτούνται από υφιστάμενους αγροτικούς ή τοπικού χαρακτήρα δρόμους χαμηλού φόρτου και ταχυτήτων, καθώς και από τμήματα που κατασκευάστηκαν εξ’ αρχής, αποκλειστικά για ποδηλατικό τουρισμό.

Διαδρομές EuroVelo με εγκεκριμένη από τον επίσημο φορέα (National Eurovelo Coordinator) σηματοδότηση υπάρχουν σήμερα σε χώρες όπως, η Αυστρία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Σερβία, η Σλοβακία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τσεχία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Νορβηγία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και άλλες. Χάρις στη διεθνή τους αναγνώριση, αυτές οι διαδρομές βρίσκουν οικονομική και πολιτική στήριξη σε διασυνοριακό και ευρωπαϊκό επίπεδο και έτσι συντηρούνται και επεκτείνονται.

Για το σκοπό αυτό σε κάθε χώρα υπάρχουν φορείς που αναλαμβάνουν επίσημα τον ρόλο του Εθνικού Συντονιστή για την προώθηση του εθνικού δικτύου Eurovelo. Για το Eurovelo στην Ελλάδα, τον ρόλο του Εθνικού Συντονιστή (National Eurovelo Coordinator) έχει αναλάβει ο οργανισμός "Πόλεις για Ποδήλατο - Cities For Cycling" ως μοναδικός και επίσημος εκπρόσωπος.

Οι τρεις ελληνικές διαδρομές

Από την Ελλάδα διέρχονται τρεις Ευρωπαϊκές ποδηλατικές διαδρομές, η EV8, η EV11 και η EV13, ωστόσο τα τμήματα που αφορούν στην χώρα μας δεν έχουν προχωρήσει. Η δημιουργία σηματοδοτημένων και χαρτογραφημένων διαδρομών EUROVELO κατά μήκος της χώρας, είναι σίγουρο ότι θα αποδώσει μεγάλα οφέλη στην προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και ταυτόχρονα του εναλλακτικού τουρισμού, συνεπώς στην βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών από όπου θα περνά το δίκτυο. Αναλυτικά οι διαδρομές που περνούν από τη χώρα μας και η προετοιμασία των οποίων θα προχωρήσει κατά προτεραιότητα είναι:

• Η Διαδρομή EV8, η οποία διέρχεται από την περιφέρεια Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου (βόρεια) και καταλήγει στην Αθήνα. Συνολικά η διαδρομή EV8 είναι μήκους 5.900 χλμ. Και ξεκινά από το Καντίθ της Ανδαλουσίας στην Ισπανία.

• η Διαδρομή EV11, η οποία εισέρχεται από την Κεντρική Μακεδονία, διέρχεται από Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα με κατάληξη πάλι την Αθήνα. Η EV11 συνολικού μήκους 6.000 χλμ ξεκινά από το Βόρειο Ακρωτήριο της Νορβηγίας και καταλήγει μέσω Θεσσαλονίκης στην Αθήνα.

Να σημειωθεί ότι μέσω του λιμανιού του Πειραιά και με ενδιάμεσους νησιωτικούς σταθμούς οι δύο διαδρομές μπορούν να συναντήσουν την συνέχειά τους στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου στην πόλη της Σμύρνης.

Η τρίτη διαδρομή είναι η EV13 μήκους 10.400 χλμ.η οποία ξεκινά από τον Αρκτικό Ωκεανό και τη θάλασσα του Μπάρεντς στα σύνορα Νορβηγίας και Ρωσίας και καταλήγει στην Μαύρη Θάλασσα διασχίζοντας την Ελλάδα σε δύο τμήματα. Από τον Προμαχώνα Σερρών έως την Εξοχή Δράμας και από τον Κυπρίνο έως τις Καστανιές Έβρου, κατά μήκος του Άρδα ποταμού, διατρέχοντας τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Ωστόσο για να είναι έτοιμες προς χρήση οι συγκεκριμένες διαδρομές χρειάζεται να αναγνωριστούν και να επισημανθούν τα σημεία σήμανσης – τοποθέτησης πληροφοριακών πινακίδων, τα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος (π.χ. οικισμοί, χιονοδρομικά, θερμές πηγές, παραλίες, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία κλπ) και εν συνεχεία να σχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο επικοινωνίας και προώθησης – ανάδειξης του δικτύου.

Το έργο αυτό αναμένεται να προχωρήσει το προσεχές 12μηνο. Αρχικά θα καταγραφεί και θα αξιολογηθεί η κάθε διαδρομή με επιτόπου έλεγχο από τρεις έμπειρους ποδηλάτες - πιστοποιημένους ελεγκτές Eurovelo σε συνεργασία με τα σχετικά κλιμάκια της εκάστοτε Περιφέρειας με στόχο την οριστικοποίηση της κάθε Διαδρομής. Η καταγραφή θα χρησιμοποιήσει κάθε πηγή πληροφόρησης, όπως για παράδειγμα στοιχεία Google Maps. Θα εντοπισθούν οι «κρίσιμες περιοχές», για τις οποίες οι κλίσεις είναι απαγορευτικές και θα πρέπει να εξευρεθούν εναλλακτικές διαδρομές.

Στη συνέχεια θα γίνει εντοπισμός των απαραίτητων σημείων που θα πρέπει να σημανθούν. Κατά μήκος των διαδρομών θα εντοπισθούν σημεία πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος, υψηλής επισκεψιμότητας, προκειμένου να συνδεθούν με τις κύριες διαδρομές. Επιπλέον θα τεθούν ελάχιστα όρια που θα πρέπει να πληρούνται από οικισμούς και αστικές περιοχές (πληθυσμιακά, υποδομών βιώσιμης αστικής κινητικότητας κλπ) προκειμένου να γίνει η σύνδεση των διαδρομών με τις παραπάνω περιοχές.

Για το έργο αυτό «τρέχει» ήδη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου από το υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 140.000 ευρώ.