Ελλάδα|02.12.2022 06:00

Ομερτά, φόβος και συγκάλυψη στη δομή ΑμεΑ της Θεσσαλονίκης: Συγκλονιστικές αποκαλύψεις παιδαγωγού στο ethnos.gr - Πώς έχασε τη ζωή του ο Πάρης

Ευλαμπία Ρέβη

Ομερτά, φόβος και καθεστώς απόλυτης συγκάλυψης. Όλα αυτά φέρονται να επικρατούσαν στη δομή ΑμεΑ της Θεσσαλονίκης «Άγιος Δημήτριος» μέχρι που οι γονείς του 21χρονου Πάρη αποφάσισαν να ξεκινήσουν έναν τεράστιο αγώνα δικαίωσης και έτσι μόλις την περασμένη Τρίτη, έναν χρόνο μετά την απώλεια του παιδιού τους, ασκήθηκε κακουργηματική δίωξη για θανατηφόρα σωματική βλάβη αδύναμου ατόμου, σε συγκεκριμένο φροντιστή του ιδρύματος.

Το ethnos.gr συνομίλησε με την Ελένη Κατσιούλα, κοινωνική επιμελήτρια υγείας, παιδαγωγό με εξειδίκευση στον αυτισμό και φύλακα – άγγελο του Πάρη για σχεδόν τέσσερα έτη. Μέχρι που ο κορoνοϊός τους χώρισε, αφού τα πρωτόκολλα δεν επέτρεπαν εξωτερικούς συνεργάτες εντός δομών υγείας. «Όταν ο Πάρης εισήλθε στον «Άγιο Ανδρέα» ήταν σχεδόν 68 κιλά και έφτασε να ζυγίζει 42 κιλά», αποκαλύπτει.

«Υπήρχαν άνθρωποι που φέρονταν πάρα πολύ απάνθρωπα στους φιλοξενούμενους εκεί, είτε ήταν μικρά παιδιά, είτε ήταν ενήλικες, σε σημείο το οποίο θύμιζε εποχές ’70, ’60, ’50.  Αυτά που καταλάβαινες ήταν περισσότερα από αυτά που έβλεπες. Οι φιλοξενούμενοι δεν μιλάνε οπότε δεν μπορούν να σου εκφράσουν, αν στην προηγούμενη βάρδια, για παράδειγμα έφαγαν. Αλλά καταλαβαίνεις, όταν πας εσύ ότι είναι σαν μην έχουν φάει εδώ και δύο ημέρες, όταν τρώνε λυσσασμένα. Το καταλαβαίνεις όταν κάποιο παιδί είναι περιορισμένο όλη μέρα και του ανοίγεις την πόρτα και είναι σαν να ελευθερώνεις κάποιον άγριο σκύλο», τονίζει.

«Είχαν δεμένο τετραπληγικό παιδί»

Το τι συνέβαινε με το εάν κάποιος υπάλληλος έκανε αναφορά σε συνάδελφό του για κακομεταχείριση είναι ενδεικτικό μίας ιστορίας που κατέγραψε η ίδια το 2018: «Έχω δει όχι στο διαμέρισμα που δούλευα εγώ, αλλά δίπλα, μία κυρία να έχει δέσει ένα επτάχρονο παιδί απλά και μόνο, γιατί την ενοχλεί, για κανέναν άλλο λόγο, για να μην μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι. Όταν το κατήγγειλα στην τότε διοίκηση, μιλάμε για το 2018, ουσιαστικά αυτό που έγινε ήταν να τη ρωτήσουν, εκείνη είπε ότι είναι ψέματα, γιατί ο καθένας μπορεί να ισχυριστεί ό,τι θέλει με την έννοια ότι δεν υπάρχουν κάμερες να καταγράφουν τον χώρο και τι συμβαίνει. Απλά λίγο καιρό μετά αυτή η κυρία μετακινήθηκε σε ένα άλλο διαμέρισμα, απλά έφυγε από εκείνο το χώρο, για να πάει κάπου αλλού»,

Το παιδί αυτό σύμφωνα με την κα Κατσιούλα «ήταν δεμένο στο κρεβάτι του, τετραπληγικό και τυπικής ανάπτυξης. Το θέμα του το έχει παίξει η τηλεόραση. Είχε γεννηθεί πλήρως λειτουργικό και ουσιαστικά χτυπήθηκε από τον πατριό του, μπήκε μπροστά όταν με ένα σκουπόξυλο πήγε να χτυπήσει τον μικρότερο αδελφό του. Μπήκε μπροστά για να προστατεύσει τον αδελφό του, όταν ήταν πέντε ετών, και τον χτύπησε στο κεφάλι και έμεινε ανάπηρο, με παραπληγία πολύ σοβαρή, κουνάει μόνο το χέρι του.  Δεν ξέρω τι πρόβλημα μπορεί να σου δημιουργήσει ένα επτάχρονο που δεν μιλάει, δεν περπατάει και κουνάει μόνο ένα χέρι». 

Συνθήκες εξευτελισμού και πείνας

Και συνεχίζει:  Η έλλειψη φροντίδας είχε να κάνει με το ποιος άνθρωπος θα είναι απέναντί σου. Υπήρχαν φροντιστές που ήταν άψογοι και ήταν η πλειοψηφία. Αυτό θα πρέπει να το πω. Υπήρχαν παιδιά τα οποία δεν σιτίζονταν ουσιαστικά, γιατί το φαγητό δεν τους άρεσε, δεν υπήρχε εναλλακτική εκτός από το να του δώσεις ένα γιαούρτι. Επίσης, εάν ο υπάλληλος βιάζεται και ένα παιδί ή ένας ενήλικας αργεί πάρα πολύ να φάει, θέλει πολλή ώρα για να τον ταΐσεις, δεν τρώει μόνος του είναι πάρα πολύ πιθανόν να φάει δύο – τρεις κουταλιές ή και καθόλου, γιατί δεν μπορεί να μιλήσει, δεν μπορεί να σου πει ότι πεινάει.

Όταν ο Πάρης μπήκε στη δομή ήταν περίπου 68 κιλά και έφτασε να ζυγίζει 41. Ένα παιδί συγκεκριμένο από εκεί έχασε 27 κιλά μέσα σε τρεις μήνες, γιατί ήταν δύσκολος στο τάισμα, σου έπαιρνε 40 λεπτά για να τον ταΐσεις, οπότε σου λέει ο άλλος γιατί να ασχοληθώ; Ας φάει λίγο και γειά σας».

«Οι συνθήκες σε τέτοιους χώρους όπου διάφορες αναπηρίες στοιβάζονται μαζί σαν να είναι αποθήκες ψυχών χωρίς μία προνόηση πώς πρέπει να χωριστούν δημιουργούνται πάντα έριδες μεταξύ των περιθαλπόμενων και δημιουργούνται περιστατικά στα οποία ο φροντιστής όταν είναι μόνος του δεν μπορεί να ανταπεξέλθει», υπογραμμίζει, σημειώνοντας ότι με τον Πάρη είχαν μία άριστη συνεργασία.

«Είχαν διαχωριστικό με κάγκελα και πλέξι γλας»

«Εγώ τρία χρόνια και πλέον είχα τον Πάρη, εμένα δεν με έχει χτυπήσει ποτέ, όταν λέω χτυπήσει ούτε καν να με σπρώξει. Ο Πάρης είχε μικροχτυπήματα, είχε μικροπράγματα. Δυστυχώς, όταν ο Πάρης μετά από ένα περιστατικό που είχε με άλλον περιθαλπόμενο, μετακινήθηκε από το σπιτάκι που ήταν στον θάλαμο του Αγίου Δημητρίου, το λεγόμενο ροζ όπως γράφεται και στη λογοδοσία, άρχισε να είναι πιο συχνά χτυπημένος, γιατί τα παιδιά εκεί είναι πολύ περισσότερο επιθετικά. Οι φροντιστές σκεφτείτε ότι έχουν ένα σημείο με κάγκελα και πλέξι γκλας που κάθονται πίσω από αυτό, για να προστατευθούν αν για παράδειγμα κάποιος χτυπάει κάποιον άλλον και δεν θέλουν να ανακατευθούν μπαίνουν πίσω από αυτό», αποκαλύπτει.

Η κακοποίηση ήταν συνεχής και πολυεπίπεδη. Ο Πάρης που ο θάνατός του έγινε η αρχή για να ξεκινήσουν οι έρευνες ήταν μόνο ένα από τα πολλά παιδιά που βασανίστηκαν, σύμφωνα με την ίδια. «Στον θάλαμο στον οποίο βρισκόταν ο Πάρης είναι ακόμα ένας περιθαλπόμενος ο οποίος είναι 24 ώρες το 24ωρο δεμένος, χειροπόδαρα». Στην ερώτηση εάν αυτό επιτρέπεται απαντά:  «Με βάση το χαρτί του ψυχιάτρου όχι, θα έπρεπε να περιορίζεται κάποιες ώρες την ημέρα. Το αν, όμως, αυτό γίνεται κάποιες ώρες ή όλη την ημέρα δεν μπορεί να το ελέγξει κανείς, για τον λόγο του ότι δεν υπάρχουν κάμερες. Δεν μπορεί κανείς να έχει εικόνα του τι ακριβώς  συμβαίνει.

Η Ελένη Κατσιούλα μέσα από τον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram μοιράζεται συχνά στιγμές της  με τον Πάρη η τραγική ιστορία του οποίου έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο. Ο Πάρης είχε μυαλό ενός παιδιού δύο ετών και δεν μπορούσε να εκφραστεί, όμως εκείνη καταλάβαινε πότε κάτι είχε συμβεί. «Ο Πάρης ακριβώς επειδή δεν είχε λόγο ουσιαστικά πολλές φορές που μιλούσε με τον εαυτό του και μπορεί να έλεγε αποκομμένες λέξεις μπορεί να σου έλεγε χτύπησα το πόδι. Δεν μπορούσε να πει ας πούμε ο Γιάννης μου χτύπησε το πόδι. Από εκεί και πέρα μπορούσες, όμως, από τα χτυπήματα που έχει ένα παιδί και τώρα εντάξει χτυπήματα τύπου κάποιες μελανιές στα πόδια, το δαγκωμένο αυτί, κάποιες νυχιές στα χέρια, να καταλάβεις τι από αυτά είχε προκαλέσει μόνος του και τι από αυτά το είχε κάνει κάποιος άλλος».

Ο φερόμενος ως δράστης είχε τρεις αναφορές

Όσοι έχουν μιλήσει έχουν βάλει στο στόχαστρό τους έναν συγκεκριμένο υπάλληλο ως τον δράστη που έκοψε το νήμα της ζωής του 21χρονου. «Την περίοδο που μετακινήθηκε στον θάλαμο στον οποίο ήταν ο Πάρης εμείς δεν είχαμε καμία επαφή με το ίδρυμα. Ήταν η φάση που απαγορεύονταν οι επισκέψεις και τα λοιπά. Απλά αυτό που ήξερα είναι ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος είχε ήδη τρεις αναφορές στο όνομά του και γι’ αυτό τον μετακινούσαν από διαμέρισμα σε διαμέρισμα, γιατί τον χαρακτήριζαν ως προβληματικό. Και έχω να πω ότι αν κάποιος είναι προβληματικός από την ώρα που είναι ένα επικουρικό προσωπικό ιδιωτικής σύμβασης το γράφει ξεκάθαρα η σύμβασή μας ότι αν κριθείς ακατάλληλος φεύγεις», δηλώνει. Εκείνος, ωστόσο, παρά τις αναφορές βρισκόταν μέχρι και πριν από λίγο καιρό ακόμα εκεί.

«Η Αστυνομία δεν έκανε έρευνα»

Όταν οι γονείς του Πάρη έκαναν επίσημη καταγγελία και η ίδια πήγε και κατέθεσε όσα γνώριζε στο Αστυνομικό Τμήμα Πυλαίας, όπως υποστηρίζει δεν έκαναν ποτέ έρευνα στη δομή. «Μάλιστα ρώτησα στην Αστυνομία αν πήγαν στον χώρο του Αγίου Δημητρίου να δούνε και μου είπαν όχι δεν πήγαμε ποτέ. Και λέω μα έχει μία σημασία να δείτε τον χώρο και μου λέει όχι δεν κρίθηκε απαραίτητο. Εμένα μου έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση αυτό. Αν και φρόντισε το διοικητικό συμβούλιο έναν μήνα μετά τον θάνατο του Πάρη να κάνει ολική ανακαίνιση στον χώρο που έγινε η δολοφονία του Πάρη. Αν αυτό δεν λέγεται συγκάλυψη στοιχείων, τότε τι λέγεται;», λέει χαρακτηριστικά.

Τραγική ειρωνεία; Την ημέρα που ο Πάρης άφησε την τελευταία του πνοή, στις 28 Νοεμβρίου 2021 και λίγες ώρες πριν καταλήξει συνάντησε κορυφαίο στέλεχος με το οποίο είπαν τα εξής: «Μου λέει ο Πάρης είναι μία χαρά, όπως τον άφησες. Ο Πάρης εκείνη την ημέρα ήταν στο νοσοκομείο από την προηγούμενη και λίγες ώρες μετά με πήρε ο πατέρας του τηλέφωνο ότι πέθανε. Ήταν απίστευτο σοκ, απίστευτο σοκ. Και απίστευτο σοκ το ότι του είπαν ότι τον χτύπησε κάποιος με μία παντόφλα, δηλαδή ότι είπαν κάτι τόσο γελοίο για να το καλύψουν. Απίστευτο ότι χρησιμοποίησαν έναν άλλο περιθαλπόμενο που δεν μπορεί να μιλήσει για να του καταλογίσουν ότι χτύπησε τον Πάρη με την παντόφλα την ώρα εκείνη που τα παιδιά έχουν πάρει πολύ βαριά φαρμακευτική αγωγή, βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Έτσι και αλλιώς τα χτυπήματα που μπορούν να κάνουν είναι πάρα πολύ περιορισμένα, μικρά, δεν είναι χτυπήματα που μπορούν να τον στείλουν κάποιον είτε στο νοσοκομείο σοβαρά είτε να τον σκοτώσουν».

«Ξέρω πώς έγινε το περιστατικό»

Η ίδια θεωρεί ότι οι τελευταίες στιγμές του Πάρη γράφτηκαν γιατί ήθελε να αποκοιμηθεί στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση. «Ξέροντας τον Πάρη, ξέρω πώς έγινε το περιστατικό. Ο Πάρης από το σπίτι του είχε μία συνήθεια του να τον παίρνει ο ύπνος στον καναπέ, δηλαδή να κάθεται απέναντι από την τηλεόραση και να τον παίρνει ο ύπνος εκεί και μετέπειτα να τον ξυπνάς και να τον μεταφέρεις στο δωμάτιό του. Φαντάζομαι ότι ο συγκεκριμένος υπάλληλος ο οποίος έμαθα ότι δεν ήταν να πάει σε βάρδια και πήγε εκτάκτως και μάλιστα όπως λένε μεθυσμένος ήθελε να κάτσει να δει τηλεόραση στον καναπέ που καθόταν ο Πάρης. Προσπάθησε να σηκώσει τον Πάρη, ο Πάρης φυσικά γιατί ήταν ο Πάρης αντιστάθηκε, έπεσε από τον καναπέ κάτω, προσπάθησε ίσως να κλωτσήσει, να απωθήσει τον φροντιστή, ο όποιος τον τράβηξε, αυτός αντέδρασε και άρχισε να χτυπάει τον Πάρη, ο Πάρης άρχισε να ουρλιάζει αυτός χτύπησε παραπάνω, μετακινώντας τον Πάρη, σέρνοντας ουσιαστικά τον Πάρη για να τον πάει στο δίπλα δωμάτιο που ήταν και οι δέκα περιθαλπόμενοι μαζί του θαλάμου και τους κλείδωναν εκεί και ό,τι γίνει έγινε και ουσιαστικά κάποιο από αυτά τα χτυπήματα τον πήρε στο κεφάλι γιατί ο Πάρης ήταν από κάτω κι αυτός το κλωτσούσε από πάνω».

Παρόλο που η απώλεια του Πάρη την έχει συγκλονίσει αισθάνεται ανακούφιση και βαθιά συγκίνηση που οι γονείς του δεν πίστεψαν αυτή την πρώτη εκδοχή και ζητούν δικαίωση, αλλά και γιατί ευσυνείδητοι συνάδελφοί της έσπασαν τη σιωπή και είπαν την αλήθεια ως προς το τι ακριβώς έγινε. «Εκείνη την ώρα όταν γίνεται κάτι τέτοιο καλείς την Αστυνομία, καλείς το ΕΚΑΒ, το περιστατικό έγινε στις δέκα, δέκα και μισή και ο Πάρης πήγε στο νοσοκομείο στις δύο-τρεις τα ξημερώματα», σχολιάζει με μεγάλη πικρία. Παρόλο που για τη στάση της δέχτηκε και δέχεται απειλές η κα Κατσιούλα καταλήγει: «Θα μπορούσε να συμβεί σε εμένα, να είμαι εγώ στη θέση του Πάρη. Δεν θα σταματήσω. Θα μιλάω και θα λέω ότι βλέπω. Δεν με νοιάζει εάν με απολύσουν, θα βρω μία δουλειά. Με νοιάζει αυτή η εικόνα να αλλάξει και ο Πάρης να είναι το τελευταίο παιδί που έφυγε έτσι άδικα. Το μόνο που θέλω είναι η έρευνα να φτάσει σε βάθος και όλη η αλήθεια να λάμψει».

Θεσσαλονίκηειδήσεις τώραΑμεΑδομή