Όταν ο Γιάννης Μπεχράκης μιλούσε στο «Έθνος» για τις αγαπημένες του φωτογραφίες (pics)

Ήταν Δεκέμβριος του 2015 όταν η βρετανική και καταξιωμένη εφημερίδα Guardian θα επέλεγε τον Γιάννη Μπεχράκη ως τον φωτογράφο της χρονιάς. Ο Γιάννης Μπεχράκης, με τη σεμνότητα που τον διέκρινε όλα αυτά τα χρόνια, είχε παραχωρήσει συνέντευξη στο «Έθνος» - δεν του άρεσαν ιδιαίτερα οι συνεντεύξεις - και συγκεκριμένα στην υπογράφουσα, αναφέροντας ότι ήταν μια σημαντική βράβευση.

Ο Γιάννης Μπεχράκης είχε τιμηθεί με πολλά βραβεία και είχε αναγορευθεί πολλάκις φωτογράφος της χρονιάς, αποδεικνύοντας πως η μαγεία της φωτογραφίας ήταν και παραμένει παρούσα και το φωτογραφικό κάδρο εξακολουθεί να είναι το καλύτερο εργαλείο για να διεισδύσει κάποιος στην ουσία των γεγονότων.

Ήταν εκείνη η χρονιά που η παγκόσμια κοινότητα ζούσε μερικές από τις πιο δύσκολες περιστάσεις στην πρόσφατη Ιστορία της. Οι φωτογραφίες του, οι οποίες αποτύπωναν το δράμα των προσφύγων που διέσχιζαν καθημερινά τα νερά του Αιγαίου, έκαναν τον γύρο του κόσμου καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ενώ με ευαίσθητο ρεαλισμό είχε καλύψει και τις «σεισμικές δονήσεις» της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Ο κορυφαίος φωτορεπόρτερ και διευθυντής του φωτογραφικού τμήματος του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters στην Ελλάδα ξέφευγε από την στενή έννοια του φωτορεπορτάζ, αγγίζοντας την υψηλή τέχνη της φωτογραφίας.

Πολλές από τις εικόνες του ήταν σαν πίνακες ζωγραφικής και καθεμία απ’ αυτές έκρυβε την δική της ιστορία.

Όπως η φωτογραφία του Σύρου πρόσφυγα, με το αυτοσχέδιο αδιάβροχο, που μέσα στη βροχή αγκάλιαζε την κόρη του, διασχίζοντας τα σύνορα στην Ειδομένη με κατεύθυνση τα Σκόπια. Το συγκεκριμένο στιγμιότυπο «ταξίδεψε» σε όλο τον κόσμο, αγγίζοντας τις... ευαίσθητες χορδές χιλιάδων συνανθρώπων μας.

©Reuters

Όπως σημείωνε τότε ο Γιάννης Μπεχράκης «ο πατέρας μοιάζει λίγο σαν το σούπερμαν, έτσι όπως ανεμίζει η μπέρτα - αδιάβροχο. Για τη συγκεκριμένη φωτογραφία δέχθηκα ένα γράμμα από έναν Ιρανό μετανάστη δεύτερης γενιάς, δικηγόρο στο επάγγελμα, ο οποίος ζει στην Αμερική μαζί με την οικογένειά του. Ο ίδιος μου έγραψε ότι όταν βλέπει αυτή τη φωτογραφία δακρύζει γιατί θυμάται πώς τον κουβαλούσε ο πατέρας του όταν έφυγαν από τον Ιράν για να πάνε στην Αμερική. Και έτσι μεταφέρει την κόρη του κάθε βράδυ λίγο πριν την βάλει για ύπνο, διαβάζοντάς της παραμύθια. Αυτές οι φωτογραφίες καταφέρνουν και μιλάνε στην καρδιά και το συναίσθημα πολλών».

Ως φωτορεπόρτερ είχε βγάλει χιλιάδες φωτογραφίες. Πίστευε ότι η φωτογραφία μπορεί να αφήσει τους ανθρώπους άφωνους με τη δύναμη και την ομορφιά της. Άλλο ένα μαγευτικό στιγμιότυπό του ήταν η περίφημη φωτογραφία με το δελφίνι που τραβήχτηκε στις 21 Οκτωβρίου στη Λέσβο.

©Reuters

«Μια μέρα φωτογράφιζα μια σχεδία, όταν παρατήρησα κίνηση στο νερό. Νόμιζα ότι κάποιος είχε πηδήξει στη θάλασσα. Έβαλα τότε διαφορετικό φακό και είδα ένα πτερύγιο. Ένα δελφίνι πήδηξε μία φορά μπροστά από τη σχεδία! Ήταν πραγματικά μια μαγική στιγμή. Πολλές φορές αναρωτιόμουν αν οι πρόσφυγες βλέποντας τα δελφίνια θα χαίρονταν ή θα φοβόντουσαν. Ήταν σαν το δελφίνι να έδειχνε το δρόμο καλωσορίζοντας τους.

Συγκλονιστική είναι και η φωτογραφία, πάλι στη Λέσβο, που τράβηξα ακριβώς μια μέρα με την οικογένεια των Αφγανών. Μόλις είχαν κατέβει από τη βάρκα που τους μετέφερε και αγκαλιάζονταν και έκλαιγαν, κρατώντας ανάμεσά τους το παιδί τους, το οποίο χαμογελούσε, αλλά φαίνεται μόνο το στόμα του. Λατρεύω αυτή τη φωτογραφία, με συγκινεί γιατί δείχνει αλληλεγγύη, αγάπη, τρυφερότητα. Το ζευγάρι έχει γίνει ένα σώμα. Ξυπνάει δικές μου μνήμες ως προς την κόρη μου, αλλά δεν θέλω να ταυτίσω το δράμα των προσφύγων με την ασφάλεια της δικής μου οικογένειας».

©Reuters

Όσοι γνώριζαν τον Γιάννη Μπεχράκη εύκολα μπορούν να καταλάβουν πως ένιωθε όταν έπρεπε να μιλήσει για μία ακόμη βράβευσή του... Ο Γιάννης Μπεχράκης, πατέρας ο ίδιος, ήταν ένας μοναχικός άνθρωπος της φυλής μας που ρουφούσε τη ζωή μέχρι το μεδούλι της, ποιώντας με τις υπερβάσεις του μια άλλη αλήθεια, μια άλλη πραγματικότητα, πιο διαχρονική. Περιείχε με τον δικό του τρόπο, με την δική του ευαισθησία την εποχή του. Ήταν τόσες πολλές οι αρετές που τον διέκριναν: σεμνότητα, αγάπη για την ανθρώπινη υπόσταση και τη ζωή. Ήταν ένας ασκητής μέσα στον κόσμο.

«Το βραβείο είναι μια επαγγελματική διάκριση. Η αποστολή μου είναι να αφυπνίζω συνειδήσεις στα πέρατα του κόσμου και με τις φωτογραφίες μου να κάνω τους ανθρώπους να μην μπορούν να πουν... "δεν ήξερα". Τόσα χρόνια ταξιδεύω στο εξωτερικό αλλά φέτος έμεινα στην Ελλάδα. Είναι πολύ δύσκολο και ψυχοφθόρο να καλύπτω ένα τόσο θλιβερό θέμα, όπως την οικονομική κρίση ή το προσφυγικό που αφορά την πατρίδα μου, αλλά και εμένα προσωπικά, την οικογένειά μου και τους φίλους μου. Δεν μπορείς να μείνεις αμέτοχος. Ωστόσο, δεν θέλω να χαθεί η ελπίδα. Νομίζω ότι αν είμαστε αλληλέγγυοι και έχουμε την ευαισθησία να καταλαβαίνουμε τον πόνο των άλλων θα τα καταφέρουμε.

Είμαστε όλοι πρόσφυγες. Η γιαγιά και ο παππούς μου ήταν πρόσφυγες από τη Σμύρνη. Η γιαγιά μου συχνά έλεγε ιστορίες για την προσφυγιά. Καλύπτω το προσφυγικό για πάνω από 25 χρόνια, αλλά φέτος ήταν διαφορετικά. Οι πρόσφυγες έφθαναν στην πατρίδα μου και εμείς τους ανοίξαμε την πόρτα και τους βοηθήσαμε. Πλοία έφθαναν κάθε βράδυ. Όλοι στα πλοία ήταν φοβισμένοι, επειδή δεν γνώριζαν πώς θα αντιδράσουν οι ντόπιοι. Είμαι περήφανος γιατί η Ελλάδα και οι άνθρωποί της απέδειξαν σε όλο τον κόσμο ότι η ανθρωπιά υπάρχει ακόμα στις ψυχές μας», αποκάλυπτε τότε στη συνέντευξή του.