Πέντε νέοι δίνουν φιλί ζωής στο χωριό του Σταύρου Νιάρχου

Η Βαµβακού Λακωνίας είναι ένα µικρό χωριό στον Πάρνωνα που είχε τη µοίρα εκατοντάδων άλλων χωριών της Ελλάδας. Αργά αλλά σταθερά εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, οι οποίοι αναζήτησαν καλύτερη τύχη σε µεγαλύτερες πόλεις ή µετανάστευσαν στο εξωτερικό. Πριν από 11 χρόνια το σχολείο έκλεισε και σήµερα το χωριό έχει µόλις εννέα κατοίκους. Το µέλλον της Βαµβακούς θα ήταν προδιαγεγραµµένο (ακόµα ένα χωριόφάντασµα), αν µια οµάδα πέντε νέων ανθρώπων που έχουν ισχυρούς δεσµούς µαζί της δεν αποφάσιζαν ότι ο τόπος που αγάπησαν πρέπει να ζωντανέψει ξανά. Ο Χάρης Βασιλάκος, ο Ανάργυρος Βερδήλος, η Ελένη Μάµη, ο Παναγιώτης Σουλιµιώτης και ο Τάσος Μάρκος ετοιµάζονται να µετακοµίσουν εκεί και έχουν βάλει στόχο το 2025 η Βαµβακού να έχει 100 µόνιµους κατοίκους και να χτυπήσει ξανά το κουδούνι του σχολείου.

Φιλόδοξο πρότζεκτ

Αυτό το δύσκολο εγχείρηµα θα το φέρουν σε πέρας µε τη βοήθεια του Ιδρύµατος Σταύρος Νιάρχος, που θα χρηµατοδοτήσει για πέντε χρόνια ένα µεγάλο πρότζεκτ το οποίο σχεδιάστηκε σε συνεργασία µε την Deloitte. Η εµπλοκή του Ιδρύµατος δεν είναι τυχαία, αφού στη Βαµβακού γεννήθηκε ο έµπορος Σπύρος Νιάρχος, πατέρας του Σταύρου Νιάρχου. «Ο πληθυσµός του χωριού άρχισε να µειώνεται λόγω του Εµφυλίου και της µετανάστευσης και το φαινόµενο οξύνθηκε τα τελευταία 30 χρόνια. Πολλοί έφυγαν για τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γερµανία και την Αυστραλία.

Ο σταθµός του τρένου λέγεται “Σταθµός Συγκινήσεως” λόγω των πολλών κατοίκων του χωριού που έφυγαν στο εξωτερικό» διηγείται στο «Εθνος» ο Χάρης Βασιλάκος, ο οποίος συµπληρώνει: «Το χωριό είναι τα παιδικά µας χρόνια, τα µατωµένα γόνατα, η παιδική χαρά. Τα τελευταία χρόνια οργανώσαµε περίπου 100 πολιτιστικές εκδηλώσεις για να κρατήσουµε ζωντανό το χωριό.

Οµως αυτή η δράση άγγιξε το ταβάνι της και ήρθε η ώρα για το επόµενο βήµα». Η αναβίωση της Βαµβακούς σχεδιάζεται να γίνει µε την ανάπτυξη τριών κλάδων της οικονοµίας, που θα φέρουν ανθρώπους να εργαστούν στο χωριό. Ο πρώτος κλάδος είναι ο αγροτουρισµός. Τα επόµενα χρόνια θα κατασκευαστούν δύο ξενώνες, ένα εστιατόριο και ένα καφέ, ενώ το σχολείο του χωριού θα γίνει κέντρο δηµιουργικής απασχόλησης. Επιπλέον, θα καθαριστούν τα ορειβατικά µονοπάτια και θα αποκτηθεί ένα βαν για τις εξορµήσεις στο βουνό. «Τα κέρδη που θα υπάρξουν από αυτές τις δραστηριότητες θα επανεπενδύονται στο χωριό. ∆εν θα τα µοιραζόµαστε» λέει ο κ. Βασιλάκος.

Παραγωγή καρυδιών

Ο δεύτερος κλάδος είναι ο αγροτικός τοµέας, ο οποίος έχει καταρρεύσει λόγω της εγκατάλειψης του χωριού. «Βρισκόµαστε στη διαδικασία του σχεδιασµού. Η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής είναι πολύ σηµαντικός τοµέας. Η Βαµβακού παρήγε 120 τόνους καρύδια τον χρόνο και πλέον παράγει µόλις έξι» εξηγεί ο κ. Βασιλάκος, ο οποίος συµπληρώνει ότι από τους δύο πρώτους κλάδους θα αναπτυχθεί και ο τρίτος, ο οποίος είναι η καινοτοµία. «Κάνουµε ήδη µια προσπάθεια συνεργασίας µε το Πανεπιστήµιο Rutgers για να διακριβώσουµε πώς µπορούµε να συνδυάσουµε την καινοτοµία µε τον αγροτουρισµό και την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής».

Αν γυρίσει κάποιος περισσότερο από έναν αιώνα πίσω θα διαπιστώσει ότι οι κάτοικοι της Βαµβακούς γνωρίζουν πολύ καλά πώς να δηµιουργούν ένα σύστηµα µε το οποίο ένα χωριό µπορεί να ακµάσει. Το 1898 οι Βαµβακίτες συγκρότησαν µια επιτροπή 20 ατόµων, την οποία ονόµασαν «Ενωση των Πληρεξούσιων της Κοινότητας Βαµβακούς», η οποία λειτούργησε παράλληλα µε το διοικητικό σύστηµα που υπήρχε τότε και έφερε εντυπωσιακά αποτελέσµατα. Η Ενωση λειτούργησε επί 16 χρόνια και ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναφέρθηκε σε αυτήν ονοµαστικά το 1913, όταν εισήγαγε στην Ελλάδα τον θεσµό της κοινότητας. Ο κ. Βασιλάκος γνωρίζει ότι το εγχείρηµα είναι σύνθετο και οι δυσκολίες πολλές.

Προβλήµατα αντιµετωπίζουν ακόµα και τα χωριά που µε καλές πρακτικές κατάφεραν να κρατήσουν τους κατοίκους τους και να ευηµερήσουν. «Ενα παράδειγµα από το οποίο µπορούµε να διδαχθούµε είναι η Ανάβρα, µε τον πρόεδρο της οποίας έχουµε µιλήσει. Η Ανάβρα έχει προβλήµατα, αλλά αυτά οφείλονται περισσότερο στο γεγονός ότι έπαψε να είναι δήµος. Θέλουµε και εµείς να δηµιουργήσουµε ένα µοντέλο που θα αγκαλιάσει την επιχειρηµατικότητα και θα αποτελέσει βέλτιστη πρακτική» τονίζει και καταλήγει: «Θέλουµε να κάνουµε κάτι που θα αφήσει το αποτύπωµά του. Μακάρι να ακολουθήσουν το παράδειγµα και άλλα χωριά, γιατί είναι κάτι που λείπει από τη χώρα»