Από την κόλαση του πολέµου στην αγκαλιά της οικογένειας

Ο Μπεχρούζ από το Αφγανιστάν, που γεννήθηκε σε ένα παγκάκι στη Βικτώρια, αλλά χωρίστηκε από τη µητέρα του έναν χρόνο µετά, η Λεϊλά από το Ιράκ που επιβίωσε από ναυάγιο στο Αιγαίο και η συνονόµατή της από τη Συρία που έχασε τη µαµά της όταν βρέθηκε σε λάθος αεροπλάνο έχουν ξαναβρεί τους γονείς τους στο εξωτερικό.

Τα δικά τους βήµατα ελπίδας, δίπλα σε στενούς συγγενείς, κάνουν επίσης δύο ορφανά αδελφάκια Γεζίντι που βρέθηκαν να περιφέρονται σε ένα βενζινάδικο στη Θεσσαλονίκη. Είναι µόνο µερικές από τις εκατοντάδες συγκλονιστικές ιστορίες προσφυγόπουλων, τα οποία έπειτα από τραυµατικές εµπειρίες πολέµου, θανάτου και προσφυγιάς, που βίωσαν σε τρυφερή ηλικία, βρέθηκαν ασυνόδευτα στην Ελλάδα.

Με τη φροντίδα των ανθρώπων της Κοινωνικής Οργάνωσης Νέων «ΑΡΣΙΣ», που τα φιλοξένησαν στον ξενώνα στην Αλεξανδρούπολη, βρήκαν ξανά τη ζεστή αγκαλιά των γονέων ή άλλων στενών συγγενών και ξεκίνησαν τη νέα τους ζωή στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης.

Η συντονίστρια του ξενώνα, Ερµιόνη Σταµάτη, περιγράφει στο «Εθνος» τις αγωνιώδεις προσπάθειες να βρεθούν συγγενείς, τις δυσκολίες ταυτοποίησης, τη µάχη µε τη γραφειοκρατία, αλλά και τη λυτρωτική στιγµή της συνάντησης γονέων και παιδιών. Ο 12χρονος Αχµαντ και η 10χρονη αδελφή του, Φέντουα, από τη Συρία βίωσαν µια ασύλληπτα τραυµατική εµπειρία όταν είδαν να ισοπεδώνεται από βοµβαρδισµό το διπλανό δωµάτιο από το δικό τους ενώ βρίσκονταν σε αυτό οι γονείς τους.

Ηρθαν στην Ελλάδα µέχρι πρόσφατα βρίσκονταν σε κατάσταση άρνησης και µετατραυµατικού σοκ, θεωρώντας τους γονείς τους αγνοούµενους και όχι νεκρούς. Στη Σουηδία εντοπίστηκε ο θείος τους, και έπειτα από την επιβεβαίωση συγγένειας ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για την παραλαβή των παιδιών.

Ο Μπεχρούζ από το Αφγανιστάν ήταν ο πρώτος και πιο νεαρός µέχρι σήµερα πρόσφυγας που φιλοξενήθηκε στον ξενώνα της Αλεξανδρούπολης. Γεννήθηκε σε ένα παγκάκι στην πλατεία Βικτωρίας και ήταν µόλις 1,5 ετών όταν βρέθηκε στην αγκαλιά των ανθρώπων της «ΑΡΣΙΣ».

Η µαµά είχε πάει στη Σουηδία και τον άφησε πίσω σε οµοεθνείς της, µε την προσδοκία να τον ξαναπάρει. Επειτα από φιλοξενία ενός έτους στον ξενώνα έφτασε η ώρα να συναντήσει ο 2,5 ετών πια Μπεχρούζ τη µητέρα του, την οποία ουσιαστικά δεν είχε γνωρίσει ως τότε. Οταν του είπαν «πήγαινε να αγκαλιάσεις τη µητέρα σου», εκείνος έστρεψε το βλέµµα και έπεσε στην αγκαλιά της φροντίστριας που τον συνόδευε, γιατί αυτή γνώριζε.

Η Λεϊλά από την Συρία, 3 ετών, εντοπίστηκε από αστυνοµικούς σε ένα αεροπλάνο που πετούσε για τη Γερµανία. Η µητέρα της είχε πετάξει την προηγούµενη µέρα για τη Σουηδία, µε τους διακινητές να της υπόσχονται πως µε την επόµενη πτήση θα ερχόταν και η κόρη της.

Οταν έδειξαν στη Λεϊλά φωτογραφίες της µαµάς της η συναισθηµατική της αντίδραση ήταν συγκλονιστική, αλλά όχι η αναµενόµενη. «Της είπα, θα σου δείξω κάποιες φωτογραφίες από φίλες µου. Μέσα σε αυτές ήταν και αυτή της µητέρας της. Ενώ περιµέναµε να χαρεί, κοκκάλωσε. Κύλησε ένα δάκρυ από τα µάτια της, έσφιξε τα χείλη και σταµάτησε. Ηταν θυµωµένη που την άφησε η µαµά της, γιατί δεν µπορούσε να αντιληφθεί τις συνθήκες και τον λόγο αποχωρισµού» θυµάται η κ. Σταµάτη. ∆υόµισι µήνες µετά, και ενώ στο µεταξύ είχε φτάσει στη δοµή και η 5χρονη αδελφή της, υπήρχε µόνο χαρά και συγκίνηση στη συνάντηση των δύο παιδιών µε τη µητέρα τους στη Βιέννη.

∆ύο ορφανά αδελφάκια από τη φυλή των Γεζίντι που ήρθαν στην Ελλάδα από το Ιράκ, ο 8χρονος Αρσαλάν και η 9χρονη Λαβίν, βρέθηκαν µόνα, απροστάτευτα και σε άθλια κατάσταση σε ένα βενζινάδικο στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Οι γονείς τους είχαν αποβιώσει λόγω των διωγµών της φυλής τους. Επειτα από αναζητήσεις βρέθηκαν οι θείοι των παιδιών στην Γερµανία. Το πάρτι αποχαιρετισµού στη δοµή, µε τη συµµετοχή των συµµαθητών τους, θα µείνει αξέχαστο στους ανθρώπους της οργάνωσης. Η Λεϊλά από το Ιράκ ήταν 2,5 ετών και είχε φύκια µπλεγµένα στα µαλλιά της όταν έφτασε στα χέρια των ανθρώπων της «ΑΡΣΙΣ». Είχε επιβιώσει από ναυάγιο στο Αιγαίο και έµεινε µόνη της γιατί οι γονείς της συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν λόγω... διαλέκτου, σε µια πρωτοφανή υπόθεση παρεξήγησης.

«Οταν ρώτησε ο διερµηνέας τον πατέρα αν το παιδί είναι δικό του, εκείνος απάντησε “είναι δώρο Θεού”. Η οικογένεια ανήκει σε µια φυλή του Ιράκ που τα αγόρια τα αποκαλεί παιδιά και τα κορίτσια δώρα Θεού. Αυτό δεν έγινε αντιληπτό και τους συνέλαβαν για απαγωγή». Η παρεξήγηση ήρθη γρήγορα και το παιδί επέστρεψε στους γονείς του µε ανάθεση εποπτείας µέσα σε 15 µέρες.

«Η επανένωση είναι η µέγιστη ανατροφοδότηση του έργου µας»

Ο ξενώνας «Φρίξος» της «ΑΡΣΙΣ» στην Αλεξανδρούπολη φιλοξενεί κυρίως ασυνόδευτα κορίτσια ηλικίας 9 έως 12 ετών, καθώς και τα αδελφάκια τους, ανεξαρτήτως φύλου, ενώ κατ’ εξαίρεση παρέχει προστασία και σε ανήλικα κορίτσια µεγαλύτερης ηλικίας. Τα αγόρια φιλοξενούνται στην αντίστοιχη δοµή µε το όνοµα «Ελλη».

Από το 2013 που άνοιξε µέχρι σήµερα, στον «Φρίξο» έχουν φιλοξενηθεί συνολικά 148 παιδιά και έχουν γίνει 114 επανενώσεις µε γονείς ή άλλους συγγενείς. Σήµερα φιλοξενούνται 25 παιδιά, από τα οποία 17 πρόκειται να επανενωθούν µε το οικογενειακό τους περιβάλλον στο επόµενο διάστηµα, ενώ έξι κορίτσια που βρίσκονται κοντά στην ενηλικίωση θα µεταβούν σε προστατευόµενα κοινωνικά διαµερίσµατα.

Οπως εξηγεί η υπεύθυνη του ξενώνα, Ερµιόνη Σταµάτη, το πρώτο µέληµα µε την άφιξη ενός παιδιού είναι η αναζήτηση των γονέων, αλλά τις περισσότερες φορές αυτό δεν είναι εύκολο. Σε περίπτωση που δεν βρεθούν οι γονείς ή διαπιστωθεί πως δεν βρίσκονται στη ζωή, αναζητούνται µέλη του ευρύτερου συγγενικού περιβάλλοντος.

Η επανένωση γίνεται µέσω του Κανονισµού του ∆ουβλίνου, σε συνεργασία µε τα κατά τόπους γραφεία ασύλου, και ανάλογα µε την περίπτωση µπορεί να διαρκέσει από λίγες µέρες έως και 2 χρόνια.

Οσο διαρκεί η διαδικασία, το παιδί πηγαίνει σε ελληνικό σχολείο, ενώ ταυτόχρονα µαθαίνει τη γλώσσα και την κουλτούρα της χώρας όπου πρόκειται να µεταφερθεί. Την κορυφαία στιγµή της επανένωσης, η συγκίνηση περισσεύει. «Είναι η µέγιστη ανατροφοδότηση του έργου µας. Σε µια στιγµή αποκρυσταλλώνεται όλη η προσπάθειά µας» τονίζει η κ. Σταµάτη.