Στα όρια της η Γραμμή 3 του Μετρό: Αυξήθηκαν σταθμοί και επιβάτες... αλλά όχι οι συρμοί - Ποιες εναλλακτικές εξετάζονται

Σε ...υπόγεια λεωφορεία τείνουν να μετατραπούν οι συρμοί του μετρό στη Γραμμή 3, η οποία φαίνεται πως έχει φτάσει στα όρια της «ασφυξίας» με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί σημαντικά η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στο μέσο που άλλοτε αποτελούσε το πετράδι του στέμματος των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας.

Η προσθήκη των έξι σταθμών της επέκτασης στον Πειραιά επέδρασε θετικά στο μετρό που είδε την επιβατική του κίνηση να αυξάνεται από 8% έως 13% κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο όταν και είχε αυξηθεί κατά 16%. Ωστόσο το γεγονός ότι αυτή δεν υπήρξε η πρόνοια να συνοδευτεί εγκαίρως από την αγορά νέων συρμών και τη σημαντική ενίσχυση του εργατικού δυναμικού δημιούργησε «έμφραγμα» στη μετακίνηση με τη χωρητικότητα των συρμών να φτάνει στα όριά της ακόμα και εκτός των ωρών αιχμής.

Αποτέλεσμα είναι συρμοί να γεμίζουν ασφυκτικά ήδη απο το σταθμό του Νομισματοκοπείου, συνθήκη που διατηρείται πολλές φορές έως και τον σταθμό του «Ελαιώνα», χωρίς μάλιστα να μπορούν να πάρουν «ανάσα» ούτε με τις αποβιβάσεις στο σταθμό του «Συντάγματος» όπου το τρένο ξαναγεμίζει αυτόματα αφήνοντας συχνά επιβάτες στις αποβάθρες να περιμένουν το επόμενο.

Οι συνθήκες αυτές μάλιστα δεν παρατηρούνται μόνο τις καθημερινές, αλλά και τα Σαββατοκύριακα. Και μπορεί ο τουρισμός της πρωτεύουσας να εμφανίζει ήδη αυξητικές τάσεις, αλλά η εικόνα αυτή υφίσταται χωρίς να έχει αφιχθεί ακόμα η κρίσιμη μάζα τουριστών της αμιγώς καλοκαιρινής περιόδου. Οι εκτιμήσεις μάλιστα για την αναμενόμενη φετινή επίδοση του αεροδρομίου της Αθήνας «Ελευθέριος Βενιζέλος», έχουν προκαλέσει «πονοκέφαλο» στις συγκοινωνιακές εταιρίες, οι οποίες εξετάζουν «ταχυδακτυλουργικές» λύσεις για να μετριάσουν το πρόβλημα.

Τα πρώτα προβλήματα είχαν αρχίσει να φαίνονται σχεδόν αμέσως μετά τα εγκαίνια των τριών τελευταίων σταθμών μέχρι τον Πειραιά το φθινόπωρο του 2022. Οι έξι σταθμοί της επέκτασης προς Πειραιά παραδόθηκαν σε δύο φάσεις το 2020 και το 2022. Δεδομένου όμως ότι την περίοδο εκείνη η επιβατική κίνηση ήταν μειωμένη εξαιτίας των μέτρων περιορισμού λόγω της πανδημίας, το πρόβλημα δεν ήταν ιδιαίτερα «ορατό». Σήμερα όμως που η πόλη έχει επιστρέψει σε κανονικές συνθήκες, μία απλή διαδρομή με το μετρό στη Γραμμή 3 μαρτυρά αμέσως την κατάσταση.

Υπενθυμίζεται ότι με την προσθήκη των τριών τελευταίων σταθμών της επέκτασης προς Πειραιά «Μανιάτικα», «Πειραιάς» και «Δημοτικό Θέατρο» χάθηκαν ήδη πέντε δρομολόγια προς και από το Αεροδρόμιο (εκτελούνται πλέον 30 αντί για 35 ανά κατεύθυνση) καθώς οι σταθμοί δόθηκαν στην κυκλοφορία χωρίς η Ελληνικό Μετρό να έχει προμηθευτεί τους επτά ειδικούς διρευματικούς συρμούς που εξυπηρετούν το υπέργειο δίκτυο στο τμήμα μεταξύ Δουκίσσης Πλακεντίας και Αεροδρόμιο. Την ίδια στιγμή ο συνωστισμός είναι μεγαλύτερος καθώς η αναμονή για τα δρομολόγια προς Αεροδρόμιο αυξήθηκε στα 36 από τα 30 λεπτά για πρώτη φορά μετά το 2004 και αυτό όταν όλα κινούνται βάσει προγράμματος και δεν υπάρχει κανένα απρόοπτο.

Αυτή τη στιγμή η ΣΤΑΣΥ διαθέτει επτά τέτοιους συρμούς, οι οποίοι όμως μέχρι σήμερα έχουν γράψει πάνω από 3 εκ. χιλιόμετρα ο καθένας, ενδεικτικό στοιχείο της καταπόνησής τους. Από αυτούς, δρομολογούνται καθημερινά οι 4 και ένας βρίσκεται σε κατάσταση stand by ώστε εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα να δρομολογηθεί αφού στόχος είναι να μη χαθεί ούτε ένα από τα αεροδρομιακά δρομολόγια. Οι υπόλοιποι δύο βρίσκονται σε διαδικασία συντήρησης.

Να σημειωθεί ότι το τμήμα μεταξύ του σταθμού Δουκίσσης Πλακεντίας και Αεροδρομίου δε θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί από τους υπόλοιπους συρμούς που διαθέτει η εταιρία ακόμα κι αν αυτοί επαρκούσαν. Οι διρευματικοί συρμοί είναι ειδικής κατασκευής ώστε να μπορούν να ρευματοδοτούνται από τη γραμμή ηλεκτροδότησης στο υπόγειο τμήμα του δικτύου, ενώ διαθέτουν οροφή και παντογράφο ώστε να παίρνουν ρεύμα και εναέρια στο υπέργειο τμήμα του δικτύου έως το Αεροδρόμιο.

Οι λύσεις που εξετάζονται

Μοναδική οριστική λύση στο πρόβλημα θα έδινε η προμήθεια νέων συρμών, η οποία προγραμματίζεται από την «Ελληνικό Μετρό» εδώ και χρόνια χωρίς όμως να έχει προχωρήσει. Ακόμα όμως και αν ο σχετικός διαγωνισμός έβγαινε αύριο στον αέρα, εκτιμάται ότι θα απαιτούνταν τουλάχιστον δύο χρόνια μέχρι να παραληφθούν οι νέοι συρμοί από τη ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες).

Κατά συνέπεια έως τότε οι επιβάτες μπορούν να ελπίζουν μόνο σε «μπαλώματα» που απλώς ενδέχεται να βελτιώσουν κάπως την κατάσταση. Το πρώτο μέτρο που φαίνεται πως έχει καταλήξει να λάβει η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ υπό τον Θανάση Κοτταρά, είναι η μετατόπιση και η επιμήκυνση των ωρών αιχμής τουλάχιστον μεχρι τις 18.30 μιας και τα στοιχεία από τις επιβιβάσεις έδειξαν αυξημένη κίνηση τα απογεύματα τόσο τις καθημερινές όσο και τα Σάββατα.

Παράλληλα υπό εξέταση βρίσκονται και εναλλακτικές λύσεις ώστε να «ψαλιδιστεί» η διαδρομή των 46,5 χλμ. από το Αεροδρόμιο έως τον Πειραιά και ενδεχομένως να χωριστεί σε δύο τμήματα για να μη διαρκεί 59 λεπτά. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται οι συρμοί να σταματούν είτε στο Μοναστηράκι ή στο Αιγάλεω όπου υπάρχουν και μεσαίες αποβάθρες και οι επιβάτες να μετεπιβιβάζονται ώστε να αποδεσμεύονται ταχύτερα οι αεροδρομιακοί συρμοί.

Οι συσκέψεις είναι συχνές και οι οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν στα τέλη του μήνα. Η ΣΤΑΣΥ, πάντως, είχε πραγματοποιήσει ένα τέτοιο «πείραμα» τον περασμένο Νοέμβριο, το οποίο όμως φαίνεται πως δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Τότε ειχε δοκιμαστεί πιλοτικά η λειτουργία μιας ...γραμμής μέσα στη γραμμή 3 με συχνότερα δρομολόγια στο τμήμα Αιγάλεω – Εθνική Αμυνα και μεγαλύτερες χρονοαποστάσεις στους τερματικούς σταθμούς Δημοτικό Θέατρο και Δουκίσσης Πλακεντίας με στόχο να ενισχυθεί το τμήμα Αιγάλεω – Δημοτικό Θέατρο που εμφανίζει τη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση. Να σημειωθεί ότι η γραμμή 3 αν και τερματίζει στο Αεροδρόμιο, εκεί φτάνει ο ένας στους δύο συρμούς με τους υπόλοιπους να τερματίζουν στον σταθμό «Δουκίσσης Πλακεντίας».

Πάντως η επέκταση της Γραμμής 3 έως τον Πειραιά έχει φέρει και άλλες αλλαγές στο δίκτυο καθώς φαίνεται ότι έχει προσθέσει επιβάτες από βορειοανατολικά προάστια στο μετρό, οι οποίοι το χρησιμοποιούν συνδυαστικά με άλλα μέσα για να κατευθυνθούν προς τις δουλειές τους νοτιότερα. Αυτό αποτελεί και την πιθανή εξήγηση της αύξησης των επικυρώσεων σε σταθμούς, όπως το Νομισματοκοπείο, το Χαλάνδρι και η Δουκίσσης Πλακεντίας.

Η προμήθεια νέων συρμών και οι μετασκευές

Η Ελληνικό Μετρό είναι ο φορέας που θα πρέπει να προβεί στην προμήθεια συρμών, η οποία θα αφορά 15 εκ των οποίων οι 7 θα μπορούν να φτάνουν έως το Αεροδρόμιο. Αυτήν την περίοδο εξετάζονται οι τεχνικές προδιαγραφές μεταξύ του ΟΣΕ και της Ρυθμιστικής Αρχης Σιδηροδρόμων δεδομένου ότι το δίκτυο μετά το σταθμό «Δουκίσσης Πλακεντία» ανήκει στον ΟΣΕ.

Παράλληλα με αυτό σε εξέλιξη βρίσκεται και η μετασκευή 14 συρμών της Γραμμής 1 (πρώην ηλεκτρικός σιδηρόδρομος) προκειμένου να ξανατεθούν σε κυκλοφορία. Πρόκειται για συρμούς που είχαν πρωτομπεί στην κυκλοφορία το 1986 και αυτήν την περίοδο αναβαθμίζονται στο πλαίσιο της σύμβασης των 66 εκ. ευρώ με στόχο να αρχίσουν να παραδίδονται αναβαθμισμένοι σταδιακα από την άνοιξη του 2025.

Επιπλέον η ΣΤΑΣΥ εξετάζει το ενδεχόμενο ανάταξης σε άλλους 15 συρμούς, οι οποίοι είχαν εμφανίσει προβλήματα σε μια ηλεκτρική μονάδα και έχουν παροπλιστεί την τελευταία δεκαετία. Υπό διερεύνηση έχει τεθεί και το ενδεχόμενο - εφόσον αυτό είναι εφικτό - να χρησιμοποιηθούν αφού μετασκευαστούν και συρμοί που διαθέτει η ΓΑΙΑΟΣΕ και δεν έχουν δρομολογηθεί στο δίκτυο του σιδηροδρόμου.

Επίσης η εταιρία την περίοδο αυτή εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να τοποθετηθεί κλιματισμός σε συρμούς που δε διαθέτουν. Πρόκειται για τους 28 γαλλικούς συρμούς του 2004 που δε διέθεταν κλιματισμό εκ κατασκευής. Από αυτούς δυνητικά θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν 20 – 24 υπό την προϋπόθεση ότι θα αποκτήσουν κλιματισμό, καθώς διαφορετικά οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού καθιστούν τη δρομολόγησή τους αδύνατη.