Προ των πυλών ο νέος ΝΟΚ - Τι αλλάζει και πώς διασώζει τις ακυρωμένες άδειες παρά τις αποφάσεις του ΣτΕ

Στη θεσμοθέτηση ενός νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ο οποίος θα είναι απλοποιημένος και θα περιλαμβάνει μόλις είκοσι άρθρα είναι έτοιμο να προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αυτό ανακοίνωσε την Τρίτη ο γενικος γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού, Ευθύμιος Μπακογιάννης, στο συνέδριο του Συμβουλίου Αειφόρων Κτιρίων, μόλις ένα 24ωρο μετά το πράσινο φως του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του υπουργείου, το οποίο ξεμπλοκάρει τις οικοδομές που είχαν παγώσει θεσμοθετώντας ένα εργαλείο που ουσιαστικά παρακάμπτει προηγούμενη απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου η οποία ακύρωνε την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ.

Ο νέος ΝΟΚ, που βρίσκεται στην τελική ευθεία επεξεργασίας, έρχεται να αντικαταστήσει τον υφιστάμενο, η εφαρμογή του οποίου τα τελευταία δύο χρόνια είχε οδηγήσει σε δικαστικές διαμάχες αλλά και την ακύρωση οικοδομικών αδειών ύστερα από προσφυγές των δήμων, οι οποίοι έβλεπαν τις πολυόροφες οικοδομές να αυξάνονται ραγδαία στις πόλεις τους.

Ο νέος κανονισμός θα αποτελείται από μόλις 20 άρθρα και θα επικεντρώνεται σε τρεις βασικές σταθερές:

• το περίγραμμα του κτιρίου,

• τις πλάγιες αποστάσεις και τον

• συντελεστή δόμησης.

«Θα έχει άλλη φιλοσοφία. Δεν έχει όλη αυτή τη συνθετότητα και την πολυπλοκότητα εξαιτίας της οποίας τσακώνονται οι μηχανικοί με τις ΥΔΟΜ για το τι είναι πατάρι, αν μετράει στον Συντελεστή Δόμησης, αν τα κλιμακοστάσια αφαιρούνται, κλπ. Ολη αυτή την πολυπλοκότητα που οδήγησε σε δυσκολία στον οικοδομικό κανονισμό και σε διαφθορά θα έλεγα γιατί αλλιώς το ερμηνεύει ο κάθένας», ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης.

Προσέθεσε ότι θα συμπεριλάβει διατάξεις που θα διαφοροποιούν τον όγκο ώστε να μην δημιουργηθούν κτίρια – κουτιά, όπως είπε, προαναγγέλλοντας ευελιξία για αρχιτέκτονες και μηχανικούς: «Θα πρέπει να μπορούμε να σπάμε τον όγκο, να δώσουμε μια ευελιξία στους μηχανικούς και αρχιτέκτονες», τόνισε συμπληρώνοντας ότι η σταθερότητα θα έρθει μόνο μέσα από τον πολεοδομικό σχεδιασμό που είναι σε εξέλιξη.

Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο

Ο κ. Μπακογιάννης εξήγησε και τη λειτουργία του περιβαλλοντικού ισοδύναμου, του εργαλείου με το οποίο θα ξεκλειδώσει, μέσω της πληρωμής μίας εισφοράς στον οικείο δήμο, τη χρησιμοποίηση κινήτρων στο μεταβατικό στάδιο μέχρι τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Προυπόθεση είναι ο ιδιοκτήτης ή ο φορέας υλοποίησης να καταβάλει αντίστοιχο ποσό στο Πράσινο Ταμείο. Τα χρήματα αυτά θα αξιοποιούνται για τη βελτίωση του δημόσιου χώρου, την ενίσχυση του αστικού πρασίνου και την υλοποίηση δράσεων που στοχεύουν στην κλιματική ουδετερότητα.

«Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο είναι ουσιαστικά μία αναλογία κόστους, την οποία καλείται να πληρώσει στο Πράσινο Ταμείο ο φορέας ή ο ιδιοκτήτης κτιρίου και αντισταθμιστικά θα υπάρχουν δράσεις, οι οποίες σχετίζονται είτε με την ανάπτυξη, τη βελτίωση των κοινόχρηστων χώρων της γειτονιάς, είτε δράσεις ενίσχυσης του αστικού πρασίνου ή περιορισμού της θερμικής νησίδας ή δράσεις, οι οποίες προβλέπονται από τον δήμο στο σύμφωνο για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα», σημείωσε.

Ανέφερε ότι σήμερα υπάρχουν έξι πόλεις που είναι ήδη συμβεβλημένες με την Ευρωπαική Επιτροπή στις 157 ουδέτερες πόλεις και 80 δήμοι, οι οποίοι έχουν υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το ΥΠΕΝ και έχουν αναλάβει δεσμεύσεις για να μετατραπούν μέχρι το 2050 σε κλιματικά ουδέτεροι. Οι δράσεις που εγγράφονται στο σύμφωνο κλιματικής ουδετερότητας μπορούν να χρηματοδοτηθούν απ΄αυτό το πρόγραμμα.

Ο κ. Μπακογιάννης χαρακτήρισε το ΠΔ μια καλή πρακτική για τον τρόπο με τον οποίο μπορείς να «αντιμετωπίσεις περιπτώσεις που δικαστικές αποφάσεις σταμάτησαν την οικοδομική δραστηριότητα. Με αυτό το εργαλείο δημιουργείται μια διαδικασία για να μη μείνουν αυτά τα κτίρια κουφάρια στο δομημενο περιβάλλον και να μπορέσουν να μπουν στη λειτουργία της γειτονιάς έχοντας το περιβαλλοντικό ισοδύναμο ως ένα στοιχείο το οποίο θα δώσουν για να αντισταθμίσουν το όποιο βάρος προκύψει από τη μελέτη είτε λόγω του συντελεστή είτε της αύξησης του αριθμού των χρηστών του συγκεκριμένου κτιρίου, το οποίο θα προκύψει απ΄αυτή την τεκμηρίωση».

Ο γ.γ. υπογράμμισε ότι σε εξέλιξη βρίσκεται και η διαδικασία αναθεώρησης του εθνικού πολεοδομικού σχεδιασμού που χρηματοδοτείται με 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Το βλέμμα του υπουργείου είναι στραμμένο και στην εκτός σχεδίου δόμηση. Στο πλαίσιο αυτό προχωρά στην αποτύπωση και αναγνώριση του οδικού δικτύου, στοιχείο κρίσιμο για τον καθορισμό όρων δόμησης σε περιοχές εκτός σχεδίου. Οι σχετικές μελέτες για τα νησιά βρίσκονται στο τελικό στάδιο, ενώ ξεκινά το ίδιο έργο και για την ηπειρωτική χώρα. Ο στόχος είναι ως τα μέσα του 2026 να έχουν καθοριστεί οι βασικοί πολεοδομικοί κανόνες και σε αυτές τις περιοχές.

Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα για τα κριτήρια αναγνώρισης δρόμων έχει ήδη συνταχθεί και θα σταλεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας για έγκριση, όπως ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης.