Σύνταγμα: Ο τροχονόμος και τα δώρα στο βαρέλι - Αναβίωσε ένα από τα έθιμα της παλιάς Αθήνας

Την αναβίωση ενός εκ των πιο χαρακτηριστικών και νοσταλγικών εθίμων της παλιάς Αθήνας παρακολούθησαν την Τετάρτη οι περαστικοί στο κέντρο της πόλης.

Συνοδευόμενος από τη φυσική ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, βρέθηκε στη συμβολή των λεωφόρων Αμαλίας και Βασιλίσσης Σοφίας, στο Σύνταγμα, για να προσφέρει τα καθιερωμένα εθιμοτυπικά δώρα στον τροχονόμο υπηρεσίας.

Μέσα στο παραδοσιακό «βαρέλι» - το οποίο έχει πλέον αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα - ο τροχονόμος δέχθηκε τις ευχές και τα δώρα της πολιτικής και φυσικής ηγεσίας, σε μια κίνηση που φέτος αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς συμπληρώνονται 90 χρόνια από τη γέννηση του εθίμου.

Πώς ξεκίνησαν όλα: Η βόλτα του Βασιλιά το 1936

Όπως γράφει το Orange Press, η ιστορία του «δώρου στον τροχονόμο» μας ταξιδεύει πίσω στην παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1936. Σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία της Αστυνομίας Πόλεων, όλα ξεκίνησαν από μια αυθόρμητη κίνηση του Βασιλιά Γεωργίου Β'.

Ο μονάρχης, διασχίζοντας με το αυτοκίνητό του τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, σταμάτησε στην πλατεία Ρηγίλλης. Εκεί, πλησίασε τον αστυφύλακα που ρύθμιζε την κυκλοφορία μέσα στη βροχή και το κρύο, του ευχήθηκε «χρόνια πολλά» και άφησε στο κουβούκλιό του ένα κιβώτιο με κρασιά και γλυκίσματα. Από εκεί προχώρησε προς τον τροχονόμο της διασταύρωσης Πανεπιστημίου και λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, όπου επανελήφθη η ίδια σκηνή.

Η κίνηση αυτή λειτούργησε ως καταλύτης. Οι πολίτες, βλέποντας τη σκηνή, άρχισαν να μιμούνται την πράξη, αφήνοντας τα δικά τους δώρα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για το δύσκολο έργο των τροχονόμων υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Η «χρυσή εποχή» των δώρων

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, και ιδιαίτερα μετά τον Πόλεμο, το έθιμο πήρε τεράστιες διαστάσεις. Το «βαρέλι» του τροχονόμου μετατράπηκε σε σημείο αναφοράς της εορταστικής Αθήνας. Εταιρείες, καταστήματα, σύλλογοι αλλά και απλοί πολίτες κατέκλυζαν τις διασταυρώσεις αφήνοντας πραγματικούς «λόφους» από δώρα γύρω από τον τροχονόμο.

Οι παλαιότερες φωτογραφίες μαρτυρούν μια εικόνα που σήμερα φαντάζει απίστευτη: γαλοπούλες, κιβώτια με τρόφιμα, υφάσματα, ακόμα και ηλεκτρικές συσκευές της εποχής (ψυγεία, κουζίνες, πλυντήρια) στοιβάζονταν γύρω από το βαρέλι. Ήταν τέτοιος ο όγκος των προσφορών, που συχνά οι τροχονόμοι μετά βίας φαίνονταν πίσω από τα βουνά των δώρων, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονταν στην Τροχαία και μοιράζονταν στο προσωπικό με κλήρωση.

Σήμερα, αν και η μορφή του εθίμου έχει αλλάξει και τα δώρα είναι πλέον συμβολικά, η ουσία παραμένει η ίδια: Η αναγνώριση της προσφοράς των γυναικών και των ανδρών Τροχονόμων.