Δέκα δισ. σε έργα για μεταφορές και υποδομές

Νέες επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ σε έργα οδικής και σιδηροδροµικής υποδοµής αλλά και βελτίωσης των αερολιµένων που παραµένουν στο Δηµόσιο και των λιµανιών της χώρας περιλαµβάνει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών (ΕΣΣΜ). Στις νέες επενδύσεις που προτείνονται δεν περιλαµβάνονται οι ήδη προγραµµατισµένες συνολικού ύψους 7,5 δισ. ευρώ, ενώ η πλήρης υιοθέτηση του σχεδίου µπορεί να επιφέρει εξοικονόµηση έως και 18 δισ. ευρώ ετησίως από το 2037.

Η τελική µορφή του σχεδίου, το οποίο έχει βάθος 20ετίας, παρουσιάστηκε προχθές στην τελευταία συνεδρίαση της αρµόδιας επιτροπής που πραγµατοποιήθηκε υπό την προεδρία του γενικού γραµµατέα του υπουργείου Υποδοµών, Θάνου Βούρδα. Πρόκειται για το πρώτο τεκµηριωµένο τεχνοοικονοµικά και στηριγµένο σε επιστηµονικά, οικονοµικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια στρατηγικό σχέδιο, όπως επισηµαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου.

Το ΕΣΣΜ, µε τελικό ορίζοντα το έτος 2037 και ενδιάµεσο χρονικό ορίζοντα το έτος 2027, εντοπίζει και αιτιολογεί τις µελλοντικές απαιτούµενες πολιτικές και επενδύσεις για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωµένου συστήµατος µεταφορών (οδικών, σιδηροδροµικών, εναέριων, θαλάσσιων) για την αειφόρο ανάπτυξη, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονοµίας και της εδαφικής συνοχής της χώρας.

Το σχέδιο, το οποίο είχε παρουσιάσει αναλυτικά το «Εθνος της Κυριακής» τον περασµένο Φεβρουάριο, δίνει έµφαση σε οδικά και σιδηροδροµικά έργα, τα οποία στόχο έχουν να φέρουν τη χώρα σε άλλο επίπεδο όχι µόνο ως προς τις επιβατικές µεταφορές αλλά και ως προς τις εµπορευµατικές, µε την ανάπτυξη δικτύου εµπορευµατικών κέντρων και την προώθηση του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επιπλέον προβλέπει έργα αναβάθµισης σε λιµάνια και στα 23 αεροδρόµια που διαχειρίζεται η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, ενώ προαναγγέλλει το δίκτυο υδατοδροµίων.

Ηδη έχουν αδειοδοτηθεί τρία υδατοδρόµια (Κέρκυρα, Παξοί, Πάτρα), ενώ σε εκκρεµότητα βρίσκονται περίπου 20 αιτήσεις. Οι σηµαντικότερες προβλέψεις του για την Αττική περιλαµβάνουν την ανάπτυξη των λιµένων Ραφήνας και Λαυρίου, για τους οποίους σηµαντική προϋπόθεση είναι οι αντίστοιχες προαστιακές συνδέσεις που θα ολοκληρώσουν το υφιστάµενο δίκτυο. Ιδιαίτερη σηµασία δίνεται στα σιδηροδροµικά και οδικά έργα διασυνοριακού ενδιαφέροντος και στην κατεύθυνση αυτή προτείνεται μεταξύ άλλων η κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου Ιωάννινα - Κακαβιά (σύνορα µε Αλβανία), σε επέκταση της Ιόνιας Οδού.

«H Ελλάδα αποκτά επιτέλους Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών, αποκτά ολοκληρωμένο σχεδιασμό που υπηρετεί τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της χώρας μας» επεσήμανε ο υπουργός Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, προσθέτοντας ότι «πλέον όλες οι υποδομές που ωριμάζουν, χρηματοδοτούνται και υλοποιούνται στη χώρα, υπακούν στις ανάγκες της και στις ανάγκες των πολιτών, και όχι σε μικροπολιτικές και προσωπικές σκοπιμότητες».

Τα λιμάνια

Τα 9 στα 10 νησιωτικά λιμάνια της χώρας αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα στις ράμπες πρόσδεσης, ενώ τουλάχιστον τα μισά αντιμετωπίζουν ζητήματα ωφέλιμου βάθους και επιφάνειας ελιγμών, εμποδίζοντας έτσι την άφιξη νέων, σύγχρονων πλοίων. Επιπλέον τα περισσότερα έχουν αδυναμίες στις εγκαταστάσεις υποδοχής και εξυπηρέτησης των επιβατών.

Στα συμπεράσματα αυτά για την κατάσταση των λιμένων της Ελλάδας, τα προβλήματα των οποίων εμφανίζονται κάθε καλοκαίρι στο προσκήνιο και σχετίζονται τόσο με την ασφάλεια ταξιδιωτών και εργαζομένων όσο και με την προσβασιμότητα των νησιωτικών περιοχών, καταλήγει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών. Η αναβάθμιση των λιμανιών αποτελεί έναν από τους εννέα βασικούς πυλώνες του σχεδίου.

Οπως επισημαίνεται, η γενική εικόνα των λιμενικών υποδομών της χώρας δεν χαρακτηρίζεται καλή, καθώς επιπροσθέτως ο υψηλός κυματισμός αποτελεί δυνητικό πρόβλημα για το 70% των λιμανιών. Βάσει του σχεδίου, προτείνονται μέτρα άμεσης βαριάς συντήρησης και ανακατασκευής λιμενικών υποδομών σε νησιά με έντονα προβλήματα.

Ως παραδείγματα αναφέρονται τα λιμάνια Σαντορίνης, Ανδρου (Γαύριο), Πάρου, Σαμοθράκης, Καρπάθου και Κάσου. Σε άλλα νησιά προτείνεται η μετεγκατάσταση των λιμένων σε νέες εγκαταστάσεις κυρίως στην περίπτωση που οι παραδοσιακοί λιμένες εμποδίζονται από την αστική επέκταση. Αναφέρεται ότι σε νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος, τα υπάρχοντα λιμάνια είναι περιορισμένα από τη γεωμορφολογία και τις αστικές επεκτάσεις.

Στις περιοχές αυτές ως ορθολογική λύση προτείνεται η μετατροπή των παλαιών λιμένων σε μαρίνες και λιμένες εξυπηρέτησης τουριστικών πλοίων, καθώς και η μετεγκατάσταση του κύριου λιμένα εκτός της πυκνής αστικής περιοχής. Το Στρατηγικό Σχέδιο καταλήγει και σε ορισμένες προτάσεις για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας των νησιών με δράσεις εξορθολογισμού του ακτοπλοϊκού και λιμενικού δικτύου και προώθηση της ανανέωσης του στόλου.

Σε ό,τι αφορά το υφιστάμενο δίκτυο «άγονων γραμμών», προτείνεται μεταξύ άλλων η επιμήκυνση των συμβάσεων ως κίνητρο για την ανανέωση του στόλου. Εκτενής αναφορά γίνεται και στην προσβασιμότητα των νησιών με βάση τον ακριβή καθορισμό της επιβατικής και εμπορευματικής κίνησης ανά ζεύγος λιμένων, καθώς και στις προβλέψεις για τα επόμενα 5-10 χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις του τουρισμού και των αεροπορικών μεταφορών μέσω της δημιουργίας Παρατηρητηρίου Ακτοπλοϊκών Μεταφορών.