Το λαθρεµπόριο ποτών κερνάει… µπόµπες την αγορά (infographic)

Κουτιά µπίρας ανάµεσα σε τόνους µε καυσόξυλα, φιάλες βότκας µέσα σε στρώµατα και έπιπλα β’ διαλογής και µπουκάλια µε ουίσκι ανάµεσα σε… εσώρουχα.

Με τους πλέον ευφάνταστους τρόπους περνούν λαθραία µεγάλες ποσότητες οινοπνευµατωδών ποτών από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και όταν µπαίνουν στην Ελλάδα γεµίζουν τα ράφια σε κάβες και εταιρείες εµπορίας οινοπνευµατωδών ποτών αλλά και σε µπαρ και κλαµπ.

Η παράνοµη εισαγωγή ποτών ζηµιώνει το ελληνικό κράτος, καθώς χάνονται µεγάλα ποσά φόρων και δασµών, ενώ η εισαγωγή χύµα αιθυλικής αλκοόλης και τσίπουρου θέτει σε κίνδυνο τη δηµόσια υγεία.

Σύµφωνα µάλιστα µε στοιχεία της Ενωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών, το 80% της εγχώριας κατανάλωσης τσίπουρου είναι αποτέλεσµα λαθρεµπορίου, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των καταναλωτών. Οπως προκύπτει από πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Βιοµηχανικών και Οικονοµικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το λαθρεµπόριο ποτών κυµάνθηκε το 2016 στο 9%-18% της συνολικής αγοράς, µε τις απώλειες φορολογικών εσόδων από το παράνοµο εµπόριο αλκοολούχων ποτών να υπολογίζονται σε τουλάχιστον 42 εκατ. ευρώ από τη µη καταβολή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και ΦΠΑ.

Μόλις την Τρίτη στις Σέρρες συνελήφθη 42χρονος να κατέχει 500 λίτρα χύµα τσίπουρο για το οποίο δεν είχαν καταβληθεί οι νόµιµοι δασµοί και φόροι 

Είναι χαρακτηριστικό πως το 2017 µόνο στον µεθοριακό σταθµό του Προµαχώνα στις Σέρρες κατασχέθηκαν 6.240 φιάλες οινοπνευµατωδών ποτών, 7.500 τεµάχια µπίρας, 1,5 τόνος χύµα τσίπουρου, 2,5 τόνοι κρασιού και 60 λίτρα ρακής, που έµπαιναν στην Ελλάδα από τη Βουλγαρία, ενώ φέτος µέχρι τα τέλη Οκτωβρίου έχουν κατασχεθεί 30 τόνοι αιθυλικής αλκοόλης (που θα αποτελούσε την πρώτη ύλη για την παρασκευή λαθραίων ποτών), 1.500 φιάλες ποτών, 1.800 τεµάχια µπίρας, 760 λίτρα τσίπουρου, 670 λίτρα κρασιού.

Στη γειτονική Βουλγαρία ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης Οινοπνευµατωδών Ποτών (ΕΦΚΟΠ) είναι στο 1/5 της Ελλάδας και οι επιτήδειοι αγοράζουν φτηνά ποτά, τα εισάγουν εύκολα, λόγω της κατάργησης των συνόρων για ενδοκοινοτικές συναλλαγές και τα πουλούν σε τιµές κανονικές για την ελληνική αγορά.

Η χαρά των κερδοσκόπων

Στην Ελλάδα ο ΕΦΚΟΠ είναι 25,50€ (ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης), στη Βουλγαρία 5,62€, στη Ρουµανία 7,43€, στην Κύπρο 9,57€, ενώ ο µέσος όρος της ΕΕ είναι 18,25€ (ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης).

Στελέχη του Σ∆ΟΕ έλεγαν στο «Έθνος» πως οι χαµηλές τιµές και ο δειγµατοληπτικός έλεγχος στις µεθοριακές διαβάσεις αποτελούν δέλεαρ για όσους θέλουν να κερδοσκοπήσουν, σηµείωναν ωστόσο πως αυτό γίνεται κυρίως από µικρού και µεσαίου µεγέθους κάβες και εταιρείες εµπορίας ποτών στις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, ενώ είναι γνωστό πως η Βουλγαρία είναι από τις χώρες µε υψηλή παραβατικότητα σε λαθρεµπόριο κυρίως ποτών, τσιγάρων και καυσίµων.

Τελευταία προκαλούν ανησυχία τα απανωτά περιστατικά εισαγωγής πρώτης ύλης από τη Βουλγαρία για την παρασκευή ποτών. Οι λαθρέµποροι προµηθεύονται από τη γειτονική χώρα µεγάλες ποσότητες από πολύ φτηνές µάρκες ουίσκι ή βότκας (ακόµα και 2€ το µπουκάλι), τα φέρνουν στην Ελλάδα και σε παράνοµα συσκευαστήρια γεµίζουν µπουκάλια µε ακριβές φίρµες κατά 2/3, ενώ το υπόλοιπο 1/3 είναι το περιεχόµενο της αυθεντικής φίρµας.

Και φυσικά το πουλούν για γνήσιο, επώνυµο. «Εµείς είµαστε ο κλάδος που έχει πληγεί περισσότερο από όλους από τα λαθραία ποτά. Η διαµαρτυρία µας δεν έχει να κάνει µόνο µε τους διαφυγόντες δασµούς και φόρους, εξαιτίας των οποίων η πολιτεία χάνει σηµαντικά έσοδα, αλλά κυρίως µε την υγεία των καταναλωτών που τίθεται σε άµεσο κίνδυνο από την κατανάλωση ποτών αµφιβόλου προέλευσης» δήλωσε στο «Έθνος» ο Κώστας Τσιλιλής, µέλος της διοίκησης του Συνδέσµου Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγµάτων Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ), ενώ ο οινοποιός Ανέστης Γεροβασιλείου ανέφερε πως «οι λαθραίες εισαγωγές ποτών αποτελούν µια µάστιγα δίχως τέλος για τον κλάδο µας, για την ελληνική οικονοµία, για τους καταναλωτές».

Τελευταίο κρούσµα παράνοµης εισαγωγής τσίπουρου ήταν αυτό της περασµένης Τρίτης όταν στην Ηράκλεια Σερρών συνελήφθη 42χρονος να κατέχει 500 λίτρα χύµα τσίπουρου, για το οποίο δεν είχαν καταβληθεί οι νόµιµοι δασµοί και φόροι. Οι αστυνοµικές Αρχές εκτιµούν ότι υπάρχει συνεργασία µεταξύ Ελλήνων και Βούλγαρων διακινητών και ότι δεν µπορεί να προσδιοριστεί το ύψος των λαθραίων εισαγωγών. Συχνά µάλιστα χρησιµοποιούνται Βούλγαροι οδηγοί στα φορτηγά, οι οποίοι παραδίδουν το εµπόρευµα και επιστρέφουν.

Άλλες φορές µεταφέρουν και τα σύνεργα της παραποίησης, όπως η περίπτωση 53χρονου Βούλγαρου οδηγού, ο οποίος συνελήφθη πριν από µερικούς µήνες στον Προµαχώνα να µεταφέρει 1.240 φιάλες αλκοολούχων ποτών και 1.149 αυτοκόλλητες ετικέτες από επώνυµες φίρµες ποτών.

Σηµειώνουν επίσης πως η διακίνηση γίνεται όλο τον χρόνο και µε όλους τους τρόπους και πως η διάθεση των λαθραίων ποτών γίνεται κυρίως τους καλοκαιρινούς µήνες σε τουριστικές περιοχές. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η περίπτωση ενός φορτηγού 29χρονου Βούλγαρου ιδιοκτήτη, στο οποίο ο ίδιος ήταν συνοδηγός, µε οδηγό έναν 59χρονο από τις Σέρρες, το οποίο µετέφερε µεγάλη ποσότητα από καυσόξυλα.

Στον µεθοριακό σταθµό του Προµαχώνα και σε έλεγχο που έγινε οι αστυνοµικοί εντόπισαν ανάµεσα στα καυσόξυλα 6.900 µεταλλικά κουτιά µπίρας, για τα οποία δεν υπήρχε κανένα παραστατικό και προορισµός τους ήταν µια επιχείρηση στη Ζάκυνθο. Σε µια άλλη περίπτωση, επίσης, πριν από λίγους µήνες, συνελήφθη κοντά στον συνοριακό σταθµό του Προµαχώνα 39χρονος Γερµανός που µετέφερε µε το όχηµά του 259 µπουκάλια κρασί, τα οποία εισήγαγε παράνοµα και θα κατέληγαν σε επιχείρηση στη Θάσο.

«Με τον όρο λαθραία χαρακτηρίζουµε τα προϊόντα που είναι αυθεντικά µεν, αλλά έχουν εισαχθεί στη χώρα διαφεύγοντας τους αναλογούντες φόρους. Έτσι αυτό που είδαµε να συµβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι αθρόα εισαγωγή αυθεντικών επώνυµων προϊόντων από γειτονικές χώρες, καθώς εκεί η φορολογία είναι κατά πολύ ευνοϊκότερη από την αντίστοιχη ελληνική. Συγκεκριµένα, ο ΕΦΚ στην Ελλάδα είναι έως και 4,5 φορές υψηλότερος από γειτονικές και τουριστικά ανταγωνιστικές χώρες-µέλη της ΕΕ. Σε σύγκριση µε όλες αυτές τις χώρες η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση στη φορολογία. Ως κλάδος έχουµε την πλήρη βεβαιότητα πως η ορθολογική πολιτική ΕΦΚ -µε σταδιακή µείωση του φόρου και σύγκλισή του προς τον ευρωπαϊκό µέσο όρο- µαζί µε τον εντατικό έλεγχο από τις Αρχές και τη χρήση των κατάλληλων ηλεκτρονικών µέσων δίωξης, θα απέδιδαν σηµαντικά οφέλη στην αντιµετώπιση του φαινοµένου» µας δήλωσε η γενική διευθύντρια της Ενωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕΝΕΑΠ), Σοφίκα Παπανικολάου.

Αποκαλυπτικές είναι οι διαπιστώσεις της πρόσφατης µελέτης του Ινστιτούτου Βιοµηχανικών και Οικονοµικών Ερευνών «Η συνεισφορά και οι προοπτικές του κλάδου αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα». Όπως προκύπτει, η εγχώρια παραγωγή αποσταγµάτων και άλλων αλκοολούχων ποτών διαµορφώθηκε το 2016 σε 45,7 εκατ. λίτρα τελικού προϊόντος, καταφέρνοντας να έχει µικρές απώλειες σε µια περίοδο που η εγχώρια ζήτηση υποχώρησε δραστικά.

Η εισαγόµενη πρώτη ύλη και τα παράνοµα παρασκευαστήρια

Η εισαγωγή λαθραίων, αδασµολόγητων ποτών είναι η µία πτυχή του σοβαρού αυτού προβλήµατος. Η δεύτερη, και πιο επικίνδυνη, είναι η εισαγωγή πρώτης ύλης (αιθυλικής αλκοόλης και ξυλοπνεύµατος) από τη Βουλγαρία, όπου η τιµή της είναι στο 1/5 της εγχώριας αγοράς, για την παρασκευή αλκοολούχων ποτών.

Τέτοια παράνοµα συσκευαστήρια έχουν κατά καιρούς εντοπιστεί σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, µε πιο πρόσφατο αυτό στον Βαρδάρη στη Θεσσαλονίκη, όπου δύο αδέλφια, ηλικίας 42 και 48 χρόνων, έχοντας προµηθευτεί την πρώτη ύλη, νόθευαν ποτά, χρησιµοποιώντας ειδικό εξοπλισµό και υλικά εµφιαλωτηρίου. Στην κατοχή τους βρέθηκαν και κατασχέθηκαν πάνω από 1.100 φιάλες διαφόρων αλκοολούχων ποτών, 2.100 φιάλες κενές, 590 λίτρα αλκοολούχου υγρού, 50 λίτρα οινοπνεύµατος, χρωστικές ουσίες, σύριγγες, οροί, χωνιά, καπάκια φιαλών κ.ά.

Συλλήψεις

Τον περασµένο Φεβρουάριο η Υποδιεύθυνση Οικονοµικής Αστυνοµίας Βόρειας Ελλάδας εξάρθρωσε εγκληµατική οργάνωση και συνέλαβε 12 µέλη της σε διάφορες περιοχές της Θεσσαλονίκης, ενώ εντοπίστηκαν δύο παράνοµα εργαστήρια-παρασκευαστήρια ποτών και οκτώ αποθηκευτικοί χώροι.

Τα µέλη της οργάνωσης, που δρούσε από το 2016, προµηθεύονταν αλκοόλη βουλγαρικής προέλευσης και διάφορες άλλες ουσίες για την παρασκευή ποτών και οι διαφυγόντες δασµοί και φόροι ανέρχονταν, σύµφωνα µε τις πρώτες εκτιµήσεις, στα 250.000 ευρώ.

Και µόλις τον περασµένο µήνα συνελήφθη 36χρονος στη Θεσσαλονίκη, καθώς σε αποθηκευτικό χώρο που διατηρούσε είχε δύο πλαστικά βαρέλια µε 20 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης και η Αστυνοµία εκτιµά ότι τουλάχιστον για τρεις µήνες διέθετε σε καταστήµατα της πόλης αλκοολούχα ποτά που είτε παρασκεύαζε ο ίδιος είτε προµηθευόταν από τη Βουλγαρία σε πολύ χαµηλές τιµές.

Παράνοµα εργαστήρια έχουν εντοπιστεί και στη γειτονική χώρα από τις βουλγαρικές Αρχές, ένα από τα πιο οργανωµένα µάλιστα ήταν στο χωριό Γκιγκίντσι, κοντά στη Σόφια, όπου κατασχέθηκαν πάνω από 6 τόνοι κρασιού και κονιάκ.