Το 2025 κλείνει η χωματερή στη Φυλή

Η δέσμευση ότι στη Φυλή θα κλείσει το 2025 η μεγαλύτερη ανοικτή χωματερή της Ευρώπης αλλά και ένα σχέδιο που δείχνει ότι στην ίδια περιοχή θα συνεχίσει να λειτουργεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο επεξεργασίας και καύσης απορριμμάτων κυριάρχησαν στην παρουσίαση που έκανε η Περιφέρεια Αττικής για το πρόγραμμα διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

Μέσα στην εκδήλωση που έγινε στο Ζάππειο και κράτησε σχεδόν μία ώρα, ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, αναφέρθηκε στους στόχους των σχεδιασμών αφού προηγουμένως οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Εσωτερικών Κωστής Χατζηδάκης και Τάκης Θεοδωρικάκος δήλωσαν τη στήριξή τους δίνοντας και κατευθυντήριες γραμμές. Εξω από το Ζάππειο, τα νέα ειδικά απορριμματοφόρα και οι καφέ κάδοι για οργανικά απόβλητα, τα φορτηγά που θα λειτουργήσουν ως κινητά πράσινα σημεία αλλά και κάποια προϊόντα όπως εδαφοβελτιωτικό κομπόστ και πέλετ, έδειχναν τα έως σήμερα επιτεύγματα της Περιφέρειας Αττικής για το πέρασμα στην επόμενη μέρα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος που πήρε πρώτος τον λόγο τόνισε πως «σήμερα γίνεται το ξεκίνημα για την ουσιαστική προώθηση της ανακύκλωσης, για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή διαχείριση απορριμμάτων». «Ή θα γίνουμε Ευρώπη ή δεν θα γίνουμε», είπε λίγο αργότερα ο Κωστής Χατζηδάκης αφού μίλησε για την πρόσφατη επίσκεψή του στη Γαλλία και την ενεργειακή αξιοποίηση των σκουπιδιών (καύση): «Επισκεφθήκαμε διάφορες εγκαταστάσεις σαν και αυτές που σκέφτεται να δημιουργήσει ο Γιώργος Πατούλης. Είναι η ημέρα με τη νύχτα και δυστυχώς εμείς ήμασταν μέχρι τώρα η νύχτα και οι άλλοι είναι παντού μέρα. Κουβεντιάζουμε εδώ και χρόνια για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων και υπάρχει "ιδεολογική συζήτηση". Στη Γαλλία υπάρχουν 140 τέτοιες μονάδες! Τι κουβεντιάζουμε; Ή θα γίνουμε Ευρώπη ή δεν θα γίνουμε». «Φίλε Γιώργο, πρέπει να κλείσεις τα αυτιά σου στους εραστές της ακινησίας, σε αυτούς που δεν θέλουν να γίνει τίποτε. Αυτό που χρειάζεται είναι να ξεφύγουμε από τη σφαίρα του λαϊκισμού και της παραδοξολογίας. Το 2014 στην Αττική, για λόγους δήθεν προοδευτικής αντίληψης, ακυρώθηκαν οι προγραμματισμένες μονάδες και τώρα είμαστε αντιμέτωποι με τα βουνά των σκουπιδιών στη Φυλή. Αυτό είναι το κόστος του λαϊκισμού. Εμείς είμαστε αποφασισμένοι να πάμε κόντρα στον λαϊκισμό και να ακολουθήσουμε έναν δρόμο κοινής λογικής. Θα πρέπει να γίνει ό,τι γίνεται στην Ευρώπη», επανέλαβε ο υπουργός Περιβάλλοντος.

«Δεν υπάρχει ανάπτυξη, βιώσιμη οικονομική προοπτική, ποιότητα ζωής, κράτος και ασφάλεια αν δεν επιλυθεί το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων, τόνισε στη δική του ομιλία ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος. Όπως είπε, το πρόβλημα πρέπει να επιλυθεί μέσα στην παρούσα τετραετία με τον πιο αποτελεσματικό και πολιτισμένο τρόπο και ζήτησε τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα στην κατεύθυνση αυτή.

Η συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων βρήκε τη θέση της στην παρουσίασή του Περιφερειάρχη Αττικής καθώς, όπως τόνισε, από το συνολικό κόστος του σχεδίου που θα φθάσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, τα 500 εκατομμύρια θα καλυφθούν από ιδιωτικά κεφάλεια (ΣΔΙΤ) επιχειρήσεων που θα συμμετάσχουν στην κατασκευή των εργοστασίων επεξεργασίας απορρριμμάτων και τις υπόλοιπες δράσεις. Άλλωστε με ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα) θα γίνονταν και οι μονάδες επεξεργασίας του σχεδίου που ακυρώθηκε το 2014, για το οποίο μίλησε ο Κωστής Χατζηδάκης.

Οι προτεραιότητες του νέου σχεδίου

Περιγράφοντας τις 6 βασικές προτεραιότητες του νέου Σχεδίου Διαχείρισης των Απορριμμάτων της Αττικής ο κ. Πατούλης είπε ότι περιλαμβάνουν:

1. Άμεση αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ). Προηγουμένως θα έχει αναθεωρηθεί ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
2. Καθολική Κλιμακωτή Εφαρμογή Συστήματος Διαλογής στην Πηγή. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να υπάρχει χωριστή αποκομιδή για οργανικά απόβλητα (κουζίνας, κήπου) και τα ανακυκλώσιμα (χαρτί, γυαλί, πλαστικά, μέταλλα).
3. Διατήρηση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής για όσο διάστημα απαιτηθεί, μέχρι να δημιουργηθούν οι νέες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων.
4. Κατασκευή και λειτουργία τριών νέων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε διαφορετικές περιοχές της Αττικής. Οι μονάδες θα εγκατασταθούν στη Φυλή, το Σχιστό και το Γραμματικό.
5. Κατασκευή νέων «πράσινων» μονάδων διαχείρισης των βιοαποβλήτων και των φυτικών υπολειμμάτων, οι οποίες μπορεί να γίνουν εντός των τριών νέων ΜΕΑ που θα κατασκευαστούν, αλλά και σε άλλες περιοχές ώστε να υπάρξει μια δικαιότερη και περιβαλλοντικά ορθότερη κατανομή του βάρους της διαχείρισης.

Αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κατασκευή και λειτουργία των νέων ΜΕΑ.

Οι 8+1 βασικές δράσεις του Σχεδίου

«Βρίσκεται σε διαδικασία ανάθεσης και ως το τέλος Μαρτίου φιλοδοξούμε να έχουμε ανάδοχο, η μελέτη για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ώστε να προσαρμοστεί στις νέες Οδηγίες της Ε.Ε.

• Θα υποστηριχθούν με πόρους άνω του 1,3 εκ. ευρώ, με την τεχνική βοήθεια του ΠΕΠ Αττικής οι Δήμοι προκειμένου να προχωρήσουν στην επικαιροποίηση των τοπικών τους σχεδίων και να υπάρξει πρόβλεψη για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων. Ήδη τέθηκε σε λειτουργία στον ΕΔΣΝΑ ένα γραφείο υποστήριξης, help desk, για να στηρίξουμε τους Δήμους στη διαδικασία επικαιροποίησης των σχεδίων τους .
• Ενισχύεται το δίκτυο καφέ κάδων των Δήμων, με εισαγωγή του καφέ κάδου σε όσους δεν διαθέτουν σήμερα. Προωθούμε την επέκταση και βελτίωση του μπλε κάδου αλλά και του συστήματος της ανταποδοτικής ανακύκλωσης .
• Προμήθεια σταδιακά από σήμερα ως τον Ιούνιο, 80 νέων απορριμματοφόρων και 9.000 καφέ κάδων που θα δοθούν στους Δήμους για τη στοχευμένη και στοχοθετημένη συλλογή βιοαποβλήτων.
• Δρομολογείται εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών, για την ευαισθητοποίηση και συντονισμένη ενεργοποίησή τους στην ανακύκλωση.
• Δημιουργείται Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης, ώστε οι πολίτες να μπορούν να παρακολουθούν τους στόχους, τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα όλων μας όσον αφορά την ανακύκλωση και τη συλλογή των βιοαποβλήτων.
• Δίνεται βάρος στην ανακύκλωση των συσκευασιών. Σταδιακά το 2020-2021 θα διατεθούν μέσω του ΕΔΣΝΑ και σε συνεργασία με τους Δήμους, 1000 γωνιές ανακύκλωσης σε στοχευμένα σημεία, όπως Σχολεία, Δημόσιες Υπηρεσίες, Αθλητικούς Χώρους, Εκκλησίες, κλπ. Επιπρόσθετα θα παραληφθούν σταδιακά ως το τέλος Μαΐου τα 60 φορτηγά που θα λειτουργούν ως κινητά πράσινα σημεία, τα οποία προμηθεύτηκε ο ΕΔΣΝΑ και θα τα χρησιμοποιήσουμε για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών.
• Δρομολογείται προμήθεια νέου εξοπλισμού από τον ΕΔΣΝΑ, τον οποίο θα διαθέσουμε στους Δήμους για να βελτιώσουν την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων τους.

Γ. Πατούλης: «Δεσμεύομαι προσωπικά ότι δεν θα γίνει Φυλή το Γραμματικό»

Στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης Αττικής και αναφερόμενος στη Φυλή ξεκαθάρισε τα εξής: «Πρώτον, η Φυλή θα πάψει να λειτουργεί ως ΧΥΤΑ για πάντα. Με την ολοκλήρωση του σχεδιασμού μας , η περιοχή θα απαλλαγεί οριστικά από την ανοικτή χωματερή. Δεσμεύομαι προσωπικά γι’ αυτό.

Δεύτερον, δεν πρόκειται να λειτουργήσει ποτέ στο Γραμματικό ΧΥΤΑ , όπως αυτός της Φυλής. Αυτός ήταν ο αρχικός προγραμματισμός, ο οποίος όμως δεν ισχύει πλέον. Η παραπληροφόρηση ότι στο Γραμματικό θα λειτουργήσει μια νέα Φυλή πρέπει να τελειώνει. Είναι προσωπική μου δέσμευση ότι δεν θα γίνει χωματερή στο Γραμματικό. Εκεί θα κατασκευαστεί μια σύγχρονη, ευρωπαϊκών προδιαγραφών πράσινη εγκατάσταση επεξεργασίας των απορριμμάτων, που θα προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή κι όχι από όλη την Αττική.

Τρίτον, για τη δική μας Διοίκηση, δεν υφίσταται ζήτημα αξιοποίησης των παλιών λατομείων ως ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ. Τελεία και παύλα. Αυτές είναι σκέψεις του παρελθόντος. Όχι οι προθέσεις της δικής μας διοίκησης».

Ως προς το χρονοδιάγραμμα κατασκευής των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) ο κ.Πατούλης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι:

· Εντός του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του Εργιαστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης Λιοσίων.

· Η «πράσινη» ΜΕΑ Γραμματικού θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο, με δημοπράτηση ως το τέλος Μαΐου του 2020 και ολοκλήρωση το 2025.

· Η ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα, δηλαδή η ΜΕΑ της Φυλής, θα εκτελεστεί ως έργο ΣΔΙΤ, με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Η υποβολή του φακέλου θα υποβληθεί στη διυπουργική Επιτροπή το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2025.

· Αντίστοιχη είναι και η διαδικασία για τη ΜΕΑ Πειραιά στο Σχιστό. Το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ, η υποβολή φακέλου στη διυπουργική θα γίνει εντός του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι εντός του 2025.

Από την παρουσίαση έμειναν αρκετά σημεία αδιευκρίνιστα καθώς δεν δόθηκε χρόνος και για ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους. Δεν διευκρινίστηκαν, μεταξύ άλλων, οι τεχνολογίες για την επεξεργασία των απορριμμάτων αλλά και ο τρόπος με τον οποίο θα θάβονται τα υπολείμματα. Οπως είπε ο κ.Πατούλης, δεν θα υπάρχουν ΧΥΤΑ (Χώροι Ταφής Απορριμμάτων) αλλά μόνον ΧΥΤΥ για τα υπολείμματα της επεξεργασίας.

Εφόσον ΧΥΤΥ θα λειτουργούν μόνον ο μικρός στο Γραμματικό (24.000 τόνοι) και ένας ακόμη στην Φυλή, ο μόνος τρόπος για να αποδεικτούν επαρκείς είναι να αξιοποιείται ενεργειακά (καύση) το προϊόν της επεξεργασίας των σκουπιδιών. Υπέρ της ενεργειακής αξιοποίησης τάχθηκε άλλωστε αναφανδόν ο Υπουργός Περιβάλλοντος Κ.Χατζηδάκης και αυτή θεωρείται δεδομένο ότι θα γίνεται στην Φυλή.