Με «όπλο» τα προφυλακτικά: Το σχέδιο της CIA για να… κομπλεξάρει ανατομικά τους Σοβιετικούς

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου η αντιπαλότητα των δύο υπερδυνάμεων είχε υπερβεί τα όρια της ψύχωσης. Το ράλι εξοπλισμών οδήγησε στην ανάπτυξη κολοσσιαίων οπλοστασίων πυρηνικών όπλων από ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ολοκληρωτική καταστροφή του αντιπάλου, εάν αυτός επιχειρούσε πρώτος επίθεση με ατομικά ή συμβατικά όπλα.

Ο ανταγωνισμός στο στρατιωτικό πεδίο κωδικοποιήθηκε μάλιστα με την ονομασία MAD (Mutually Assured Destruction), ήτοι «Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή». Ευτυχώς ο παραλογισμός περιορίστηκε σε επίπεδο προετοιμασιών, καθώς και οι δύο χώρες γνώριζαν μέσω κατασκοπείας ότι ο κίνδυνος πυρηνικού ολέθρου θα ήταν… εξασφαλισμένος, αν κάποια από τις δύο χώρες πατούσε πρώτη το κουμπί.

Πέραν του οικονομικού και γεωπολιτικού επιπέδου, η αντιπαράθεση εκδηλώθηκε και σε άλλες σφαίρες, όπως η τεχνολογία, που προϊόντος του χρόνου επεκτάθηκε στην αστροναυτική και το διάστημα.  

Σε αυτό το αβυσσαλέου μίσους μπρα ντε φερ, περίοπτη θέση είχε η προπαγάνδα και ο ψυχολογικός πόλεμος. Οι Σοβιετικοί για παράδειγμα επικαλούνταν ως τεκμήριο διανοητικής υπεροχής τη διαχρονική κυριαρχία τους στο σκάκι. Οι Αμερικάνοι ήταν έτοιμοι να απαντήσουν με κάτι πολύ πιο… ευφάνταστο. Χρησιμοποιώντας προφυλακτικά - ναι προφυλακτικά - ως ένδειξη… ανατομικής ανωτερότητας.

Η CIA έχει μείνει μεταξύ άλλων στην ιστορία, ασφαλώς όχι με θετικό αντίκτυπο, για το ρόλο της σε διάφορες κρυφές επιχειρήσεις, θανατηφόρες συνωμοσίες και παράξενα ψυχολογικά πειράματα. Κάποια από τα project που σκαρφίστηκε και έθεσε σε εφαρμογή απέκτησαν με τα χρόνια διαβόητη φήμη, κάποια άλλα όμως είναι πολύ λιγότερο γνωστά.

Την περίοδο που είχε δοθεί μεγάλη έμφαση στην εντατικοποίηση διαφόρων μορφών ψυχολογικού πολέμου, που θα διαπερνούσαν το Σιδηρούν Παραπέτασμα, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρμογή μια εναέρια επιχείρηση στην ανατολική Ευρώπη και τις χώρες – δορυφόρους της Σοβιετικής Ένωσης, βομβαρδίζοντας τις με προπαγανδιστικό υλικό. Μία ανάλογη μέθοδος είχε δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου εναντίον των Ναζί, με ρίψη από αεροπλάνα τότε και αποδέκτες τους πολίτες του Βερολίνου.

Η ιδέα ήταν να απελευθερωθούν εκατοντάδες χιλιάδες τεράστια μπαλόνια από την «προσαρτημένη» Δυτική Γερμανία, τα οποία κατόπιν υπολογισμού της φοράς του ανέμου θα έσκαγαν πάνω από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Η πρώτη τέτοια επιχείρηση έλαβε χώρα το 1951, με προέλευση τα βουνά του Ρέγκενσμπουργκ και προορισμό την Τσεχοσλοβακία. Η δεύτερη, το 1956, ήταν πιο εκτεταμένη. Κανείς δεν έμαθε ποτέ που ακριβώς έσκασαν τα 500.000 μπαλόνια που περιείχαν πάνω από 300 εκατομμύρια φυλλάδια με αντικομμουνιστικό περιεχόμενο (!), δεν αποκλείεται ωστόσο να έπαιξαν το ρόλο τους στην αντισοβιετική εξέγερση της Βουδαπέστης (που πνίγηκε στο αίμα) στα τέλη εκείνου του έτους. Τα φυλλάδια – ένα μίγμα προκηρύξεων και αποκομμάτων εφημερίδων - δυσφημούσαν την κομμουνιστική ηγεσία της ΕΣΣΔ και ανεδείκνυαν τις ανελευθερίες του συστήματος, αποσκοπώντας σε «αφύπνιση» των σοσιαλιστικών χωρών, που πλαισίωναν το σύμφωνο της Βαρσοβίας.

Ο αρχικός σχεδιασμός ωστόσο περιελάμβανε και κάτι άλλο: τα μπαλόνια επρόκειτο να μεταφέρουν και μικρά καλάθια με προϊόντα «Made in USA», που θα είχαν διττό ρόλο. Αφενός θα έμοιαζαν με ανθρωπιστική βοήθεια, αφετέρου θα λειτουργούσαν ως παραδείγματα του «θαύματος του καπιταλισμού». Ο πραγματικός σκοπός όμως ήταν άλλος. Πιθανότατα ό,τι πιο… ποταπό επινοήθηκε ποτέ στα πλαίσια του ψυχολογικού πολέμου. Η… φαεινή ιδέα του Φρανκ Ουίσνερ, ενός εκ των ιδρυτικών μελών της CIA, ήταν να περιέχει αυτό το καλάθι και προφυλακτικά μεγέθους X Large, που θα είχαν όμως την ένδειξη «μεσαίο»! Με προφανή στόχο να δείξουν στους Σοβιετικούς και τους συμμάχους τους ότι οι Αμερικανοί ήταν πολύ ανώτεροι σε… ανατομικό επίπεδο.

Ωστόσο, αυτή η ιδιαίτερη ιδέα της πτώσης του σοβιετικού ηθικού μέσω διαφήμισης της σεξουαλικής υπεροχής των Αμερικανών ανδρών εγκαταλείφθηκε στο στάδιο του σχεδιασμού. Πιθανότατα, η CIA αντιλήφθηκε την ύστατη ώρα πόσο γελοίο ήταν το τέχνασμα και την πολύ πιθανή κατάληξη να έχει αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα. Για αυτό άλλωστε το σχέδιο για τα προπαγανδιστικά προφυλακτικά έμεινε για πολλά χρόνια απόρρητο και ήρθε στο φως μόνο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Ακόμη και ως σκέψη πάντως, ήταν απολύτως ενδεικτική του κλίματος ψύχωσης που επικρατούσε και του αχαλίνωτου παραλογισμού να εφευρεθεί οτιδήποτε θα μπορούσε να πλήξει ηθικά ή ψυχολογικά το αντίπαλο στρατόπεδο.