Ιστορία|13.05.2023 07:55

Εκλογές στην Ελλάδα: Το όνειρο του 4χρονου Κωνσταντίνου Καραμανλή να γίνει Αρχηγός και η βοήθεια της Φρειδερίκης να το πραγματοποιήσει – Bία και νοθεία το ‘61

Newsroom

Εκλογές στην Ελλάδα συνέχεια και κάποτε ένας 4χρονος, ο Κωστάκης ο Καραμανλής έχει ένα όνειρο: να γίνει Αρχηγός. Η βασίλισσα Φρειδερίκη έκανε το όνειρο του μικρού πραγματικότητα και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βγαίνει πάμφωτος επί σκηνής. Οι εκλογές βίας και νοθείας... θα τον συνοδέψουν μέχρι του τέλους του...

Και με τα χρόνια να σκορπίζουν σαν τις πολύχρωμες χάντρες στα μωσαϊκά της ζωής μας, φθάνουμε, αφήνοντας κάποιες (χάντρες) κάτω από τους καναπέδες της λήθης, στην (πρώτη) περίοδο Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Έγραφε ο τ. Π.τ.Δ. Προκόπης Παυλόπουλος στην εφημερίδα «Καθημερινή» το 2018 με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου πολιτικού: «Κατά την πρώτη περίοδο, που διήρκεσε από το 1955 ώς το 1963, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έδωσε έμφαση στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και ανασυγκρότηση του τόπου. Τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, καθώς και της τραγωδίας του εμφυλίου πολέμου, ήταν ακόμη άκρως εμφανή το 1955. Για τη νοοτροπία, λοιπόν, του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν σχεδόν φυσικό η προσπάθεια των κυβερνήσεών του να στραφεί στη διασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης, η οποία αποτέλεσε, όπως απέδειξε η συνέχεια, και τη βάση του όλου κοινωνικού και πολιτικού μετασχηματισμού που επιδίωξε. Κατηγορήθηκε, σφοδρώς, τότε για ορισμένες επιλογές του εν προκειμένω. Πλην όμως, καθένας σήμερα οφείλει να ομολογήσει, αφενός ότι το ισοζύγιο της συμβολής του υπήρξεν άκρως θετικό. Και, αφετέρου, ότι λόγω του θετικού τούτου «προσήμου», η πορεία της Ελλάδας προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα είχε ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα, αν δεν μεσολαβούσαν η πτώση του και, κατεξοχήν, η εφιαλτική περίοδος της επτάχρονης δικτατορίας».

Εκλογές με «τριφασικό» νόμο και σεισμός...

Ας πιάσουμε όμως το κουβάρι της Ιστορίας… κάπου από τη μέση του: Στις 4 Ιανουαρίου του 1956 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανήγγειλε την ίδρυση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης. Στο νέο κόμμα θα προσχωρούσαν σχεδόν όλοι οι βουλευτές του Ελληνικού Συναγερμού του Παπάγου καθώς και στελέχη του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Στις 11/01/1956 η Βουλή διαλύθηκε και προκηρύχθηκαν εκλογές τις οποίες διεξήγαγε η κυβέρνηση Καραμανλή.
Οι εκλογές διεξήχθησαν με τον ιδιότυπο εκλογικό νόμο, που είχε ψηφιστεί από τη Βουλή και τον οποίο ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε αποκαλέσει «τριφασικό». Ο νόμος εκείνος, έργο του Νομάρχη Κυκλάδων επί Ελληνικού Συναγερμού, Στέφανου Συριώτη και πολιτικού φίλου του Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε φτιαχτεί ακριβώς για να κερδίσει τις εκλογές οι ΕΡΕ. Οι εκλογές έδωσαν τη νίκη στον Καραμανλή και στην ΕΡΕ με ποσοστό 47,38%. Η πρώτη κυβέρνηση της ΕΡΕ και δεύτερη του Κωνσταντίνου Καραμανλή θα ορκιστεί την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου του 1956.

Το 1956 είναι η χρονιά που ισχυρός σεισμός έπληξε τη Σαντορίνη και προκάλεσε σοβαρότατες καταστροφές. Κάποιες περιφέρειες του νησιού όπως η Οία και η Θηρασιά καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Στην πρωτεύουσα, τα Φηρά, παλιά αρχοντικά ιδίως στην καθολική συνοικία καθώς και μεγάλο τμήμα των παραδοσιακών κτισμάτων προς την πλευρά της καλντέρας, είχαν μεταβληθεί σε ερείπια. Ο σεισμός είχε προκαλέσει και τον θάνατο 53 ανθρώπων, ενώ το παλιρροϊκό κύμα έφθασε μέχρι τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη και προξένησε σημαντικές ζημιές. Ήταν ο μεγαλύτερος (μέγεθος 7.5) σεισμός του 20ου αιώνα στην Ευρώπη! Κι αν ο σεισμός της Θήρας ήταν σοκαριστικός, ο πολιτικός σεισμός που θα επακολουθούσε θα ήταν εντυπωσιακός.

Βασιλικές σπατάλες

Το φθινόπωρο του 1956 η πρόταση για αύξηση της βασιλικής χορηγίας προκαλεί πολιτική ένταση. Η βασίλισσα Φρειδερίκη έδινε συνεχείς δεξιώσεις, διοργάνωνε πολυδάπανες κρουαζιέρες με το γιοτ «Αγαμέμνων» και απαιτούσε νέες πιστώσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ακόμα και ο Καραμανλής, είχε διατυπώσει τη δυσαρέσκειά του για τις ανακτορικές σπατάλες. Τα σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο όπως το Σισμανόγλειο και τα «βραχώδη οικόπεδα». Ο Γεώργιος Παπανδρέου ζητούσε επίμονα εκλογές. Ο Λάμπρος Ευταξίας – προσωπικός φίλος του Καραμανλή και βουλευτής - είχε εγκαταλείψει την ΕΡΕ εξαιτίας του Κυπριακού και η αποχώρηση του αντιπροέδρου της κυβερνήσεως, του Παναγή Παπαληγούρα του Γεωργίου Ράλλη που διαφώνησαν με τον νέο εκλογικό νόμο και ακόμα 12 βουλευτών, θα υποχρεώσουν τον Καραμανλή να καταφύγει σε εκλογές.

Οι διαβόητες εκλογές βίας και νοθείας

Δύο χρόνια μετά την ορκωμοσία της, η κυβέρνηση Καραμανλή θα υποβάλει την παραίτηση της. Στις εκλογές της 11ης Μαΐου του 1958 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με ποσοστό 41,20% και 171 έδρες πέτυχε νέα σημαντική νίκη. Και φθάνουμε στο 1961. Στις 23 Ιουνίου ψηφίζεται ο νέος εκλογικός νόμος και προκηρύσσονται εκλογές για τις 29 Οκτωβρίου. Είναι οι διαβόητες εκλογές «βίας και νοθείας», τις οποίες διεξήγαγε η υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον αντιστράτηγο Κωνσταντίνο Δόβα γνωστό από τη Μάχη της Κόνιτσας (σύγκρουση κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, στην οποία ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας αποπειράθηκε να καταλάβει την Κόνιτσα για να την καταστήσει έδρα της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης. Η εισβολή στην Κόνιτσα τελικά απέτυχε και οι κυβερνητικές δυνάμεις του Εθνικού Στρατού διατηρήσαν τον έλεγχο της κωμόπολης.) και την επίσκεψη στο πεδίο της μάχης της βασίλισσας Φρειδερίκης.

Η κυβέρνηση Δόβα θα κατηγορηθεί από την Ένωση Κέντρου και την Αριστερά ως υπεύθυνη βίας και νοθείας και ο Γεώργιος Παπανδρέου θα κηρύξει τον Ανένδοτο του αγώνα, στον οποίο θα τον ακολουθήσει και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, που θα επιδιώξει παράλληλα και κατ’ επανάληψη συνεννόηση με τον βασιλιά Παύλο.

Γράφει ο Γιάννης Καιροφύλας (δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής) στο βιβλίο του «Η Αθήνα στη δεκαετία του 60»: «Ο Παύλος δεν άφηνε ελεύθερο πεδίο δράσεως στον Καραμανλή. Είχε ήδη εκδηλωθεί η σύγκρουσή τους, αλλά το Παλάτι ανησυχούσε και από την άνοδο της ΕΔΑ. Παρά τις βασιλικές διεργασίες ο Καραμανλής κέρδισε και πάλι τις εκλογές και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο. Πήρε το 50,77% των ψήφων και 176 έδρες. Η Ένωση Κέντρου είχε πάρει 33,69% και 100 έδρες και το ΠΑΜΕ, που αντιπροσώπευε την Αριστερά πήρε 14,65% και 24 έδρες. Η πτώση της ΕΔΑ ήταν εντυπωσιακή. Ο Γεώργιος Παπανδρέου χωρίς καθυστερήσεις κήρυξε τον Ανένδοτο Αγώνα και κατάγγειλε απερίφραστα τις εκλογές, ότι έγιναν με βία και νοθεία, όπως έλεγε. Θεωρούσε την κυβέρνηση Καραμανλή ως μη νόμιμη κυβέρνηση του ελληνικού λαού και τόνιζε ότι η Ένωση Κέντρου θα πάρει τις αποφάσεις της. Η κήρυξη του Ανένδοτου Αγώνα αποδίδεται από ορισμένους στο Σοφοκλή Βενιζέλο, που πρωτοστάτησε, πράγματι, στη μάχη κατά της βίας και νοθείας. Οι κατηγορίες για παρανομίες άλλωστε ευσταθούσαν, αφού στα αποτελέσματα των στρατιωτικών τμημάτων είχε παρουσιαστεί το εξωφρενικό να έχει πάρει η ΕΡΕ 78,7% έναντι 49,6% των πολιτικών εκλογικών τμημάτων.

Ο Βενιζέλος δεν δίστασε να μιλήσει για παρωδία εκλογών, για εκλογές τύπου «παραπετάσματος» στα στρατιωτικά τμήματα και σε πολλές επαρχίες. Είπε τότε τον όρο «υπερκράτος» και, εξηγώντας τι εννοεί με αυτό, ανέφερε ότι εννοούσε τον πολυπλόκαμο οργανισμό που κυριαρχούσε στο δημόσιο βίο τα τελευταία χρόνια ακόμα με αποτέλεσμα η Ένωση Κέντρου να μην παλεύει μόνο εναντίον της ΕΡΕ αλλά και εναντίον του Γενικού Επιτελείου Στρατού της ΚΥΠ της Χωροφυλακής των ΤΕΑ και άλλων «σκοτεινών παραγόντων». Οι Αθηναίοι, παρακολουθώντας αυτή την έντονη πολιτική αντιπαράθεση, δεν ήταν διόλου ευχαριστημένοι γιατί προέβλεπαν ότι πολλά δεινά επιφύλασσε το μέλλον. Ουδείς μπορούσε να μην ανησυχεί με το νέο αυτό σκηνικό της πολιτικής, που έδειχνε ότι αυτός ο τόπος δεν μπορούσε να απαλλαγεί από τις αμαρτίες του παρελθόντος. Δεν προχωρούσε καμιά νέα τακτική συμφιλίωσης των πολιτικών δυνάμεων, που ήταν απαραίτητη για να επουλωθούν οι ανοιχτές ακόμα πληγές του παρελθόντος. Το εμφυλιοπολεμικό μίσος διατηρεί το αμείωτο περίπου 20 χρόνια μετά».

«Ψήφιζαν πεθαμένοι, δένδρα, σπίτια, δρόμοι»! 

Και η άποψη του βετεράνου πολιτικού αναλυτή – δημοσιογράφου Κώστα Παπαϊωάννου – επί χρόνια εκδότη και διευθυντή της εφημερίδα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ: «Η νοθεία ήταν τρομακτική, εκτεταμένη και χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης: δεν τους ένοιαζε τίποτα - έτσι φθάσαμε σε αμέτρητο αριθμό παράνομων εγγραφών σε εκλογικούς καταλόγους, διπλοψηφίες (100.000 μόνο στην Αθήνα!), τριπλοψηφίες και… ευρηματικές λύσεις με ψηφοφόρους ανύπαρκτους: ήταν τότε που ψήφιζαν πεθαμένοι, δένδρα, σπίτια, δρόμοι, οικόπεδα και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κάποιος. Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία για τη νοθεία: Ο αριθμός των εγγεγραμμένων δεν αναφέρεται στη στατιστική των εκλογών!

»Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι στρατιωτικοί ψήφισαν με ειδικές καταστάσεις. Τα αποτελέσματα βγήκαν μία εβδομάδα μετά! Εκτός της Αττικής και της Κρήτης, παντού το ποσοστό υπέρ της Δεξιάς ήταν πάνω από 80% - στην Πιερία 91,6% (!). Σε όλο αυτό υπήρχε μια πραγματικότητα: ο Καραμανλής ήταν ο πατέρας του παρακράτους!

Από μικρός είχε ένα όνειρο...

Και ο Κώστας Παπαϊωάννου σημειώνει για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή: «Από πολύ μικρός έβλεπε με απίστευτη επιμονή τον εαυτό του αρχηγό και μελλοντικό ηγέτη και όταν ανέλαβε την εξουσία δεν έλεγε να την εγκαταλείψει, δημιουργώντας ρεκόρ, όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα: συνεχής παρουσία από το 1935 έως το 1995, εξήντα χρόνια ολόκληρα, πολλές φορές βουλευτής και υπουργός· πρωθυπουργός από το 1955 έως το 1963 και από το 1974 ως το 1980 και Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύο πενταετίες! Στα 4 χρόνια του, όταν ο καπετάν Τσάρας (πραγματικό όνομα Νταής - από αυτόν προφανώς επηρεάστηκε ο μικρός…), τον ρώτησε: «Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;», πήρε την απάντηση «Θέλω να γίνω καπετάνιος». Τρία χρόνια μετά, σε μια άλλη επίσκεψη στο καραμανλέικο του καπετάν Τσάρα (τώρα πια αξιωματικός του στρατού), όταν η ερώτηση επαναλήφθηκε ο μικρός Κωστάκης απάντησε: «Θέλω να γίνω αρχηγός». Και όταν έγινε 25 χρονών σε μια ανάλογη ερώτηση - αν του γινόταν - θα απαντούσε: «Θέλω να γίνω πρωθυπουργός». Και έγινε ό,τι ονειρεύτηκε.

Και ξαφνικά, Καραμανλής!

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, εισέβαλλε επεισοδιακά στην σκηνή του πολιτικό βίου της Ελλάδας με ρόλο πρωταγωνιστικό. Γράφει ο Σπύρος Μαρκεζίνης στη «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος» του: «Όταν η κατάσταση της υγείας του Παπάγου έφτανε στο ανεπανόρθωτο, αποφασίστηκε ο διορισμός του Στέφανου Στεφανόπουλου ως αναπληρωτή πρωθυπουργού. Η απόφαση, αντισυνταγματική, αντίθετη προς το δημόσιο αίσθημα και ατυχής από πάσης απόψεως· δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το πρωί της 4ης Οκτωβρίου του 1955. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας ο Στρατάρχης απεβίωσε. Ο Στεφανόπουλος ειδοποιήθηκε από τον πρέσβη Ιωάννη Κουτσαλέξη, κατ’ εντολή του βασιλιά, να υποβάλει την παραίτησή του για να του ανατεθεί στη συνέχεια, τυπικά, η εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως. Εκείνος, προφανώς χωρίς να υποπτεύεται τίποτα συμμορφώθηκε. Κι ενώ συνερχόταν η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ελληνικού Συναγερμού για την εκλογή νέου αρχηγού ο βασιλιάς Παύλος θα αναθέσει το σχηματισμό κυβερνήσεως στον υπουργό Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η ανάθεση της εντολής στον Καραμανλή αιφνιδίασε, όπως ήταν φυσικό, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης και την πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ελληνικού Συναγερμού.

»Το γεγονός εξάλλου, ότι τον τελευταίο καιρό τον βασιλιά Παύλο συνόδευε συχνά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως υπουργός Δημοσίων Έργων, στα διάφορα έργα που εξετελούντο, αποτελούσε σαφή ένδειξη ότι τα ανάκτορα - κυρίως η βασίλισσα Φρειδερίκη - προετοίμαζαν προσεκτικά την περίπτωση Καραμανλή, ο οποίος έδειχνε ότι είχε από καιρό προσεγγίσει στενά τους βασιλιάδες. Ήταν φανερό ότι είχε τεθεί σε εφαρμογή από μακρού προδιαγεγραμμένο σχέδιο της βασίλισσας την ίδια στιγμή που ο Στέφανος Στεφανόπουλος, ανυποψίαστος για το παρασκήνιο, εφησύχαζε, διότι ήταν χωρίς αντίπαλο. Η Φρειδερίκη δεν επρόκειτο να αναμείνει βέβαια τη συνέλευση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ελληνικού Συναγερμού και να χάσει την ευκαιρία που της είχε προσφερθεί. Και ο Στεφανόπουλος, με την παθητικότητα που τον χαρακτήριζε πάντα, συνέβαλε στην πραγματοποίηση του σχεδίου και στον παραγκωνισμό του. Είναι προφανές ότι αν έδινε μάχη, θα ήταν δύσκολη η επιβολή του Καραμανλή, προς τον οποίο όλοι οι άλλοι ήταν αντίθετοι. Εκείνος όμως, αντί μάχης προτίμησε να φύγει στο εξωτερικό»…
Και η Ελλάδα συνεχίζει να υπάρχει…

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

βουλευτικές εκλογέςεκλογέςειδήσεις τώραΕκλογές στην Ελλάδαεκλογές 2023Κωνσταντίνος Καραμανλής